Thật là may mắn và thú vị khi lượm lặt được hai tác phẩm ký họa người thật việc thật của bậc tài danh trong làng hội họa Việt Nam ở thời kỳ mới khai hoa nở nhụy. Một của họa sĩ Nguyễn Đức Nùng bậc đàn anh khóa 9, đã thành danh nức tiếng. Với một của chàng sinh viên Nguyễn Sáng thuộc lớp đàn em đang học năm thứ IV, khóa 14. Hai người học cách nhau 5 khóa, cùng học chung một mái trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Đông Dương vang bóng một thời. Cả hai tác phẩm đều thực hiện theo lối ký họa truyền thần chân dung người phụ nữ, chỉ có chút khác biệt ở chất liệu giữa bút sắt, phấn tiên đa sắc và than củi (fusain) độc sắc. Nguyễn Sáng vẽ vào tháng 01/1944 tại kỳ triển lãm tranh và vẽ chân dung lấy tiền gây quỹ cứu trợ đồng bào bị nạn bom ở Hanoi (1). Họa sĩ Nguyễn Đức Nùng vẽ vào Tháng 6/1944 để làm phụ bản cho tập chương trình quảng cáo cho vở hài kịch Ghen của Đoàn Phú Tứ dự kiến sẽ mở màn tại sân khấu của Hội Quảng-Trị Huế vào lúc 21h ngày 10/6/1944 tại Thừa-Thiên Huế (2). Đặc điểm là cả hai bức ký họa truyền thần đều thực hiện vào nửa đầu năm 1944 (Tháng 01 và tháng 6). Ở hai địa danh nổi tiếng Huế và Hanoi cách nhau gần 700 cây số.
Cauminhngoc
31/7/2025
( (1) Có vẻ như kỳ triển lãm tranh và nhận vẽ truyền thần lấy tiền gây quỹ để cứu trợ cho đồng bào bị nạn bom ở Hanoi, do Ban Mỹ thuật trường Đại Học Đông Dương đứng ra tổ chức vào Tháng 01 năm 1944 (Tháng Chạp năm Quý Mùi âm lịch) đã không thành công như mong đợi. Phải chăng vì cuộc chiến đang hồi khốc liệt, phi cơ Đồng Minh đánh bom vào các cơ sở của quân Nhật trên toàn cõi càng ngày càng tăng. Vào cuối năm 1943 ga xe lửa Gia Lâm bị ném bom khiến hơn cả ngàn người thương vong. Rất có thể vì sự việc chết chóc chưa từng có này cùng chuyện chính quyền quân phiệt Nhật đang bị vùi dập tơi tả rất dễ manh động nên những người hâm mộ nghệ thuật rụt rè không dám hưởng ứng tham gia vì sợ sợ trả thù, ngoại trừ một số ít người. Trong đó có bản thân người mẫu vô danh này. Phải chăng đây là điều lý giải cho chuyện không thấy báo chí loan tin gì về kỳ triển lãm, cũng như không thấy bất kỳ một dị bản ký họa truyền thần nào khác do Nguyễn Sáng vẽ trong đợt tiển lãm Tháng 01/1944 tại Hanoi xuất hiện trên họa trường trong và ngoài nước ngoài bức chân dung "Cô gái Hanoi” này. Dựa vào con dấu của BTC bằng mực đỏ đóng khống trên tờ giấy trước khi giao cho Nguyễn Sáng chứng tỏ không phải là tờ duy nhất.
(2) Bức ký họa của Nguyễn Đức Nùng được cho là vẽ tại Huế vì dựa theo tiểu sử của ông:
- - Năm 1941 họa sĩ Nguyễn Đức Nùng đã gia nhập École Française d’Extrême-Orient (Viện Viễn Đông Bác Cổ) và tham gia vào việc tu bổ di tích tại Huế.
- - Từ năm 1945 – 1946, ông tham gia cách mạng, là Trưởng ban Hội họa Đoàn văn hóa cứu quốc Thừa-Thiên Huế.
Những điều này chỉ rõ họa sĩ Nguyễn Đức Nùng đã từng sống ở tỉnh Thừa-Thiên Huế chí ít cũng phải từ năm 1941 cho đến năm 1946. Vì vậy bức ký họa chân dung người phụ nữ bằng bút sắt và phấn tiên chắc chắn được họa sĩ Nguyễn Đức Nùng vẽ ở Huế vào Tháng 6 năm 1944 (Như đã ghi trên tác phẩm). Với mục đích để làm phụ bản cho tập chương trình giới thiệu khái quát vở hài kịch “Ghen” của nhà biên kịch Đoàn phú Tứ. Nguyễn Đức Nùng và vợ có săm vai trong vở kịch này. Chưa rõ là họa sĩ Nguyễn Đức Nùng đã dựa vào ai trong 3 nhân vật nữ có góp mặt trong vở kịch là: Bà Bửu Chỉ ( vai Kim), bà Nguyễn Đức Nùng hiệu Kiêu Tân (vai Liên) và bà Thanh Hương (vai bà Tâm).
Chưa rõ vở hài kịch “Ghen” của đoàn Phú Tứ có mở cửa trình diễn đúng với thời gian ấn định ghi trong tập bản thảo không mà chẳng hề thấy tài liệu hay báo chí nào đưa tin, cũng như không thấy bất kỳ một bản in typo nào của tập chương trình vở kịch Ghen lưu vết trong cộng đồng xã hội về buổi diễn kịch vào tối ngày 10/6/năm 1944 này!? Phải chăng buổi diễn vở hài kịch Ghen dự kiến sẽ khai mạc vào Tháng 6/1944 đã bị hoãn hoặc hủy bỏ vì tình hình chiến sự ở Đông Dương đang hồi khốc liệt?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét