Thứ Sáu, 19 tháng 4, 2024

Câu chuyện về bức sơn mài "THÁNH THIỆN".




THÁNH THIỆN



Phạm văn Cầu. Thánh thiện. Sơn mài. KT: 60cm x 90cm. Vẽ: 1987. Chữ ký và năm ở góc trái dưới.

        Kỷ niệm những ngày tháng với Họa sĩ Đào Mùi (Đào Nguyên) cùng bạn bè đâm xo đổ dụi với sơn mài ở nhà Họa sĩ Mai văn Tố trong khu Đồng Tiến phía sau chùa Lâm Tế, Nguyễn Trãi. Quận I... 
 

                         Câu chuyện về tấm tranh sơn mài "Thánh thiện" của tôi.

         Rảnh rỗi ngồi nhìn bức tranh mà nhớ lại quãng đời hẩm hiu cá chốt của thời bao cấp muôn vàn khó khăn. Con dân hạng nhì phải tự mình bươn chải kiếm miếng va vào mồm nếu không muốn rã họng. Nói vậy chứ không phải cứ bươi khơi là có miếng va vào mỏ đâu… Gian nan lắm! Khó lắm! cái gì cũng bị ngăn cản, cấm đoán. Buôn bán nhỏ bán lẻ thì không cho phép vì đã có Hợp Tác Xã giang tay giải quyết rồi. Kiếm ăn vớt vát lẻ tẻ đâm so đổ dụi bằng mọi cách để đắp đổi qua ngày ỏ bờ lề con đường thì bị cho là kinh doanh cá thể, là vi phạm giao thông lấn chiếm lòng kề đường. Làm mất vẻ mỹ quan của Thành phố đang trên đà chuyển mình khởi sắc… 
      Để tránh vướng vào chỗ lười lao động, ăn bán xã hội. Người lanh lợi thì đi buôn chuyến, kẻ lỳ lợm thì chơi hàng lậu, người có tay trong cộng ít của nả thì mua hàng mậu dịch đem bán kiếm tí ti đắp đổi qua ngày. Trự nào có chút ngón nghề trong tay thì cố khai thác để tồn tại… Ôi! muôn trùng mù mịt của xã hội, thứ dân lẩn khuất trong đô thị mới sang trang đều phải tất bật ngược xuôi để tồn tại. Trong thành phần hổ lốn này có giới mỹ thuật nước nhà. Từ ngày thế cục xoay vần. Nhóm người hành nghề tự do này tự nhiên bị biến thành thứ nửa nạc, nửa mỡ. Cấm thì không mà cho thì cứ úp úp mở mở. Phải có hội đoàn mới được phép, còn không có chân đứng hay đất dụng võ xem như chết đứng như Từ Hải thọ tiễn trong truyện Kiều. May sao! ông trời cũng không nỡ triệt đường sống của đám tơi tả này. Chính quyền mới phát sinh ra chuyện cho đi đoàn tụ HO…

       Không biết khởi nguồn từ đâu! nhưng có lẽ phát xuất từ một số anh Việt kiều được phép về quê hương thăm gia đình sau thời gian cánh cửa giao tiếp với nước ngoài bị khóa chặt trước giờ nay được mở he hé... Những vị Việt Kiều rủng rỉnh có cơ hội lách qua khe hở về thăm nơi chôn nhau cắt rốn. Trong những lúc đi tham quan danh lam thắng cảnh của đất nước Bốn ngàn năm văn hiến. Bất chợt trông thấy mấy mảnh lụa hay sơn mài nho nhỏ xinh xinh, đặc sản quê hương vừa với túi tiền lẻ, bèn xì ra mua về làm quà... Không chỉ có thế! Các đấng con dân Việt Kiều sắp thành có tâm trạng mua tí ít tranh lụa hay sơn mài sang làm quà tạ ơn bà con đã bảo lãnh… Một đồn năm. Năm thành mười… Mười thành một trăm. Riết rồi thành phong trào. Nghe nói còn phát triển xa hơn nữa là mua về bển bán cũng kiếm được chút đỉnh đắp đổi cho chuyện xe pháo … 

      Mới đầu chỉ có nhóm làm mỹ nghệ lề đường là vớ bẫm. Nhất là con đường Lê Lợi. Quận I. Nơi tập trung mọi dịch vụ từ đen cho đến trắng...v...v... Nhóm tự phát này không những miệng luôn trê trễ phì phà điếu ba số (555) mà còn giúp họ mở mày nở mặt với lối xóm nữa…Oách lắm lắm cơ... Nhưng rồi cái gì cũng vậy, riết rồi quen! Quen quá hóa nhàm… Các Thượng đế phàm trần đòi hỏi phải có cái gì đó mới mẻ hơn, chứ mấy của nợ kia giờ ai cũng có... Rồi nhu cầu thưởng lãm cũng vì thế mà được nâng tầm. Thượng đế đòi hỏi hàng hóa phải có chất lượng cao hơn. Yêu cầu phải có những tác phẩm tên tuổi trên thị trường mỹ thuật mới khứng… Tình trạng cầu nhiều cung ít. Cái này ai cũng hiểu mà! Nhưng của "xịn" đâu có nhiều. Tìm không thấy, đào mãi không ra đành tìm đến những ngài họa sĩ đang thời đói kém, đôi lúc phải đi vẽ bong bóng hay vẽ thiệp chúc mừng trong các dịp lễ hội để kiếm chút cháo cầm hơi… Nay được các thương gia cầu cạnh vinh danh... Xin quý anh ra tay tế độ... Đã được thượng đế thỉnh cầu mở lối cộng với sự đền bù thật hậu hĩnh. Cái oái oăm ở đây! Chỉ tranh lụa thôi nha! Còn sơn dầu là vứt! đem đậy chuồng gà cho nó không toi là tốt nhất… Thế là các ngài họa sĩ nhà ta dương cao cây cọ màu nước mà phất. Ôi! Thời gạo châu củi quế mà tóm được cơ hội kiếm cơm quá nhẹ nhàng lại phù hợp tay nghề nữa thì còn than thở gì… Người người vẽ lụa, nhà nhà vẽ lụa… Ôi thôi! Cơ man nào mà kể… Nhiều người có chút máu mặt nhưng thất cơ lỡ vận, thấy vậy tích cực đi học hoặc cho con tầm sư thu tóm lấy nghề hầu mong có cơ hội phụ giúp gia đình giải quyết khẩu phần đang có phần suy giảm... 

      Đương lúc cao trào! Tranh lụa bản xứ cứ tưởng như không bao giờ bị đột quỵ! thì đùng một phát thằng sơn mài cẩn ốc nhảy vào ngáng chân đòi chia phần. Mới đầu thứ cẩn ốc vốn là tàn dư của bọn tư sản ở miệt Bình Dương bị ứ lại... ngậm bồ hòn làm ngọt vì đã qua thời vàng son... Lâu lâu mới gõ được vài bộ mừng chết đi sông lại... Rất ít người quan tâm vì vừa cồng kềnh lại nặng nề khó vận chuyển nữa. Nhưng trời xui đất khiến ... gặp thời đổi mới! Ay da! Ngành Giao thông vận tải của nhà nước đã hé cửa thông quan… Một số tay Việt kiều nhạy bén có vốn lận lưng bèn thử thời vận. Ôm một mớ sang bán thăm dò... Kết quả không ngờ... và dẫn đến sự thành công rực rỡ. Thế là trúng mánh… Thời tiết còn có lúc thay đổi nữa là huống chi thương trường. Gió đã xoay chiều cái vù... Kẻ nào biết cách tận dụng cơn gió thì con diều sẽ bay cao… Thượng đế đồng thuận cộng thêm thời thế thuận kèo... sơn mài có cơ hội góp mặt… thế là tăng tốc… Miếng mồi béo ngậy dễ gì buông tha… Nhào dzô kiếm ăn bà con ơi!!!

        Trò đời mà! Thấy khoẻn vàng khè rơi giữa đường ai mà bỏ…

        Tôi té vào trường hợp này… Chưa đến nỗi đói nhưng cũng om om… do mới bị văng khỏi làng sách cũ vì nhà nước thấy đám sách cũ ở đường Cá Hấp ẩn chứa nọc độc văn hóa cực kỳ nguy hại có thể làm cho đất nước bị băng hoại nên đã ra tay xúc một mẻ lớn cho gom về một mối ở 117 Lê Lợi. Phường Bến Thành. Quận Nhất. Chuyện xảy ra khá cay cú cho đám dân đen đang khinh doanh sách cũ quang minh chân chính ở đường Đặng thị Nhu này. Giấy phép hả? Có chớ! đích thị có trong tay mảnh giấy do nhà nước sở tại bụp con dấu đỏ lừ hẳn hòi được ép nhựa dẻo treo tòn teng giữa sạp. Thuế má chẳng dám thiếu một cắc nào. Mới chậm thôi! đã đòi cúp phép rồi! Ai dám thiếu chớ?! Không những vậy! Ban Điều hành chợ, đích thị toàn người của chính quyền Thành phố đưa xuống hẳn hoi quản lý trực tiếp, rà soát chìm nổi hàng ngày... Nhưng có vẻ như mấy ổng cũng không tin vào mấy trự trong Ban Điều Hành này nên vào một ngày đẹp trời. Ổng quyết ra tay nhổ cho tiệt hậu hoạn… Hết quan tàn dân. Không chợ... dân tan hàng bay tứ tán… Nỗi buồn mất nồi cơm thật thảm thiết…chẳng khác chi mấy với chuyện bị mất sổ gạo thời bao cấp...

         Có lẽ trời không nỡ hại kẻ lương thiện, nên trước đó ông Tơ bà Nguyệt đã ra tay se chỉ cho tôi gặp được mụ vợ rất ư là đảm đang chịu khó nên mới có chút rảnh rang để người chồng là thằng tôi tìm đường cứu vớt cái bao tử cho gia đình. Có một tay bạn là nhạc sĩ Nguyên Hồng ở Bình Dương (Không phải ông Nguyên Hồng bự đâu nha!) cứ mỗi lần gặp. Hắn cười toe nhai câu: " Cảm ơn bà chị rất nhiều! Đã can đảm lấy thằng bạn tôi...". Làm bả đần cả người ra vì dzui dzẻ... Đôi khi rảnh rỗi tối thấy hắn nói cũng có lý. Bả can đảm thiệt chứ chẳng chơi đâu... Cảm ơn Thượng Đế đã thương lấy kẻ thất cơ lỡ vận...       

      Mà ông trời cũng hay lắm nha… như có sắp đặt trước vậy đó, nên dẫn dắt cho tôi gặp được vị họa sĩ người Hoa thật tốt bụng có mỹ danh Phùng Thụ Thành … “ Ngộ chỉ cho nị cái này… như chia nửa nồi cơm của ngộ cho nị đó… Ngộ cho nị hay! Người Hoa chỉ dạy nghề cho con trai thôi! Con gái cũng không dạy đó…”. Nhờ thế mà biết chút đỉnh sau này bồi tranh lụa cho họa sĩ Đào Mùi và một vài anh họa sĩ khác nữa, khỏi xin tiền dzợ uống cà-phe mỗi sáng hoặc có khi cùng bạn bè nhậu tí ti cho vui, cũng đỡ tủi cho kẻ làm trai thân dài vai rộng lỡ thời…

       Trở lại câu chuyện. Thấy sơn mài vớ bẫm. Máu kinh doanh nổi lên sau khi thành công trên con đường buôn vàng bán bạc dolla. Họa sĩ Đào Mùi (Không hiểu vì lý do gì sau đổi thành Đào Nguyên. Chẳng lẽ bị họa sĩ Hùng Nhí (Lâm xuân Hùng) gọi là Đào Mào mà đổi? Chàng Hùng Nhí nhà ta có kỹ thuật đánh bóng cực kỳ lợi hại. Ổng làm sao không biết... mặt tranh nó bóng lộn như gương. Khiến các bậc đàn anh Lâm. Thủ và vài vị khác thèm nhỏ dãi. Hỏi bí quyết!? Hùng ta chỉ nhe răng cười... Mà cũng dễ hiểu thôi! miếng cơm manh áo, lại gặp phải thời thóc cao gạo kém. HTX bán chỉ có chừng mà đòi chia sẻ...ai chịu... phải hông...). Trở lại chuyện họa sĩ Đào Nguyên được vợ hỗ trợ tài chánh mở xưởng làm sơn mài tại nhà hầu mong hốt bặm để đắp thêm vào đụn vốn sẵn có của bả, hoặc giả để tăng thêm nguồn tài lực mà phục vụ chui lủi cho nhu cầu mua đi bán lại với khách hàng. 

     Khi Mùi ta được dzợ bật đèn xanh bèn mạnh dạn vung tay loa mời gọi một số anh em họa sĩ thất bát nhào dzô phụ lực… Chỉ có mỗi tui là tay ngang do mối quan hệ thường xuyên bồi tranh lụa cho ổng mà được ưu ái. nhận dzô làm cho dzui mà lại còn được trả thêm tiền công sức tượng trưng nữa! Thế mới đã… Vạn sự khởi đầu nan… Có chút đầu óc nhạy bén thì cũng làm được thôi… mặc dù chậm vì chưa quen, cũng may là da dày nên sơn không bắt mặt… có trự đụng dzô phù cả người đành phải văng ra đứng ngó…

       Làm ở nhà Đào Mùi hơi chật mặc dù nhà mấy tầng, lại ở mãi bên Thị Nghè. Nên Mùi ta thương lượng với hoa sĩ Mai văn Tố, Có nhà ở khu Đồng Tiến phía sau chua Lâm Tế đường Nguyễn Trãi. Quận 1. Sau sự đồng thuận. Lấy khu vườn phía sau nhà họa sĩ Tố làm xưởng nên cũng khá thoải mái không đến nỗi o ép như khi ở nhà Đào Mùi... Thỉnh thoảng có các họa sĩ tài danh như: Hồ hữu Thủ, Nguyễn Lâm, Hồ hoàng Đài, Thu “mát” (Điêu khắc gia Nguyễn thanh Thu) … v..v… ghé chơi thăm dòm sự thể.

      Chuyện vừa học vừa làm lại có thêm tí tiền dằn túi nghĩ cũng vui vui. Hễ ông chủ Đào Mùi giao tấm nào, bộ mấy tấm cũng không hề từ nan, miễn có dessin sẵn trên vóc là quất thôi! Mà cũng không hiểu sao!? Các vị họa sĩ cũng dăm bảy ông mà ông chủ Mùi cứ giao cho tui mầm... đến lạ! Nhưng cũng chả sao! làm nhiều nâng tay nghề lo gì... Đi làm mướn. Vừa được học lại có thêm tiền nữa ngại chi. Càng nhiều càng tốt... Cứ thế mà trôi qua.

     Cho đến một hôm! Hai đại ca Thủ và Lâm đến chơi.  Khi đó tôi đang cắm cúi thực hiện việc dán lớp bạc lên thân chiếc áo dài cho bức tranh "Thánh thiện" nêu trên. Đây cũng là bức sơn mài đầu tiên của bản thân sau thời gian làm công có lương. Toàn bộ vật tư để thực hiện đều do họa sĩ Đào Mùi cung cấp không giới hạn. Hôm đó Họa sĩ Nguyễn Lâm đến chơi, đứng chắp tay sau đít ngó tôi làm, không nói gì. Một lúc sau ông buột miệng hỏi: “Dán làm chi vậy?”. Tôi trả lời: “Dạ! Dán rồi vẽ lên để lấy độ óng ánh của lớp bạc ở bên dưới”. Ông Lâm cười mím chi, nhẹ nhàng nói: “Coi chừng à ngheng!”. Tôi có hỏi tại sao. Nhưng không thấy câu trả lời từ phía ông Lâm, cho dù tôi lập lại đôi ba lần câu hỏi đó trước khi ông bước vào trong nhà họa sĩ Tố xem mấy người bạn họa sĩ đang làm việc…

      Một câu nói gây ấn tượng mạnh mà không có câu trả lời khiến tôi trăn trở không rõ chuyện gì suốt thời gian ủ khô cho bức tranh… Cho đến hôm đem ra mài mới vỡ lẽ… Khi chưa mài đi lớp sơn phủ thì mặt tranh với sự kết dính thành một mảng lớn nên vẫn bình thường không sao. Nhưng khi mài bóc đi lớp sơn phủ. Lớp sơn vẽ với bề mặt khá rộng lộ lên tác động với khí hậu bên ngoài khiến cho sự liên kết thành mảng bị suy giảm mạnh dẫn đến toàn bộ lớp sơn vẽ dặm trên mặt lớp bạc bị co xoắn lại… nhả khỏi tấm vóc dộp lam nham từng mảng lớn nhỏ không đều trông thật thê thảm… (May sao lớp bạc dán nơi con cá chép hóa rồng phía sau không bị dộp...). Phải mài xả nơi phần thân áo dài thôi! Nhìn lớp bạc óng ánh lợn cợn trôi trôi theo làn nước ... Công và của đem đổ xuống cống. Coi như xong...

     Sau thất bại ngồi ngẫm lại câu nói của họa sĩ Nguyễn Lâm mà chiêm nghiệm. Mới biết là… Muốn vẽ lên lớp bạc như vậy thì phải ủ sao cho lớp bạc ăn chết vào vóc rồi mới được vẽ tiếp lên. Nếu lớp sơn lót chân chưa đủ độ khô thì sự kết dính sẽ không cao dẫn đến hậu quả khi mài lấy bớt đi lớp sơn phủ, mặt sơn vẽ trên lớp bạc khi hở ra bị hơi nóng trong không khí tác động vào làm cho co rút kéo luôn cả lớp bạc chỗ nào kết dính với mặt vóc kém sẽ dớm lên gây nên hư hỏng lam nham tùng chỗ rất khó coi…   Muốn được như ý thì khi dán bạc lên mặt vóc với diện tích lớn phải được ủ một thời gian như thế nào đó cho đúng tầm đẻ cho hai lớp kết dính chết với nhau rồi mới vẽ lên mới tránh được việc hư hại xảy đến.

      Quả thật lúc đó mà ông Lâm có lời giải thích căn kẽ thì tôi đã tránh được chuyện này vì lúc đó đang thực hiện ở giai đoạn đầu chưa vẽ lên... và cứ tưởng ủ trong vòng 48 tiếng như binhg thường sẽ khô hết, rồi vẽ lên sẽ không sao. Đâu có biết là khi dán bạc lên một diện tích lớn, độ thoát hơi bị hạn chế rất nhiều nên khó mà khô trong một thời gian ngắn. Muốn đạt được hiệu quả. Nó đòi hỏi phải có một thời gian tương ứng. Bởi vậy có đạp gai mới biết nỗi đau như thế nào. Chắc có lẽ ông Lâm muốn tôi trải nghiệm thực tế làm bài học nhớ đời…mà thiệt! Nhớ tới giờ luôn! Mỗi khi nhìn thấy bức tranh là thấy ổng liền... Có thể ông Lâm cho rằng có nói ngay lúc đó chưa chắc tôi đã hiểu và nghe theo… Một kinh nghiệm quý báu mà tôi không bao giờ có cơ hội thực hiện lại để rút kinh nghiệm vì có hành nghề vẽ đâu mà làm với không làm… Mục đích chỉ học cho biết thôi mà...

Cauminhngoc

02/4/2023

Lam Sơn.719 và Trung Đoàn.3/1BB. Phía Nam QL.9 Hạ Lào.


 “ Khi viên đạn xuyên vào một người lính dù thuộc về bên nào đi nữa, thực ra nó đã xuyên vào trái tim một người mẹ ”.

                                                                            ( Abraham Lincoln. Cựu Tổng Thống Hoa Kỳ ).




             LTS.  Những hình ảnh trong bài đa phần được người viết lấy từ Youtube. Google hoặc Wikipedia và một số nguồn khác...v... v... Các nguồn trích dẫn đều được chú thích ngay dưới mỗi bức ảnh. Tất cả chỉ với mục đích minh họa cho đỡ nhàm chán khi đọc, không phải ngoài đời thực...Và cũng không hề có ý xưng tụng hay xuyên tạc bất cứ một ai! Chỉ là sự trải lòng về thời khắc mà bản thân từng kinh qua cách nay hơn nửa đời người... 50 năm đã trôi qua. Bao nhiêu thăng trầm mất mát... Có một điều đáng tiếc là không thể mô tả được chính xác các vị trí và khu vực đóng quân của đơn vị mỗi khi đi qua vì chỉ ở cấp Trung Đội, luôn phải tuân thủ mệnh lệnh từ trên đưa xuống. Dẫu vậy người viết cố gắng thuật lại một cách trung thực những gì mắt thấy tai nghe. Để không phải hổ thẹn với lương tâm mỗi khi đọc lại là vui lắm rồi. Bài viết tạm sử dụng một vài bản đồ có sẵn trên mạng xã hội để minh họa, gợi lại chút mơ hồ cho chuyện xa xưa. Và chỉ là phỏng chừng nên không thể chính xác cho được. Rất mong được thông cảm!

       Xin gởi lời cảm ơn chân thành đến những trang và nguồn có hình ảnh mà người viết đã mạn phép sử dụng. Rất mong được cảm thông bỏ quá đi cho.

      Xin Đa Tạ.

    Tháng 3/2024

   Phạm văn Cầu (Cauminhngoc) 

      

 

       

        

                      

                                         ***                                                         

            LAM SƠN.719 VÀ TRUNG ĐOÀN. 3/3.

                             Ở PHÍA NAM QL.9 H



I - Bước vào đời lính.
 

        Sau 03 tháng mày mò cơ bản quân sự ở Tiểu đoàn Khóa sinh Trương Tấn Bửu tại Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung, Hóc Môn. Tiếp đến 06 tháng học về Lãnh đạo Chỉ huy ở Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức.

        Tại Đại đội 15. Sau thời gian huấn nhục khoảng 9 tuần. Khóa sinh tập hợp dự lễ mọc đuôi cá (alpha), dưới ánh đuốc bập bùng, sáng rực cả sân Vũ Đình Trường giữa bầu trời đêm. Tháng 8/1970. Tốt nghiệp Khóa 1/70 mang tên Chiến Thắng. Khi này đuôi cá đã co lại thành quai chảo rời khỏi trường, chính thức mang cấp bậc Chuẩn úy. Tôi và hơn 20 người nữa được điều chuyển ra Sư đoàn.1BB ngoài Vùng.I Chiến Thuật. Hết phép mãn khóa 15 ngày. Từ giã Saigon với tờ Sự vụ lệnh trong tay. Tôi nhờ người anh ruột dẫn vào phi trường Tân Sơn Nhất đi ké trên chiếc máy bay C.130 của quânđội Mỹ ra sân bay Phú Bài. 

    


                                 

                               

              Hiệu kỳ của TTHL Quang Trung và Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức . 

                                                                                                                                                      

Lễ gắn Alpha trên sân Vũ Đình Trường. Và lon Chuẩn Úy (quai chảo) sau khi tốt nghiệp Trường Sĩ Quan Trừ bị Thủ Đức.     (Nguồn: Wikipedia & TDGS.

      

        Đến Huế! Tứ cố vô thân, còn tí tiền còm lận lưng. Tôi và người bạn tên Lê xuân Lộc rủ nhau mướn khách sạn trước cửa Thượng Tứ ở tạm. Loanh quanh phố Trần Hưng Đạo vài hôm cháy túi. Hai thằng bèn rủ nhau chui vào trình diện Ban.1. Quân số Sư Đoàn.1BB trong khu vực Mang Cá, thành nội Huế. Ít ngày sau Ban.1 Sư Đoàn gom bọn quai chảo cùng khóa chúng tôi cho đi học lớp Căn bản điều chỉnh pháo binh. Trọn gói nửa tháng ở Trung Tâm Huấn Luyện Văn Thánh của Sư Đoàn.1BB trong khu di tích lịch sử cùng tên.


và  Phù hiệu của Sư Đoàn 1 Bộ Binh.  (Nguồn: Wikipedia).

     Đền Văn Thánh là một di tích thời nhà Nguyễn. Nằm bên bờ Hữu ngạn sông Hương. Cách chùa Thiên Mụ khoảng chừng hơn cây số về phía thượng nguồn. Tôi chỉ còn nhớ mài mại. Bước vào trong cổng tam quan. Gặp con đường lót gạch tàu khá rộng. Chạy giữa hai dãy nhà chỉ có cột mà không có vách, mái ngói xô lệch nằm đối diện nhau. Che chở những cái bia đá to đùng. Trên mặt có khắc tên các vị Tiến sĩ bằng chữ Nho đã có phần bị bào mòn theo thời gian. Cả khu vực Đền gần như bị bỏ phế vì thời cuộc không được chăm sóc. Giờ được sử dụng để phục vụ cho cuộc chiến nên đầy dẫy những phương tiện quân sự và những hàng rào concertina phân ô ngang dọc.

       
Cổng ngoài Đền Văn Thánh. Sau 50 năm.

         
    Cổng trong Đền Văn Thánh. Sau 50 năm 

                
Bên trong Đền Văn Thánh và hai dãy nhà có bia đá. Từ cổng ngoài chụp vào. 
    (Ảnh chụp. Tháng 3/2024).


                                                                    *


        Nhoắng cái đã là Tháng 10/1970. Sau khi mãn khóa điều chỉnh pháo binh căn bản. Tôi và  Lê xuân Lộc cùng 14 người nữa được phân bổ về Trung đoàn.3/1BB, hiện đang đóng tại căn cứ Hiệp Khánh (Camp Sally), đoạn cây số 17 bên cạnh QL.1 hướng ra Quảng Trị. Vì xe công vụ Sư đoàn chở chúng tôi ra trình diện đã gần trưa nên người tiếp nhận là vị Trung úy phụ trách Ban.1 Trung đoàn tạm thời dẫn 15 thằng quai chảo chúng tôi vào tạm trú trong hai căn nhà tiền chế cũ kỹ của quân đội Mỹ để lại nghỉ ngơi qua đêm đợi ngày mai sẽ có xe chở lên trình diện Trung đoàn Trưởng và Ban Tham Mưu Trung đoàn trên căn cứ An Đô (T. Bone) nằm trên dãy đồi trọc có tên Hồn Vượn ở phía Đông-Nam Hậu cứ Hiệp Khánh (Camp Sally). Nếu ai có dịp di chuyển trên QL.1. Từ Huế ra Bắc hoặc vào Nam tới đoạn cầu sắt Bạch Hổ (A) quẹo phải đi ra Sịa. Nhìn về hướng Tây sẽ trông thấy dãy đồi trọc Hồn Vượn dài ngoằng, trụi lủi không lấy một bóng cây đứng sừng sững chắn ngang lưng trời.                                                                                                                                                                      

                       

                  Bản đồ số 01. Vị trí căn cứ Sally và T-Bone trên bản đồ.  (Nguồn: Pinteres.com)                                                                                                                            

                                                                                                                                 

                                                




  

                         Dãy núi trọc Hòn Vượn & Tuyến phòng thủ; sân bay và căn cứ Sally.

                                                                              (Nguồn: David Bolin. 2ndbde.org)  

                             

      Chắc hẳn là để chào đón bọn chúng tôi. Cũng như muốn chứng tỏ uy quyền miền đất Vua Chúa! Đúng ngay đêm hôm đó, một trận mưa ập đến rất nhiệt tình. Một trận mưa xối xả tối tăm mặt mũi, cứ tưởng chừng trong vài tiếng đồng hồ sẽ tạnh như ở trong Saigon. Nhưng chờ mãi, ngày này qua ngày nọ đến dài cả cổ...

      Một trận mưa dầm dai dẳng mờ mịt đất trời. Khiến bọn quai chảo chúng tôi bị chôn chân đến cả nửa tháng trời trong Hậu cứ Hiệp Khánh của Trung đoàn. Mưa to đến nỗi mọi người làm việc trong hậu cứ phải mặc nguyên cả bộ quần áo may bằng những tấm poncho như bộ quần áo cứu hộ để chống ướt mỗi khi đi làm. Được cho là tạnh, nó chẳng khác gì những cơn mưa mùa ở Saigon.  

     Sự kiến trải bất ngờ đầy ngỡ ngàng trước một không gian u ám sũng nước, lạnh lẽo tê tái đến teo tóp cả mười đầu đầu ngón tay mà không hề được báo trước hay chuẩn bị gì. Một trận mưa miền núi ở cường độ cao, quất xuống rung chuyển cả căn nhà dã chiến tạm bợ  nhếch nhác trống hoác, được quây kín bằng bốn bức vách ván ép lem luốc xậm màu. Trên vách là những ô cửa sổ thật to được ghép màng lưới chống muỗi dài suốt căn nhà, nay đã xuống cấp trầm trọng. Bên trong, lỏng chỏng dăm bảy cái võng của chúng tôi buộc tạm vào mấy thân cột gỗ thông vàng ệch bẩn thỉu, đôi chỗ lam nham như bị gặm, bởi vì những tay lính liều mạng dùng xẻng bửa ra lấy mùn làm mồi nhúm lửa... 

      Phía ngoài song lưới, những trận gió luồng cuồng nộ không ngớt kéo về giật từng cơn. Rít lên lồng lộng, ra sức lùa ép những sợi mưa nặng nề ngắn dài, xối xả từ trên trời thòng xuống xoắn lẫn vào nhau, kết thành những dải nước mờ đục cong cớn đuổi nhau sát sạt, không ngớt va đập thô bạo vào mọi vật, quất xuống mái tôn sầm sập chấn động cả không gian. Rồi hè nhau tan loãng vào màn trời sũng nước trắng xóa, che mờ cả những dãy nhà mà dưới chân còn quyện những giòng nước đục ngầu cuồn cuộn tuôn chảy vào chỗ trũng, đọng thành từng vũng lớn nhỏ nằm rải rác. Trên mặt, không ngớt nổi bong bóng, thi nhau nổ văng tung tóe những hạt nước lấp lánh như thủy tinh, để rồi rơi xuống vỡ tan trên mặt đất xậm màu đầy sỏi cơm, hòa nhanh vào giòng chảy. Chốc chốc. Lưng trời lại giật một vài tia chớp ngoằn ngoèo chói lòa rực thoắt, kèm tiếng sét đinh tai loang loang, tắt ngúm về tít phía hẻm núi xa xa. Muốn át luôn cả tiếng lựu pháo của Pháo Đội 14 trong căn cứ bắn đi yểm trợ cho đơn vị nào đó bên ngoài... Và ông mặt trời cũng trốn mất tăm mất tích. Chẳng thèm ló mặt dù chỉ chốc lát gọi là cho có cũng không hề, phó mặc cho cơn mưa sũng nước thỏa sức đày đọa bầu trời, suốt cả một thời gian dài lê thê. Như thể muốn báo hiệu cho bọn chúng tôi biết rằng. Quãng đường phía trước sẽ đầy bão táp mưa sa chứ không yên ả gì...

      

                                      

                                      

                                     

                                              Trận mưa (Nguồn: iStock; META.vn, Pexels)

                                                            

      Một trải nghiệm đầy ấn tượng cho bọn trẻ mới ra ràng! Và cũng là lần đầu tiên trong đời cho những thằng dân Saigon như tôi chỉ biết hai mùa mưa nắng. Ôi! Miền đất của sông Hương núi Ngự. Vùng đất Thần Kinh. Miền của câu hò Mái Nhì chan chứa tình thơ. Đã dang rộng vòng tay ướt sũng. Cùng cái lạnh tê tái thấu xương để tỏ tấm thạnh tình yêu mến đám tân binh, tóc ba phân chúng tôi như thế đó! Một màn đón khách có chiều khác lạ. Chẳng khác gì lời răn cho bọn trẻ biết thế nào là cuộc đời... để mà cư xử cho đúng phép...

                                                                        *


     Mặt trời đã xuất hiện trở lại đã từ hai hôm nay. Ánh nắng rực rỡ chói chan nhanh chóng tràn về ngự trị xóa tan đi cái không gian u ám, cắt đứt hẳn trận mưa dầm da diết bấy lâu nay. Khí tiết cũng vì thế mà trở nên ấm áp, khô ráo hơn.


Mặt trời lố dạng trên căn cứ Sally.   (Nguồn: 2ndbde.org. Peter R. Engelhardt)


        Cuối cùng công việc cốt lõi cũng đến. Chúng tôi được lệnh tập trung đội ngũ trước căn nhà và nghe vị Trung úy già tên là Vững (B). Trưởng Ban.1 Trung Đoàn điểm danh và thông báo cho biết ngay sáng nay sẽ được xe chở lên BCH. Trung Đoàn trình diện, ra mắt Trung đoàn Trưởng nghe huấn thị trước khi về nhận công tác thực thụ tại các đơn vị... Toán 15 thằng quai chảo còn tơ chúng tôi di chuyển ra phía sau chiếc GMC xám xịt mui trần đã đợi sẵn. Tay trong tay, cả bọn cùng lôi nhau trèo lên cái thùng to đùng rỗng toác phía sau chiếc xe. Mặt sàn bầm dập móp méo hoen rỉ vấy vá đầy bùn đất đã khô kiệt đỏ chạch. Chúng tôi chia nhau ngồi vào hai cái băng ghế, gồm nhiều thanh gỗ dài thượt ghép hở bị trầy trụa tróc lở đính cứng vào thành xe thùng xe.

      Chiếc GMC cứ thản nhiên chạy phom phom với tốc độ khá nhanh trên con đường đất núi đỏ lừ mấp mô dợn sóng. Dọc hai bên đường là những thửa ruộng bỏ hoang, cỏ dại mọc tràn lan bít kín luôn cả các bờ bao, kéo dài đến tận rìa những vuông tre phía xa xa của những thôn làng hai bên đường, có lẽ cũng chẳng còn lạ lẫm gì đối với nó (Xem Bản đồ số 02). Nhưng lại quá xa lạ với thằng tôi, người đã từng quen sống quanh quẩn nơi thành phố chỉ có xe cộ và con người sống chen chúc bên những dãy phố cao nghệu suốt từ tấm bé.


Xe GMC quân sự.     (Nguồn: Cleanpng)

     

      Chiếc xe vẫn không hề giảm tốc. Con đường đất đỏ vì thế mà dãn dần, đẩy những rặng cây thôn làng bên rìa đường QL.1 càng lúc càng thấp xuống, nhạt nhòa qua màn bụi đỏ sau xe. Phía trước mặt. Vách núi mỗi lúc một phình nở to ra, đến nỗi thấy rõ cả những cụm sim hoang trổ bông tím lịm và từng bụi cỏ dại mọc bám trên triền dốc đứng sững đầy dấu vết bom đạn lở lói bạc phếch vì nắng mưa. Dưới rìa chân núi ở hai bên đường rải rác một số căn lều poncho tạm bợ cùng những người lính đang bận bịu với công việc của họ. Bọn chúng tôi ngồi trên thùng xe trố mắt trước bao hình ảnh lạ lẫm mới mẻ. Đồng thời cũng được dịp tận hưởng cái cảm giác cực kỳ mới lạ như đang cỡi trên lưng con ngựa điên do chiếc xe GMC mang đến. Hết nhồi lên lại ập xuống đến thốn cả đốt xương cụt bàn tọa. Hai tay cố bám chặt vào thanh gỗ của cái ghế ngồi đến tê buốt cả mấy đầu ngón tay, để giữ thăng bằng cho những cú xóc chao cả thân người sàng qua bên này rồi vật ngược qua bên nọ muốn va cả vào thành xe. Đôi tai không ngớt nghe những âm thanh va đập rổn rảng thô bạo của kim loại từ thành, thùng xe vang lên như một một điệu nhạc chơi hoàn toàn bằng bộ gõ. Có lúc xe thắng gấp bất ngờ vì vấp phải những hố, rãnh tệ hại nằm giữa đường tránh không xuể, làm chúng tôi xiểng niểng, chúi nhủi muốn cắm cả đầu vào nhau. Một nẻo đường cóc nhảy đầy gian nan sóng gió trên cạn. Một trải nghiệm mới, lần đầu tiên tôi được nếm mùi sau trận mưa dầm tối đất để đời cách nay chừng mấy bữa. Nhưng chưa hết. Sợ nhất là lúc chiếc GMC vào đèo bám dốc. Với độ cao lên đến 200; 300 mét so với mặt nước biển của dài đồi trọc Thế Đại và Hồn Vượn đứng lù lù đầy thách thức. Nhưng quân đội Mỹ đã không ngần ngại khoác lên mình nó một cung đường mang tầm vóc chiến lược được bào khoét, cày sới âm hẳn vào những vách núi quanh co khúc khuỷu, lặn hụp với nhiều đèo cao dốc đứng đầy hiểm trở để làm lối đi lên căn cứ Hồn Vượn (T. Bone). Một con đường mà tử thần luôn rình rập và sẵn sàng dang tay chào đón bất cứ ở thời khắc nào. Con đường dã chiến tạm bợ! Sau trận mưa dầm kéo dài hàng nửa tháng đến thối cả đất. Mặt đường đôi nơi bị giòng nước chảy xiết, xói mòn tạo ra những khe rãnh, xẻ ngang khoét dọc úng đọng nước thành từng vũng lớn nhỏ như cái bẫy ngầm giăng giữa đường. Vấp phải những tình huống khó chịu này chiếc GMC đang cõng chúng tôi trên lưng như thể phát khùng, luôn lồng lên một cách dữ dằn. Mấy cái bánh xe không ngớt đảo qua lại liên tục để tránh né hay cố vượt qua nghiến xuống. Rẻo nước đục ngầu bùn loãng bị tác động mạnh, hắt tóe xòa một màng nước đỏ chạch phủ ụp xuống rẻo cỏ dại dọc bên đường, không còn chút màu xanh trông đến là nhếch nhác. Rồi mỗi khi chiếc GMC cất đầu bám vào con đèo có độ dốc lớn, người cứ muốn xiêu hẳn về phía trước, phải cố gắng gượng giữ thăng bằng, lấy thế ngồi cho vững, nhưng đôi mông như muốn trơn tuột ra khỏi cái ghế chuồi về phía đuôi xe. Với tình huống không ổn này. Chúng tôi thường đứng cả dậy, chả ai còn thiết ngồi. Hai tay níu thật chặt vào thành xe, để mặc cho đôi chân biến thành cái lò xo gân thịt chống chọi với độ nghiêng lắc thô bạo đang diễn tiến không ngừng bên dưới. Cũng may là chiếc xe đang leo đèo, luôn chạy ở chế độ số nhỏ, bò từ từ nên chúng tôi cũng đỡ nhọc phần nào. Còn chiếc xe chẳng khác gì con trâu điên, không ngớt lồng lộn gầm rú lên từng chặp vì phải ra sức kéo cái khối lượng nặng hàng tấn vượt dốc. Cái ống khói gắn bên ngoài cabin xe cạnh phòng lái, giống như cái sừng đơn độc không ngớt phụt ra những cụm khói đen kít sặc mùi dầu cặn diesel, xuôi gió phả ngược về đằng sau khiến chúng tôi muốn ngạt thở, xốn cả mắt. Đôi lúc, gặp phải khúc quanh cùi chõ cực gắt, nối tiếp nhau gấp khúc liên tục hay gặp phải đoạn đất đá từ trên sườn núi bị nước mưa xói lở đổ ập xuống, chắn gần hết nửa con đường buộc phải né, khi đó chiếc xe niểng hẳn về một bên, tưởng chừng muốn văng tõm xuống vực hay đâm sầm vào vách núi đá. Đêm dài lắm mộng. Đường dài đâu biết phía trước ra sao. Thỉnh thoảng trên nẻo đường heo hút này cũng gặp phải đoạn đất bồi ít đá và sỏi cơm, bị xe qua lại thường xuyên bào khuấy để lại một lớp bùn quánh đặc dày cả vài tấc Tây, khiến nó trở nên rất lầy lội và trơn trượt. Hoặc có chỗ nền đường đất yếu bị bánh xe qua lại nhiều khoét trũng xuống thành cái hố trũng, to dài đến vài mét trông như cái ao con đọng đầy nước đục ngầu, không thể lường được độ nông sâu cực kỳ nguy hiểm. Để đối phó với những sự cố hiện hữu từng nơi chốn, chiếc xe khi thì lách qua, đảo lại cấp tập để tránh những hố rãnh lầy. Hoặc chấp nhận bò hẳn xuống vũng nước đục lừ, ngập đến tận hơn nửa mấy cái bánh xe. Dẫu bị lớp nước sâu cản trở, nhưng sự chuyển động không ngừng của bánh xe, cùng trọng lượng nặng nề của khối sắt luôn tạo lực bám rất lớn xuống mặt đất để cố vượt qua, đã khiến nước trong vũng bị nén ép, guồng cuốn mạnh trào tóe tràn lan lên mặt đường vốn đã lầy lội nhão nhoẹt giờ lại được tưới nước vào làm cho lớp bùn đất càng trở nên nhầy nhụa, ảnh hưởng rất nhiều đến độ bám. Chiếc xe không ngớt chao đảo chẳng khác gì người đang say rượu đến là thảm hại. Chưa hết! khi lên đến đoạn đường lưng chừng còn cách đỉnh tương đối xa. Bất ngờ xe gặp chuyện không hay! Chả hiểu bác tài tránh né ra sao mà để mấy cái bánh xe phía sau lọt tõm vào rãnh lầy. Càng cố tăng ga, bánh xe càng xoáy mạnh, rãnh lầy càng bị bào khoét sâu xuống làm chiếc xe lún thêm, xệ hẳn về một bên. Chúng tôi phải nhảy cả xuống để xe giảm bớt tải trọng, nhưng vẫn không vượt qua nổi. Thấy cố mãi cũng không xong. Lúc này bác tài chạy ra phía sau xe lôi mấy khúc gỗ mang theo để sẵn dưới hàng ghế ngồi của chúng tôi, đem chèn vào trước mấy cái bánh xe để tạo độ bám. Sau nhiều lần tăng ga cấp tập, chồm tới de lui. Mãi một lúc lâu sau chiếc xe mới thoát ra được cái rãnh lầy chết tiệt. Hú vía! Nếu không thì chúng tôi phải cuốc bộ hoặc phải chờ xe khác từ trên căn cứ T. Bone chạy xuống đón mới xong.


                                             Chiếc GMC bị sa lầy. (Nguồn TDGS)


     Sau một hồi vất vả vì cái hố lầy. Chiếc xe GMC chở chúng tôi tiếp tục lên đường. Nhờ trời đoạn đường về sau này tương đối khá hơn, ít có những trở ngại nên bọn tôi cũng bớt bầm dập được phần nào. Tất cả mọi sự thử thách cho dù có nhọc nhằn đã được vượt qua, để cùng leo lên tiến dần về phía căn cứ T. Bone. Cứ tưởng mọi sự đã được êm xuôi. Nhưng chuyện thử thách có vẻ như chưa muốn ngừng. Càng lên cao, ngoài cái nắng gay gắt phải chịu đựng, chúng tôi còn gặp phải vùng không khí loãng, áp xuất giảm làm đôi tai tôi lùng bùng không còn nghe rõ được gì, kể cả tiếng xe đang ra sức gầm rú trên chặng đường dốc đầy hiểm trở. Tôi đảo mắt nhìn mấy đứa trong nhóm. Mặt đứa nào đứa nấy cứ nghệt ra như thằng ngố. Có lẽ tất cả đều mệt do phải ngồi chịu đựng quá lâu trong cái thùng xe không mui, sàng lắc gần như liên tục suốt đoạn đường đèo dài ngoằng trong bầu không khí hanh nóng. Và tôi đoan chắc là cả đám quai chảo ngồi trên xe cùng tôi lúc này, chưa có tay nào được hân hạnh trải nghiệm một cuộc vi hành kỳ thú và đầy hiểm nguy như vừa trải qua. Thế đó! Tất cả những gì đã kiến trải là do hậu quả của trận mưa dầm dai dẳng suốt hai tuần lễ của thiên nhiên để lại cho con người, mà chúng tôi được vinh hạnh kinh qua. Một cung đường thời chiến đầy hiểm nghèo và chết chóc gần như là chỉ dành riêng cho bọn người có mạng sống được xem nhẹ tựa tờ giấy báo tử.


Đứng trên T-Bone nhìn triền núi đi xuống dãy núi Động Ngang. (Nguồn 2ndbde.org)


Một góc căn cứ và sân bay trực thăng trên T-Bone. (Nguồn: alphaavengers.com)

     Cũng may xe GMC quân sự thuộc loại trâu bò, cộng với tay lái cứng cựa của bác tài xế nên mới đủ sức thồ cả đoàn chúng tôi đã vượt qua được cung đường lao đao bầm dập một cách an toàn, êm thắm để lên trình diện vị Trung đoàn Trưởng và Ban.3 Trung đoàn. Lượt về tương đối đỡ hơn một chút, nhưng phần nguy hiểm lại tăng lên rất nhiều do phải vượt qua những con dốc khá chúi đầy trơn trượt. Xe bị lết bánh liên tục do thắng gấp. Lúc này tôi mới phát hiện một vài chỗ dưới vực sâu, có những chiếc xe “lô-bồi” bỏ phế đầy rỉ sét của quân đội Mỹ nằm chổng vó lên trời chẳng biết tự khi nào. Quả là quá vất vả cho chuyến ra mắt BCH. Trung đoàn của đám quai chảo con so chúng tôi.

     Sau buổi trình diện, nghe Ban.3 Hành quân thuyết trình sơ lược về tình hình khu vực quản lý của Trung đoàn. Tôi và Lộc cùng được bổ nhiệm về Tiểu đoàn.3/3. Do Thiếu tá. Nguyễn xuân Phong làm Tiểu đoàn Trưởng. Đại Tá Phan bá Hòa. Trung Đoàn Trưởng. Tôi về Đại đội.3/3. Thuộc quyền của Trung Úy. Mùi. Còn Lộc về Đại đội.2/3. Kể từ dạo đó hai thằng không có dịp nào gặp nhau, cho dù cả Tiểu đoàn về nghỉ dưỡng quân ở Hậu cứ Hiệp Khánh.

     Riêng tôi. Ngay sau khi Trình diện BCH. Tiểu đoàn.3/3 xong. Tôi được Hậu cứ Đại đội.3/3 tiếp nhận và trang bị vũ khí cá nhân cùng những vật dụng mà một người sĩ quan tác chiến cần phải có. Rồi tôi được chở thẳng ra trình diện đơn vị trưởng. Không ngờ Đại đội.3/3 mà tôi được bổ nhiệm về lại đang đóng quân ở ngay khu vực đồi trọc dưới chân cụm núi Thế Đại. Nơi có cung đường đất đỏ mà tôi cùng các bạn cùng khóa được chiếc xe GMC chở chạy ngang qua mới vào buổi sáng. Lúc đó tôi còn trông thấy mấy cái lều poncho căng rải rác hai bên đường cùng mấy người lính đứng nhìn theo xe chúng tôi chạy qua. Sự việc xảy ra chỉ mới vài tiếng đồng hồ chứ đâu có lâu lắc gì. Một sự trùng hợp khá lý thú.

     Tôi bước theo vị Thượng sĩ Bằng Thường vụ Đại đội đến trước cái lều poncho trình diện Trung úy Mùi. Vị Đại đội Trưởng đầu tiên trong đời lính và về nhận nhiệm vụ Trung đội Trưởng Trung đội.2/3 từ lúc này. 


                                                                    *

            

           

Bản đồ số 02. Khái quát vùng hoạt động cận động bằng của Trung Đoàn.3/1BB. (Trích từ bản đồ Ấp Lai Bằng. Sheet. 6441 I).

         Sống lâu ra lão làng. Tôi mới nắm được tình hình khái quát về đoạn đường mà chúng tôi đã đi về khi lên tình diện BCH. Trung đoàn trên T-Bone. Nói chung, ngoài sự nguy hiểm do địa hình thiên nhiên ra con đường còn chạy băng qua vùng đồng bằng cận sơn giữa Ấp Lai Bằng về phía Tây và thôn Thượng cùng thôn An Đô ở phía Đông. Miền đất khô cằn sỏi đá bị bỏ hoang vì chiến tranh nằm giáp ranh giữa quận Hương Trà với quận rừng núi Nam Hòa. Cũng còn là một vùng xôi đậu, ẩn chứa nhiều tuyến đường tiếp vận huyết mạch xuôi ngược giữa vùng sông Bồ và các thôn cận sơn thuộc ấp Lai Bằng và quận Hương Trà do nhóm du kích địa phương đảm trách. Họ lợi dụng vùng tranh tối tranh sáng khó kiểm soát để xâm nhập vào gài mìn bẫy quấy rối, phục kích các đơn vị đi lẻ tẻ vào những lúc có cơ hội. Thỉnh thoảng những đơn vị hoạt động dã ngoại cũng bị dính phải mìn bẫy của du kích họ gài gây nên sự thương vong không ít. Khi tôi về đơn vị chừng hơn một tháng thì nghe tin Đại Úy Khuê. Đại Đội Trưởng bên Đai Đội 2 bị trúng mìn khi về đóng quân ở khu vực này, nghe nói mất cả đôi chân. Thật ớn óc! Và cũng đã từng có lúc mấy ngài du kích vác cả hỏa tiễn 122.ly gài kích hoạt tự động đặt ở khu vực này để nã về Thành phố Huế. Khiến Trung đoàn bị khiển trách vì đã lơ là nhiệm vụ.


                                   Hỏa tiễn 122ly trên giá đỡ cấp thời. (Nguồn: manhhai. Flickr)

Cánh đồng bên ngoài căn cứ Sally và dưới chân núi Hòn Vượn (Nguồn 2ndbde.org)

      

       Do là vùng lãnh thổ chịu dưới sự quản lý của mình nên Trung đoàn.3/1BB. Luôn bố trí một số đơn vị cấp Đại đội vào hoạt động lục soát khắp vùng dưới chân dãy Hồn Vượn và Thế Đại. Vừa bảo vệ cho BCH. Trung đoàn 3/1BB. Vừa giữ gìn an ninh cho chuyện đi lại trên cung đường chiến lược An Đô – Hiệp Khánh. Đồng thời cũng để ngăn chặn tuyến tiếp tế cùng sự manh động của nhóm du kích quận Hương Trà và những nhóm khác. Vì thế mà lúc xe chở chúng tôi chạy ngang qua để lên căn cứ T. Bone trình diện BTM. Trung đoàn. Tôi đã trông thấy một số lều poncho căng tạm bợ nằm rải rác chung quanh khu vực bên đường là vậy. Nói chung đoạn đường này khá an toàn khi có những đơn vị về nghỉ dưỡng nằm giữ an ninh, cũng như đã được Trung đội mở đường đi rà soát mìn bẫy thường xuyên dọc con đường từ căn cứ T. Bone ra tận QL.1 vào mỗi buổi sáng. 

    

                                                                   *

       Quay đi ngoảnh lại mới đó mà đã Tháng 2 của năm 1971. Bóng câu qua cửa. Vèo một cái 06 tháng đã trôi đánh tuột. Nửa năm trời kể từ khi rời khỏi Trường Bộ Binh Thủ Đức. Cách xa gia đình đến cả ngàn cây số, để sống đời quân ngũ trong một đơn vị tác chiến ngoài Vùng.I Chiến thuật đầy máu lửa. Cụm từ “Vùng.I Chiến Thuật”. Một danh xưng đã từng khiến cho những ai còn trong độ tuổi là “Tài nguyên Quốc gia” phải cảm thấy rờn rợn, nhót cả con tim tràn đầy sức sống mỗi khi nghe nhắc đến tên hoặc vinh hạnh được phân bổ về nhận nhiệm sở là một đơn vị tác chiến nào đó ở nơi chốn này.

        Sáu tháng chiến đấu ngoài mặt trận đầy chết chóc và thương tật. Nếu may mắn còn tồn tại, không bị sứt mẻ gì sẽ được nâng đỡ bởi một điều luật. 

" Muốn được thuyên chuyển về đơn vị không tác chiến. Đương sự phải có ít nhất 06 tháng ở đơn vị tác chiến ngoài mặt trận" (C) 

      Đây là thời gian tối thiểu bắt buộc cho bất cứ ai muốn điều chuyển về các đơn vị hành chánh nhàn nhã, không phải cầm súng đối mặt với thần chết. Nó không dành cho tôi, cho dù đã hội đủ điều kiện. Nó chỉ dành cho những ai có kinh tế dồi dào hoặc có thế lực trong xã hội mà thôi.

      Sáu tháng! Một trăm tám mươi ngày tính tròn để làm quen với môi trường nắng lửa mưa dầu nơi vùng rừng rậm núi cao quận Nam Hòa. Tỉnh Thừa Thiên. Tôi được trải nghiệm những gian nan nhọc nhằn của đời lính tác chiến ngay từ những giây phút còn ngu ngơ chưa hề biết một tí gì, ngoài bộ đồ kaki có màu rêu xậm khoác trên người cùng sợi dây ba chạc có đính thêm TB gắn khẩu colt.45 đeo xệ bên hông. Cái nón sắt hai lớp nặng chịch trên đầu và đôi giày Map cổ vải (botte de saut) của quân đội Mỹ mua ngoài chợ trời Đông Ba để bảo vệ đôi chân.

                                                                   *

         Đâu chỉ có vậy! Khi được Ban.1, Tiểu đoàn điều về Đại đội. Chừng mươi ngày sau. Với chức vụ mới toanh, lập tức được lệnh dẫn Trung đội đi tìm căn hầm cũ của đối phương để dẫn công binh vào phá hủy trong cơn mưa rừng tầm tã. Toàn đội, bước thấp bước cao. Lặn lội, chui rúc trong khu rừng rậm rịt đầy cây non bưng kín. Đôi khi vấp phải trảng giang. Một loại thân tre có màu xanh lét, lùng nhùng quấn quýt nhau bò lan tràn cả một vùng tương đối rộng ướt át trơn lùi, trèo qua không cẩn thận, nó mà bật lên là mất giống như chơi. Rồi cũng có lúc va phải rẻo mây rừng chằng chịt, mọc từng cụm xõa lá lòa xòa, trên thân xỉa đầy gai nhọn hoắc sắc lẻm, sẵn sàng xóc toạc da đến rướm máu nếu vô tình đụng phải nó. Cũng có lúc bước vào khu vực trống trải bên bờ khe, dốc suối. Mặt đất ẩm thấp trơn trượt phủ dầy lớp lá oai mục. Lổn nhổn những con vắt bé tẹo, vươn mình ngóc đầu lúc lắc mỗi khi có tiếng động trên mặt đất. Thật vô cùng lạ lẫm dưới trận mưa rừng cay nghiệt. Một thế giới đầy kỳ bí, dần mở rộng tầm mắt từ những bước chân qua. Rồi cũng có những con đường mòn đầy bí ẩn, không biết đi đến đâu và về đến nơi nào. Rất thông thoáng, dễ đi nhưng cũng ẩn chứa đầy cạm bẫy chết người... Gặp phải tình huống này chúng tôi đều né. Đạp phương giác mà đi cho an toàn...


                           Con đường mòn trong rừng dưới cơn mưa.  (Nguồn: Pexels)

                                                                       

       Sau hơn tuần lễ leo đèo vượt suối băng ngàn. Ban ngày, lúc nào cũng ướt sũng nhếch nhác như con chuột cống dưới cơn mưa rừng tối tăm mù mịt. Ban đêm. Co người chịu trận cái lạnh buốt tái, lùng bùng trên võng cùng bộ quần áo ám khói do hơ vội trên bếp lửa khi dừng quân nghỉ tạm qua đêm để rồi hôm sau, đâu lại đóng đấy. Cuối cùng rồi cũng tìm ra cái hầm chết tiệt rách nát bó phế lâu ngày nằm ẩn trong đám trảng tre lồ ô xanh um kín đáo (Xem Bản đồ 02). Một chuyện quá khó khăn cho thằng tôi. Nhưng chẳng là cái mốc thếch gì nếu gặp phải người đã từng kinh qua việc sử dụng bản đồ và địa bàn thành thạo.

      Thời gian thử thách thực tế. Một dấu ấn mở mắt cho một sĩ quan con so bằng trận mưa dầm  đầy nhọc nhằn và gian khổ trong rừng thẳm. Nhưng dẫu gì cũng đã được tôi bước qua êm thắm và khó mà quên.

                                                                              *

         Trung đội của tôi được bố trí về nghỉ ngơi trên dải đồi trọc cận đồng bằng dưới chân ngọn Thế Đại có tên Núi Bàn thuộc quận Hương Trà, tiếp giáp với vùng đồng bằng khô cằn sỏi đá, đầy rẫy những thửa ruộng bị bỏ phế vì chiến tranh chạy dài ra đến tận QL.1. Từ trên cao phóng tầm mắt về hướng Bắc, mé bên trái là nom thấy Ấp Lai Bằng, san sát những vuông tre xanh ngắt. Nằm ghếch đầu lên chân dải đồi trọc Núi Bàn, ẩn hiện đôi ba cái mái nhà xinh xắn. Lượn mình ôm chặt lấy con sông Bồ đang thả giòng nước mát rượi lững lờ xuôi về phía cầu An Lỗ để rồi chảy ra biển Đông bát ngát. Phải chăng đó là một cách bù đắp cho những ngày gian nan cực khổ trong trận mưa rừng ướt sũng vừa qua. Phải chăng đó cũng là dịp tạo điều kiện cho đứa con mới chập chững có thêm một trải nghiệm vào đời, ở một nơi chốn đúng nghĩa là đồi trọc, ngập tràn ánh nắng của miền nhiệt đới đầy khắc nghiệt.


            

             
Phía sau dải đồi trọc Núi Bàn nhìn từ phía sông Bồ. (Nguồn: 2ndbde.org. Song Bo)

     

                     Đồi sim đẹp nhưng đầy cạm bẫy chết người. (Nguồn: VietNam.net)


     Cả một dải đồi trọc chen chúc, mấp mô dài sọc sừng sững nằm ở hướng Tây-Nam song song với QL.1. Như con đê ngăn đôi khu vực đồng bằng khô cằn sỏi đá quận Hương Trà với vùng rừng thiêng nước độc quận Nam Hòa. Một dải đồi mà từ chân đến đỉnh toàn cỏ đĩa, cây mắc cỡ cùng khá nhiều loài cỏ dại mọc tràn lan, quanh quất dưới chân những bụi sim hoang cao không quá thắt lưng, trên cành trổ đầy những bông hoa tím rịm, điểm tô sắc màu hoang dã cho vùng đất đồi hoang vu khô cằn, nhưng không hề mang đến một chút gì gọi là thanh thản. Dưới vòm trời thênh thang trong veo cao vút lóa mắt, cả một rẻo núi trọc phơi mình suốt buổi dưới cái nắng gay gắt chói chan nổ đom đóm mắt, đang hối hả phả ngược hơi nóng hừng hực từ mặt đất vào bầu không khí hanh khô giữa buổi trưa đứng bóng, om kín mảnh đồi trần trụi hoang vu không có lấy một bóng cây. Khiến cho chúng tôi phải căng sức, gồng mình chịu đựng đến nóng hơi thở, dồn dập cả nhịp tim, Lúc nào người đẫm mồ hôi trong bộ quần áo lính dầy quịch, chui rúc trong căn lều poncho thấp tè, trên mái phủ đầy những nhánh sim rừng để giảm bớt cái nắng ngiệt ngã đang hả hê dập xuống mà không tìm đâu ra nơi ẩn tránh. Ngoài xa! Cứ chốc chốc lại giật những con trốt nho nhỏ, cuộn hơi nóng lẫn cát bụi cùng lá sim hoang xoáy tung xòe lả tả vào khoảng không lung linh như có màn nước che mờ cả cảnh vật trên dải đất ê chề. Muốn xây xẩm cả mặt mày.

       Một vùng đất trống trải uốn lượn mấp mô bạt ngàn sim hoang cỏ dại. Sẽ rất nên thơ với những ai có tâm hồn thi ca. Nhưng với chúng tôi! Ở đây mỗi bước chân qua đều có thể mang đến những tai họa bất ngờ. Bởi những quả mìn bẫy được những bàn tay khéo léo ngụy trang chôn vùi dưới lớp đất cát lẫn sỏi cơm. Xé toạc cả thân xác chỉ trong nháy mắt.


                                                                        * 

                                                                 

                         II - Tăng phái cho Trung Đoàn 2/1


Các quận lỵ tỉnh Quảng Trị (Nguồn: Flickr. Bản đồ 4 vùng chiến thuật)


       

         Bản đồ số 03. Bản đồ vùng địa đầu giới tuyến thuộc tỉnh Quảng Trị. (Nguồn Google). Tiền đồn B1 và một vài chi tiết, người viết chú thêm bằng mực đỏ. (Tỉnh Quảng Trị. Sheet 6443 IV. Tỷ lệ 1:50.000).



Bờ cát vùng biển Gio Hải (Nguồn: TTXVN)



      Sau một tuần lễ phơi giòn da rám nắng cho ra dáng người lính chiến. Tôi cùng Đại Đội rời khỏi dải núi Bàn, tháp tùng theo Tiểu Đoàn ra Quảng Trị tăng phái cho Trung Đoàn.2/1. Tiểu Đoàn.3/3 chúng tôi sẽ chia quân ra trám vào một số căn cứ của quân đội Mỹ nằm cặp theo hàng rào điện Tử Mc Namara. Để Trung Đoàn.2 rảnh tay mở các cuộc hành quân lục soát vào khu vực rừng núi trong sâu ở hướng Tây giáp giới với nước Lào.

                                               

      Đoàn xe chở Tiểu Đoàn.3/3. Rẽ phải rời QL.1 đi về hướng Đông để đến căn cứ C.1 trên con đường trải nhựa còn khá tốt.

      Cả Tiểu Đoàn tập trung bên ngoài căn cứ theo từng đội ngũ để được chuyển đến nơi nhận nhiệm vụ. Và Đại Đội.3/3 của chúng tôi được chỉ định ra căn cứ B.1, nằm cách mép biển chưa đến một cây số. 

      Đoạn đường từ căn cứ hỏa lực C.1 ra đến tiền đồn B.1, phải vượt qua một vùng cồn cát mấp mô nhếch nhác ngậm nước chai cứng, rộng mênh mông. Đầy rẫy những rãnh, vụng lớn nhỏ chứa đầy nước nâu quánh như cà phê. Trên mặt nổi lềnh bềnh những mảng váng bẩn thỉu mốc thếch vì độ phèn đậm đặc. Đến nỗi cỏ cũng không thể mọc nổi trên vùng đất khắc nghiệt "chó ăn đá, gà ăn muối" này. Cũng may mà quân đội Mỹ ở căn cứ C.1 đã dùng thiết vận xa M.113 để chở chúng tôi ra, chứ nếu phải đị bộ chắc là ná thở vì sự phiền toái về những món quà của thiên nhiên ban tặng.  

      Tiền đồn B.1 là một căn cứ nhỏ cấp Đại Đội. Được quân đội Mỹ xây dựng trên một đụn cát khá cao so với địa hình chung quanhNằm trơ trọi trên vùng bờ biển rộng lớn đầy cát trắng giữa cửa Tùng và cửa Việt. Cách hàng rào điện tử Mc Namara chừng hơn vài cây số về phía Bắc. (Xem Bản đồ số 03). Có chân thả xuôi dài đến tận mép nước và thường được những con sóng bạc đầu, cuồn cuộn nhấp nhô từ ngoài khơi Thái bình Dương lùa vào vuốt ve, không ngớt buông những làn điệu nhặt khoan, ngân nga vang vọng không ngừng nghỉ suốt đêm ngày. Căn cứ B.1 có chu vi chừng hơn trăm mét vuông. Được quây tròn bằng nhiều lớp kẽm gai concertinar bên ngoài. Bên trong. Gồm một chòi quan sát cao khoảng 3 mét. Một giao thông hào sâu hơn mét liên thông quanh căn cứ. Và 8 hầm trú ẩn chìm, chỉ lú khỏi mặt cát chừng hơn mét. Mỗi căn hầm rộng chừng 5m x 3m, đủ chứa 6; 7 mạng con người ta. Tất cả bao trọn một căn hầm chỉ huy rộng gấp rưỡi vào giữa. Toàn bộ được xây dựng bằng ván thông đã xử lý dày hơn tấc Tây ghép lại và đắp nhiều lớp bao cát phủ kín rất chắc chắn. Chỉ chừa hai cửa ra vào ở bên hông và một số lỗ châu mai chung quanh. Sinh hoạt của mọi người ở đây khá vất vả và không thể nằm dưới đất mà phải dùng võng. Vào mùa mưa, cát ẩm ướt nên đỡ hoành hành. Chứ vào mùa nắng khô quánh. Cát thường xuyên chui vào quấy rối suốt, nên mọi khe kẽ lớn nhỏ trong căn hầm đều được bịt hoặc che kín bằng mọi thứ có thể. Nhưng cũng không thể nào thoát nổi. Mỗi lần có cơn gió mạnh thốc tới. Giặc cát biết cách tận dụng sức manh của cơn gió để nương theo mà tập kích vào căn hầm. Đến khổ! Hầu như mỗi bữa ăn đều không thể thiếu chúng, chỉ có khác là ít hay nhiều mà thôi! Và đến giờ tôi mới hiểu tại sao người dân miền biển thường có đôi mắt ti hí và hay bị bệnh toét mắt vì tai ách của thiên nhiên.  

      Nhờ trời! tôi lại có dịp tận hưởng không khí trong lành của miền biển thân thương hòa nhịp với những cơn gió đậm đà hơi muối đến mốc rít cả người, cùng ánh nắng rực rỡ của vùng nhiệt đới cho thêm rắn rỏi mặn mà màu da, ra vẻ ta đây là người từng trải.

     Cả nửa tháng trường nằm sát biển. Chắc hẳn ai cũng nghĩ là tha hồ mà phơi nắng tắm biển. Vâng! phơi nắng thì có. Còn tắm biển thì không. Nhìn thấy nó thèm nhỏ dãi thật! nhưng chẳng có ma nào đủ can đảm gieo mình xuống lặn hụp, đùa giỡn trong làn nước trong xanh ấm áp đó đâu! Cũng như cái chòi canh cao nghệu chần dần ra đó, leo lên mà ngắm cảnh cho đã con mắt. Ai ám!? Ngoài người lính đến phiên gác không thể thoái thác, nhưng luôn phải dấu mình thật kỹ... Tất cả đều muốn tránh chuyện phải ngồi một mình ngắm gà khỏa thân. Trọng tâm của sự đời chỉ là hai chữ ngắn gọn: Bắn tỉa... 

  

Vòi lửa của súng phòng không 37mm bắn lên vào ban đêm.       (Nguồn: TDGS)

  

     Còn về ban đêm! Đôi lúc thức dậy đi vệ sinh. Bên tai ngoài tiếng muỗi nhặng xị, thỉnh thoảng còn nghe được hàng loạt tiếng đạn phòng không 37ly (1nổ giòn giã như bắp rang từ phía những căn cứ của Mỹ mang mật ngữ A; B; C hoặc D, đặt cặp theo hàng rào điện tử Mc Namara dội đến. Nếu rảnh! nhìn lên bầu trời hướng đó sẽ thấy một hiện tượng rất vui mắt, vui tai do những viên đạn lửa đỏ rực kết thành chuỗi một, nối đuôi nhau như cái vòi lửa cong vòng từ trong căn cứ Mỹ bay về phía khu vực có sensor kích hoạt. Nhưng niềm vui tày gang đó, chẳng được lâu, bởi luôn phải đối phó với đám giặc muỗi đang vo ve chung quanh xạ kích liên tục, đành phải cuốn gói. Hồi còn đi học thường nghe người lớn nói về muỗi Cà Mau thế này thế nọ. Chỉ nghe nói vậy chưa biết sao! Nhưng với đám giặc muỗi ở vùng Giêm Hà Trung và Gio Hải ở Quảng Trị này đã khiến cho bọn tôi thường ngủ không yên với số lượng khá đông đảo và to cỡ cây tăm xỉa răng của chúng. Không biết bọn muỗi này ăn cái giống gì mà to thế, chẳng lẽ trời sinh ra vậy? Đặc điểm! rất ít bay mà thường tung cánh nương theo gió rồi bám vào bất cứ thứ gì, sau đó bò đi tìm thân nhiệt. Nếu không tin, cứ đưa thử cánh tay ra một lúc rồi vuốt nhẹ một phát sẽ thấy nhiều ít ra sao ngay tắp lự. Chúng gây ra nỗi kinh hoàng thật sự chứ chẳng chơi. Khổ cái là trùm kín thì ngộp và nóng, hở ra là bị đốt sấp mặt. Mà có trùm kín cả người bằng poncho liner, nhưng chỉ cần quẫy mình để hở ra một tí là nó chui vô chích cho nhảy nhổm luôn. Vòi nó dài đến mức có thể chích xuyên qua lớp võng và lớp quần áo. Mặc dù mỗi tối đều có bôi, trát thật kỹ một loại thuốc nước chuyên dụng chống muỗi do Mỹ cung cấp, nhưng xem ra chẳng ăn thua gì... Ấy vậy mà lại rất hiệu quả với đám vắt rừng. Cứ xịt vào một phát là nó quéo tóp lại ngay tắp lự. Ôi! Thật khủng khiếp với đám muỗi ở ven biển vùng địa đầu giới tuyến tỉnh Quảng Trị này. May mà lúc đó trong quân trường có phát cho cái nón lưới trùm đầu nên cũng đỡ ngộp và tránh được bị đốp vào mặt... Nghĩ mãi cũng không nhớ nổi là đã mang theo nó bằng cách nào...?

      Cái tiền đồn B.1 mà tôi nhắc đến nãy giờ. Nằm không xa chuỗi rừng liễu khá là sơ xác kéo dài về đến gần cửa Việt. Có lẽ do người dân trong vùng thôn làng gần đó trồng để chống gió và bão cát. Có đôi ngày dẫn Trung đội đi lục soát chung quanh căn cứ. Tôi bắt gặp một vài người dân. Với vóc dáng tiều tụy, ăn mặc lam lũ, đầu đội cái nón lá tơi tả, trên tay cầm một thanh sắt, liên tục xiên xuống cát. Tôi có hỏi thăm về cuộc sống lẫn việc họ đang làm. Được biết mục đích để tìm gỗ mục bị cát biển vùi lấp đem về làm củi. Tôi đưa ra đề nghị là đốn hẳn cho họ một đôi cây liễu đã chết khô, nhưng họ từ chối vì sợ bị làng phạt vạ. Rồi cũng có lần tôi thấy hai cha con cầm mảnh lưới to không hơn cái chiếu đi rà dọc bờ biển đơm cá. Người con gái đã ngoài đôi mươi mà người đen đúa queo quắt như đứa bé hơn mười tuổi. Trông thật thương tâm!

                                                                      * 

       Cuộc sống thật thảnh thơi nhàn hạ không phải làm gì ngoài chuyện chống gió cát và muỗi cứ thế bình thản trôi qua. Nếu không vì chiến tranh. Đây quả là một chuyến du lãm thần tiên và đầy hứng thú. 

      Cho đến một hôm tôi được Đai Đội chỉ định dẫn Trung đội đi theo giữ an ninh cho nhóm lính pháo binh thay pin cho các sensor của hàng rào điện tử Mc Namara (2). Khi ra đến điểm đặt sensor. Tôi tò mò đến gần xem họ làm gì. Bất chợt một người lính hơi lớn tuổi đến lôi tôi đi ra xa và khuyên rằng không nên đến gần, vì các nơi này thường bị đối phương gài mìn bẫy để gây thương vong cho những người lính làm nhiệm vụ và đã từng xảy ra nhiều lần chứ không ít. Lúc này tôi mới hiểu tại sao các người lính của Trung đội khi đến đây họ đều né ra rất xa tìm chỗ ẩn nấp. Hú vía! Tôi cảm ơn người lính già đầy kinh nghiệm đã giúp tôi mở mắt... Không nên tò mò vào những gì không phải nhiệm vụ của mình giữa chuyện sống chết xảy ra chỉ trong tíc tắc!


Một số loại Sensor được cài cắm ở hàng rào điện tử Mc Namara. (Nguồn: Kiến Thức)


      Sau vài hôm, kể từ lúc đi theo mấy trụ pháo binh thay pin cho sensor. Đối phương mang cối 61ly đến dã vào tiền đồn của chúng tôi đến hơn vài chục quả chắc là để thị uy cho bõ ghét. May mà chẳng ai bị gì vì tầm đạn đa phần đều rơi ngoài phòng tuyến. Mặc dù có rơi vào bên trong bốn, năm trái gì đó, nhưng với độ dày của những lớp bao cát trên nóc hầm thừa sức chống lại loại đạn cối 61ly và 82ly. Do đó mà sức công phá của những quả đạn cối 61ly chỉ đủ sức hù dọa mà thôi, chẳng gây được chút ảnh hưởng gì. Lúc này, trong đầu tôi vẫn luôn mang ý nghĩ. Chỉ sợ loại đạn đạo thẳng chứ không sợ các loại đạn cối và pháo vì cho rằng như đánh đáo lỗ. Trúng ai nấy chịu...(2bis).   

       Sự lớ ngớ của một tên sĩ quan mới ra lò. Ôm trong đầu mớ kiến thức bảo vệ mạng sống cho bản thân ngoài chiến trường ăn đong, hoàn toàn xa vời thực tế. Được tiếp thu qua những buổi hành xác ngoài bãi tập. Những cơn ngủ gật lẫn mệt mỏi trong phòng học hiu hiu, Để rồi sau đó đưa chân bước vào một cuộc chơi phải đối phó bằng chính mạng sống của mình. Cho thấy rõ bản chất cuộc đời lính trận nó cay đắng, nghiệt ngã đến nhường nào.

                                                                     *


                                       III - Trở lại Huế

        Ơn trời! Phía sau những ngày tháng gian nan khổ cực đó. Cũng có những ngày đêm bình yên dang tay vỗ về chúng tôi vào những đợt nghỉ dưỡng quân hiếm hoi. Khi cả Tiểu đoàn được tăng cường về bảo vệ an ninh cho khu vực thành Nội Huế. (3)



             Bản đồ số 04. Các cửa thành ra vào Thành Nội Huế. Dựa theo Google Map. Có chú thích thêm  

                                                                   

Cảnh thành nội Huế chụp từ trên cao. (Nguồn: 2ndbde.org. Peter R. Engelhardt)

Cầu Trường Tiền bị gãy mất hai nhịp và một vài ở giữa (Nguồn: 2ndbde.org)


Của Thường Tứ nhìn từ phía trong ra. Sau 50 năm.

                                             Cửa Thượng Tứ. Bên ngoài nhìn vào. Sau 50 năm.

  

        Ôi! Những ngày thần tiên dù ngắn ngủi. Nhưng đã mang đến những khoảnh khắc không còn gì nhàn nhã và quý hóa hơn. Khi thì về đóng quân ở cửa Ngăn. Lúc nơi cửa Sập. Hay những phút giây tận hưởng sự sảng khoái nằm đong đưa cùng chiếc võng trên địch lâu cửa Thượng Tứ. Để có những phút giây thảnh thơi tĩnh lặng đứng trên vọng lâu ngắm hào lũy kiên cố hoành tráng của Hoàng Thành do biết bao nhiêu công sức của người xưa tạo dựng. Rồi bâng khuâng trước bãi đất thênh thang dát cỏ xanh rì dưới chân Kỳ Đài. Thong thả nhìn rặng nhãn như hai hàng lọng dựng dọc theo hai bên lề đường Đinh Bộ Lĩnh chạy suốt vào tận cây cầu Ngự Hà để qua thành Mang Cá. Nơi đặt BCH Nhẹ.Sư đoàn.1BB và Bệnh viện Quân Y. Nguyễn Tri Phương. Cũng có những đêm yên ả đứng trên vọng lâu cao cao phóng tầm mắt dõi theo những ánh sáng loáng thoáng đôi bờ và những ánh đèn dầu leo loét trong màn đêm, hắt bóng lung linh trên mặt nước từ những cụm đò lờ lững bập bềnh trên giòng Hương Giang tràn trề súc cảm. Cũng không thiếu những đợt cùng đơn vị tản mác vào tá túc ở nhà dân. Khi thì ở khu vực nhà vườn sát sạt với bức tường thành ở hướng Tây gần cửa Sập thật yên ắng, buồn thiu…v...v… Khi về cửa An Hòa khô quánh bụi bặm, san sát những mái nhà tôn chói lóa dưới cái nắng hè oi bức xứ Huế. Chốc chốc lại có một vài chuyến xe khách ì ạch chạy từ bên ngoài xuyên qua cổng thành tung bụi đỏ mịt mù.



          
                                                                           Cửa Nhà Đồ

            
Cửa Đông Ba

            
                                                                    Cửa An Hòa nhìn từ bên ngoài. 
                                                                                                                                                                                                                               
            
 Cửa An Hòa nhìn từ bên trong ra vào buổi tối.

Khu vực công viên ở ngay dốc đầu cầu Trường Tiền bên Hữu Ngạn sông Hương có cây đa cổ thụ bị bão cuốn gãy năm 1976. Nay đã có một cây đa mới thay thế nhưng vị trí ở gần sát khúc quanh đầu cầu.

                                                    (Toàn bộ ảnh chụp của người viết. Tháng 3 /2024)


                              
                                              Quả Vả xanh và chín.   (Nguồn: TuoiTre Online và Thanh Niên)


         Và biết bao những kỷ niệm ở quãng thời gian ngắn ngủi của 48 giờ phép quý giá bình yên để không thể nào quên cùng bạn bè ngồi trước những đĩa bánh khoái cùng vị chát lạ miệng của trái vả vào những buổi tối trĩu nặng trong cơn mưa dầm lê thê ướt át cả không gian vắng vẻ, nơi góc đường Trần Hưng Đạo và đường vào cửa Thượng Tứ. Có những lúc. Sáng ngồi nhâm nhi ly cà phê sữa cùng bạn bè trên vỉa hè đối diện với Bưu điện Huế. Cơm trưa Đập Đá. Tối ăn cơm Âm Phủ. Rồi lê la ở cà phê đèn màu nhấp nháy bên Gia Hội. Thong thả hơn lên Ngự Bình ăn bánh bèo với tóp mỡ béo ngậy. Chất từng chồng đĩa nho nhỏ xinh xinh cao ngất ngưởng… Làm sao quên những buổi chiều oi ả bên ly chè Cồn mát lạnh cùng bạn bè nghe giọng Huế líu lo ngọt lịm như chim hót của những o nữ sinh duyên dáng …. Và nhớ mãi vòm phượng vỹ dọc đường Lê Lợi, mát mặt những buổi trưa hè rát rạt khi một mình cỡi xe Suzuki mượn tạm rong ruổi không mục đích, rẻo khắp hang cùng ngõ hẻm vùng Bao Vinh, Gia Hội, Vỹ Dạ, Phường Đúc, An Cựu...v...v... Đầy ắp kỷ niệm. Rồi có những lúc vào nhâm nhi ly vang đỏ nơi Trường Dòng. La San Bình Linh cuối đường Lê Lợi gần ga Huế… Lên Phú Cam, rong ruổi Từ Đàm… Cũng không thể nào quên những khoảnh khắc sơ giao đậm chất ngôn ngữ vùng miền nơi xứ lạ quê người. Vào mỗi lúc dạo quanh chợ Đông Ba hay ngồi dưới gốc cây đa to đùng ở công viên ngay góc dốc phải cầu Trường Tiền ở mạn Bắc sông Hương (4) để thưởng thức ly nước mía ngọt lịm, hay nhấm nháp những muỗng chè đậu xanh đánh ngọt lịm trong cái chén xinh xinh bày trên cái nia tre gọn ghẽ trong đôi quang gánh bán dạo. Vừa thưởng thức vừa nhàn nhã ngắm các o nữ sinh áo trắng Đồng Khánh tha thướt trên đường về vào những buồn tan học. Muốn thử thời vận thì lủi vào sòng sóc đĩa ông Chái ở mé trái dạ cầu Gia Hội. Đối diện chợ Đông Ba. Buồn chán nữa thì chui vào rạp ciné Tân Tân hay Hưng Đạo. Hai rạp cách nhau không xa cùng tọa lạc trên cùng một con đường Trần Hưng Đạo. Chỉ khác chút là ở ciné Tân Tân đối diện với Kios Kim Sơn trước chợ Đông Ba. Rạp cine này có hai chị em con chủ rạp đẹp nức tiếng một thời ngồi trong chuồng bán vé như hai pho tượng. Còn rạp Hưng Đạo thì to hơn nằm gần của Thượng Tứ, đối diện với vườn hoa bên bờ sông Hương, sát mé phải đầu cầu Trường Tiền với cây đa to đùng tỏa bóng mát cả một khu mà khi mới ra chốn này, còn lạ nước lạ cái chẳng biết đi đâu. Nên bọn tôi thường kéo nhau ra ngồi uống nước nhìn ông đi qua bà đi lại giải buồn. Và có đôi lần về đóng quân ở trong khuôn viện Lăng Minh Mạng cả tuần lễ tha hồ dạo quanh ngắm cảnh. Vào những hôm thời tiết nóng bức đã mạo phạm leo lên tòa Minh Lâu (4bis)nằm nghỉ trưa trên chiếc Long Sàng cũ kỹ đặt giữa nhà. Do ở vị trí trên cao, lại có bốn cửa trống trải thông thoáng nên rất mát mẻ. Thật là thú vị... Và còn nhiều lắm không thể kể hết.


Lăng Minh Mạng và con đường 547 bên ngoài. (Nguồn: 2ndbde.org. Peter R. Engelhardt)      

Chùa Từ Đàm. Huế.   (Tháng 3/2024)  

Đêm xuống trên đôi bờ sông Hương sạch bóng làng đò. (Tháng 3/2024) 

Bưu Điện Huế ngày nay... Và vị trí quán cà phê đối diện, giờ là một cao ốc to đùng.
(Chụp. Tháng 3/2024).




Ca khúc viết về Huế. Nhạc và Lời: Cauminhngoc.

 

                          Ca khúc viết về Huế. Nhạc và lời. Cauminhngoc




       
*

                                       

                        CHIẾN DỊCH “LAM SƠN.719”. HẠ LÀO.

                               (Từ ngày 08 tháng 2 đến ngày 24 tháng 3 năm 1971)  

                     

                                                                                                                                                  

a – Ở phía Nam QL.9 chỉ ghi chú một phần của SĐ.1BB.     (Nguồn: Flickr)

               b -  Bản đồ thực địa các căn cứ. Không ghi chú các đơn vị tham chiến. (Nguồn: Battlecry)                                 

          Bản đồ số 05 (a&b). Sơ đồ bố trí tổng thể các lực lượng tham dự Lam Sơn 719.




       Đón cái Tết Tân Hợi (1971) bằng những cuộc di hành băng đèo lội suối lùng sục khắp vùng rừng sâu núi cao, ẩm thấp. Ngày ngày chui lủi dưới những tán cây rậm rạp đan nhau san sát không thấy ánh mặt trời trong vùng thung lũng rừng non âm u, dưới chân núi Gio và Động Trai, mạn Bắc sông Bồ. Của đợt hành quân dã ngoại định kỳ kéo dài suốt tháng. Sau đó. Cả Tiểu đoàn được chuyển về nghỉ dưỡng quân tại Hậu cứ Hiệp Khánh (Camp Sally) của Trung Đoàn.3/1BB. Do Đại Tá Phan Bá Hòa làm Trung đoàn Trưởng. Tọa lạc ở khu vực Cây số.17. Hướng Tây QL.1 và đường ray xe lửa Huế - Quảng Trị. Cách cầu An Lỗ bắc ngang sông Bồ chừng 2 cây số về phía Bắc.

       Trong đợt bổ sung kiện toàn cho đơn vị lần này, ngoài cấp số bình thường, mỗi người bắt buộc phải nhận thêm: 01 quả M.72 chống tăng; 02 quả mìn Claymore cùng một dây 200 viên đạn đại liên M.60 và 06 quả lựu đạn. Một cuộc trang bị tăng thêm cấp số đạn dược bất thường mang lại nhiều tiếng xì xào bàn tán già lẫn non. Đi Lao Bảo hoặc Khe Sanh đánh qua Hạ Lào!?

 

                                                                         *

       Cả ba Trung đội trưởng. Tôi Chuẩn úy. Trung đội.2. Chuẩn úy. Thoại. Trung đội.3 và Thượng sĩ nhất. Nê. Trung đội.1, được gọi lên văn phòng Đại đội trong căn nhà tiền chế. Căn phòng trống toác, chừng 40 mét vuông. Mái lợp tôn. Sàn và vách vây chung quanh bằng ván ép. Cột kèo đều bằng gỗ thông đã xử lý. Cửa nẻo được ghép lưới chống muỗi rất cẩn thận. Toàn bộ đều được sơn trắng giờ đã xuống cấp ngả màu lem luốc. Ngoài căn buồng duy nhất của đơn vị trưởng ra. Còn có thêm một bộ bàn ghế làm việc khá cũ bằng gỗ thông. Trên vách có treo một số trang bị cá nhân cùng dăm cái võng mắc lủng lẳng và một ít balo của những người ở chung để thành từng cụm trên sàn. Tóm lại! Căn cứ dã chiến này do quân đội Mỹ xây dựng. Khi rút quân đã bàn giao lại cho Trung đoàn.3/1. Cùng nhiều ban ngành khác trực thuộc hoặc tăng phái chịu trách nhiệm.

       Chúng tôi nhận lệnh hành quân từ Trung úy. Mùi, Đại đội Trưởng. Đại đội 3/3 và được Thiếu úy. Phú. Quyền Đại đội phó cấp phát cho 02 tấm bản đồ hành quân vùng Quảng Trị. Tỷ lệ 1: 50.000. Loại thường dùng cho các đơn vị bộ binh tác chiến.

-        Tôi thông báo! Trong ngày hôm nay Đại đội sẽ nhận tiếp tế cho mười ngày, nhiều hơn thường lệ ba ngày. Cấm trại một trăm phần trăm. Các anh cho kiểm tra quân số rồi báo cho Thường vụ. Bằng. Coi chừng tụi lính nó chuồn. Ngày mai. Đại đội sẽ cơm nước xong xuôi trước 6 giờ sáng. Di chuyển bằng xe ra Cam Lộ. Ở lại đó một đêm. Ngày hôm sau trực thăng sẽ bốc đổ xuống Làng Vei - Khe Sanh. Các anh dặn dò con cái phải cẩn thận tối đa và kiểm soát lại vũ khí đạn dược xem đầy đủ chưa! Có thiếu thốn gì không? Coi chừng tụi nó sợ nặng vất bớt đi đó. Chúng ta kỳ này đi vào vùng đất dữ, gặp toàn chính quy chứ không phải đám du kích lẻ tẻ như ở đây đâu! Mình bốc cùng Tiểu đoàn nhưng chia làm hai cánh. BCH. Tiểu đoàn với hai Đại đội kia một cánh. Đại đội mình đi riêng một cánh và sẽ nhảy xuống Làng Vei đầu tiên, sau đó mới đến Tiểu Đoàn. Các anh nhớ dặn dò kỹ cho tụi lính là vùng này không có cây cối mà toàn là cỏ tranh cao mút đầu. Nấu nướng phải cẩn thận coi chừng cháy. Đi đứng coi chừng mìn bẫy. Khi nhảy xuống nhớ bung rộng ra giữ an ninh. Ngày mai Trung đội nào trực chính. Trung úy. Mùi. Phổ biến lệnh hành quân cho chúng tôi liền một mạch.
             -        Trung Đội. 1. Th/úy. Phú. Quyền Đại đội đội phó trả lời. 
             -        Vậy Trung đội. 1 nhảy trước, kế đến Trung đội. 2 trực phụ! Tôi và Th/ úy. Phú sẽ đi cùng Trung đội.3. Có ai thắc mắc gì không? Trung úy. Mùi. Nói xong liền đặt câu hỏi. Chúng tôi đồng thanh trả lời không và được cho giải tán. 

         Tôi về dặn dò các Tiểu đội Trưởng cho kiểm tra quân số để báo lên Đại đội và nhắc nhở lính của mình tuyệt đối không được rời khỏi đơn vị vì lệnh cấm trại. Lo chuẩn bị những gì cần thiết cho cuộc hành quân vào ngày mai.

      Sáng hôm sau đoàn convoys có đến mấy chục chiếc xe GMC, hè nhau chở cả Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi rầm rộ dọc theo QL.1 thẳng tiến ra Đông Hà, rồi rẽ vào QL.9 để tới Cùa thuộc Cam Lộ. Tại đây! Chúng tôi tản mát vào tạm trú quanh nhà dân qua đêm. Tảng sáng hôm sau được đoàn xe GMC chở đến căn cứ Carroll của quân đội Mỹ bên cạnh QL.9, đối diện với dãy núi Tân Lâm, trông như cái bờ đập cao nghệu trắng phếu để chờ trực thăng bốc đổ xuống khu vực làng Vei – Khe Sanh (Xem Bản đồ số 05). 


Đoàn xe GMC chuẩn bị chuyển quân (Nguồn: Battlecry)



      Đoàn trực thăng do Mỹ yểm trợ bốc Đại đội của tôi trước tiên như hoạch định. Tất cả nối đuôi nhau tuần tự bay về hướng Làng Vei - Khe Sanh (Xem Bản đồ số 06b). Từ trên trực thăng chúng tôi thấy một vùng lòng chảo rộng lớn được bao bọc bởi những dãy núi trùng điệp rất cao. Đỉnh nào cũng trọc lóc sạt lở bạc phếch trắng xóa xuống tận lưng chừng núi. Cây cối chết sạch không có màu xanh chỉ thấy vươn lên những thân cây to lớn chết sững thưa thớt trơ trọi trắng toát như những bộ xương khô phơi giữa trời. Một hình ảnh tan hoang do bom đạn và thuốc khai quang. Có ra đến đây chúng tôi mới thấy sức tàn phá khủng khiếp của chiến tranh như thế nào. 


Chuyển quân bằng trực thăng UH.1D. (Nguồn: 2ndbde.org)



          Chúng tôi được thả xuống một vùng trảng lau lách bạt ngàn cao ngút đầu. Sức gió từ cánh quạt trực thăng bung ra đè rạp những bụi lau sậy khiến chúng vờn nhau như những lượn sóng xô đẩy nhau phập phồng loang dần ra xa tạo để lại một khoảng trống. Từ hai cửa bên hông trực thăng, chúng tôi túa ra nhảy xuống. Vừa chạm đất là phải chạy bung ra xa để tránh sức gió của cánh quạt ép xuống quá mạnh. Vừa tạm thời bố trí phòng thủ giữ an ninh cho các đơn vị xuống sau. Cuộc đổ quân nhanh chóng hoàn tất. Đoàn trực thăng nối đuôi bay về phía đồng bằng để lại chúng tôi giữa vùng lau sậy cao vượt đầu oi bức rát rạt, sẵn sàng cứa đứt da thịt bất cứ lúc nào.  

       Trong lúc các Tr/đội lo sắp xếp đội hình. Thiếu úy. Phú tranh thủ xác định điểm lại đứng hiện tại và chấm điểm sẽ đến đến cho ngày hôm nay. Th/úy. Phú phân chia nhiệm vụ. Đại đội di chuyển theo đội hình hàng dọc. Trung đội.1, trực chính lãnh nhiệm vụ đi đầu. Kế đến trực phụ. Trung đội.2 của tôi. Ban CH. Đại đội đi giữa và cuối cùng là Trung đội.3, xuống trực đi sau cùng. Mọi người không được gây ồn ào, phải im lặng tuyệt đối và cấm hút thuốc. Phải giữ khoảng cách an toàn đi cách nhau ít nhất là 02 mét. Súng quay ra hai bên ở chế độ khóa an toàn. Trừ Tiểu đội đi đầu súng luôn phải trong chế độ sẵn sàng tác chiến.

Di chuyển trong trảng tranh (Nguồn: Battlecry)


      Cả Đại đội cứ lầm lũi đi. Không ai bảo ai, mọi người rất căng thẳng nét đăm chiêu lộ qua ánh mắt. Tôi nhìn quanh, ngoài những ngọn núi cao trùng trùng điệp điệp vây quanh vùng trũng làng Vei – Khe Sanh. Còn lại là những khoảng rừng non, cây cối không lớn cũng như không rậm rạp như trong quận Nam Hòa của chúng tôi, nhưng xem ra tình hình chiến sự có vẻ nặng nề hơn rất nhiều. Khi đổ quân sang Việt Nam, quân đội Mỹ gánh trách nhiệm giữ gìn an ninh các vùng sâu và xa sát biên giới Việt-Lào cùng khu vực địa đầu giới tuyến. Họ được trang bị khí tài chiến tranh rất hiện đại và đạn dược dồi dào. Nhưng những khu vực ở gần vùng phi quân sự họ vẫn bị áp lực của đối phương đè nặng, thường xuyên bị pháo và phục kích trên các đoạn đường từ Cùa đổ lên Lao Bảo. Nhất là vùng chung quanh thung lũng Khe Sanh. Mặc dù được yểm trợ tối đa bằng các phương tiện hiện đại và các loại pháo từ 105.ly, 155.ly đến 175.ly cùng các loại không yểm như. Trực thăng Cobra, Phamtom và máy bay trải thảm B.52. Nhưng vẫn bị thiệt hại khá nặng. Cuộc giằng co giữa đôi bên vẫn chưa ngã ngũ. Bây giờ chúng tôi đang chuẩn bị dần dần thay thế để gánh chịu áp lực mà họ muốn thoát ra. Trên đường di chuyển thỉnh thoảng bắt gặp những cái nón sắt đã mục nát nằm lăn lóc bên bờ bụi lau sậy. Đôi chỗ lại có những khoanh kẽm gai concertina rỉ sét bị các dây leo hoang dại phủ dầy che kín.

                                                                    *

      Sau một thời gian di chuyển khoảng hơn ba giờ, chúng tôi đến điểm ấn định. Chuyện xác định tọa độ điểm đứng ở khu vực này tương đối dễ dàng vì tầm nhìn đến các điểm chuẩn mốc rất thông thoáng không bị cây cối che khuất. Đại đội xác định xong điểm dừng qua đêm và cho khoang vùng chia tuyến phòng thủ cho các Trung đội để đào hầm. Do nằm trong vùng lau lách rậm rạp. Đối phương có thể bò đến xâm nhập bất cứ lúc nào nên các vọng gác được đặt ở cách phòng tuyến khá xa để tránh bị tập kích bất ngờ. Cũng vì địa thế quá trống trải và ở dưới thấp nên chúng tôi tìm mọi cách che dấu, càng kín đáo càng tốt. Tránh tối đa lửa củi có thể gây cháy trong rừng lau sậy. Đêm đến chúng tôi trải poncho sát miệng hầm, không căng lều võng như ở vùng rừng rậm, để khi hữu sự lăn xuống cho nhanh mà thực ra cũng chả có cây để mà căng lều.

      Công việc lục soát được lặp đi lặp lại mỗi ngày thật nhàn nhã và bình yên. Cứ sáng ra cơm nước xong cả Đại đội gọn gàng di chuyển một đoạn đường chừng ba, bốn cây số đường chim bay theo bản đồ thì dừng lại chọn chỗ đóng quân nghỉ ngơi để lấy sức để hôm sau lại tiếp tục. Chúng tôi đi lòng vòng càn quét qua lại khắp vùng thung lũng làng Vei trong khu vực gần 10 cây số vuông mà chưa phát hiện ra dấu vết gì của đối phương. Thỉnh thoảng đi qua một vùng đất có màu nâu đen rất màu mỡ, lác đác những cây cột nhà cháy đen thui đầy các loại dây leo bám kín. Có lẽ nơi này khi xưa là khu dinh điền thời Tổng Thống Ngô Đình Diệm lập ra. Nhưng vì chiến tranh, không còn ai dám ở lại nên đã trở nên hoang tàn.

      Sau vài ngày kể từ lúc Tiểu đoàn của chúng tôi đổ xuống khu vực làng Vei. Phía bầu trời vùng Khe Sanh từng loạt các loại trực thăng vận tải Crane mà chúng tôi gọi là trực thăng cào cào và loại Chinook câu thả những chiếc xe ủi đất kềng càng, cùng những kiện vật liệu kẽm gai, cọc sắt to tướng. Thi nhau lên xuống liên tục rền một góc trời, tung bụi đỏ ối quyện bay mù mịt. Rồi những ngày sau đó, tiếng máy ủi gầm rú vang động suốt ngày. Đêm đến đèn điện sáng rực cả một góc trời. Họ đang xây dựng căn cứ ở vùng Khe Sanh. Cả một nơi đang yên ắng buồn tẻ bây giờ trở nên ồn ào náo nhiệt hẳn lên làm cho chúng tôi cũng bớt cô đơn. Như vậy nhiệm vụ của Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi là đi loanh quanh lục soát vòng ngoài, giữ an ninh cho các đơn vị công binh Mỹ xây dựng căn cứ.

       Khoảng một tuần lễ sau. Phía căn cứ mới thành lập, những khí tài chiến tranh. Các loại vũ khí hạng nặng, cùng đạn dược cũng được tấp nập vận chuyển đến ào ạt, thả chứa vào các kho đụn, hầm hố đã đào sẵn của từng đơn vị tham chiến để dự phòng, sẵn sàng cung ứng khi yêu cầu. Rồi cũng ngay trong tuần lễ thứ hai. Thỉnh thoảng lại thấy từng đoàn trực thăng đen trũi có đến hàng hơn trăm chiếc lũ lượt đáp xuống sân bay ở căn cứ Nguyễn Huệ rồi cất lên cùng nhau bay về hướng Tây. Ngoài các chuyến chuyển quân ra còn có các chuyến lẻ tẻ chừng dăm bảy chiếc tải thương hay tiếp tế gì đó, đi về giữa hai vùng Đông Tây cũng khá bận rộn.

       Lúc này chúng tôi nghe khá rõ tiếng pháo 105.ly; 155.ly từ phía Lao Bảo vọng về khá cấp tập bất kể ngày đêm. Chúng tôi cũng chứng kiến những cặp phi pháo của Mỹ từ hạm đội ngoài Thái Bình Dương cũng góp mặt bay ngang bầu trời Khe Sanh hướng về phía Hạ Lào cũng tấp nập không kém.

                                                                        *

      Chiến dịch Lam Sơn.719 đã bắt đầu. Cụm từ “Lam Sơn. 719” là do sự gán ghép của chiến dịch mang tên “Lam Sơn”. Xảy ra vào năm 1971. Trên trục đường QL.9 mà thành. Chiến dịch “Lam Sơn. 719” được mở ra với quy mô rất lớn. Với tham vọng cắt đứt đường tiếp vận của đối phương chuyển vào Miền Nam qua ngã Hạ Lào. Các đơn vị được điều động tham chiến trực tiếp gồm: Lực lượng Biệt Động Quân, Thủy Quân Lục Chiến, Sư đoàn Dù và Sư đoàn.1Bộ Binh. Chưa kể các đơn vị tiếp vận phụ trợ của quân VNCH và quân đội Mỹ. Bộ Chỉ Huy Chiến dịch lấy QL.9 làm ranh giới quân sự xuyên suốt từ Việt Nam qua đến Hạ Lào. Về phía Nam QL.9. Gồm có. Sư đoàn.1BB và Thủy Quân Lục Chiến. Phía Bắc QL.9. Do Biệt Động Quân và Nhảy Dù đảm trách. Trung tướng Hoàng Xuân Lãm làm Tư lệnh chiến dịch. Đồng thời ông cũng là Tư lệnh Quân đoàn. I, Quân lực VNCH. Phía quân đội Mỹ sẽ chịu trách nhiệm yểm trợ về mặt vũ khí đạn dược. Không yểm phi pháo và lập cầu hàng không bằng trực thăng vận. Cung ứng về hậu cần, chuyển quân, tiếp tế và tải thương từ Hạ Lào về Việt Nam. Các cố vấn Mỹ không tham chiến.

      Ngay từ những ngày đầu chiến dịch, Đại Tá Phan Bá Hòa. Trung đoàn trưởng. Trung đoàn.3/1BB đã cùng các đơn vị dưới trướng như: Tiểu đoàn.1; 2 và 4 cùng Pháo đội.14 được trực thăng vận của Mỹ bốc đổ qua Hạ Lào. Chiếm một số cao điểm để thành lập các căn cứ hỏa lực mang danh hiệu là Delta và Hồng Hà (Xem Bản đồ số 06). Mục đích yểm trợ cho các đơn vị trực thuộc hoạt động dã ngoại. Căn cứ Delta.1. Nơi đặt BCH. Tr/đoàn.3/1 nằm cùng với Tiểu đoàn.4/3. Căn cứ Hồng Hà.2. Do Tiểu đoàn.1/3 phụ trách. Riêng Tiểu đoàn. 2/3 được tung ra ngoài hoạt động. Chỉ còn duy nhất Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi còn ở lại Việt Nam vì trước đó cả nửa tháng chúng tôi đã được đổ xuống khu vực Làng Vei này để tạo vành đai an ninh cho công binh xây dựng căn cứ Nguyễn Huệ ở Khe Sanh. Nơi đặt BCH.Tiền phương của Quân đoàn.I. Đầu não của chiến dịch Lam Sơn.719… 

                                                                           *

        Đại đội của tôi đi lùng sục, mở rộng vùng hoạt đông đến cả chục cây số vuông quanh quẩn trong vùng Làng Vei đến nửa tháng mà không phát hiện ra điều gì khả nghi. Một đơn vị bạn được điều vào thay thế để cho chúng tôi về nghỉ ngơi trong phòng tuyến được chỉ định để bảo vệ căn cứ Nguyễn Huệ.


Hành quân (Nguồn: Battlecry)

       Khi đứng từ độ cao trong căn cứ. Tôi mới thấy, cả một vùng lau lách rộng lớn khoảng 3,4 cây số vuông đã được cày ủi sạch bong lòi đất pha cát lẫn đất bazan đỏ lừ. Từ xa. Có thể nhìn thấy từng khoảnh, từng khoảnh bao bọc bằng kẽm gai rất rộng lớn và những đụn đất đỏ ối cao nghệu do xe ủi đùn lên be bờ cho những rãnh sâu và rộng. Đó là những nơi dùng làm kho đụn chất chứa đạn dược hay ụ bảo vệ các chiến xa M.113, M.41 hoặc những khẩu pháo mọi cỡ. Đặc biệt. Có cả sân bay dã chiến lót toàn là gi sắt lỗ, dài rộng như một sân bóng đá.

     Nhìn toàn cảnh cho thấy căn cứ Nguyễn Huệ được phân chia ra làm nhiều khu vực độc lập cho từng binh chủng có góp mặt tham dự chiến dịch. Vì lý do đó mà các đơn vị hậu cứ của những đơn vị tham chiến đều hiện diện ở nơi đây khá đông đảo khiến sự sinh hoạt càng thêm tấp nập và náo nhiệt. Về ban đêm đèn điện cứ sáng choang như một đô thị nhỏ đầy ấn tượng

                                                                        *


      Mặt trận bên Hạ Lào mỗi ngày một khốc liệt hơn. Được nhìn thấy qua sự hoạt động rất cấp bách của những đoàn hay toán trực thăng lên xuống liên tục. Ban ngày. Ngoài những chuyến tiếp tế thực phẩm, đạn dược. Còn có những chuyến trực thăng tải thương chở đầy những thương binh. Và các tử thi được bó gọn trong những tấm poncho được chuyển từ Hạ Lào về bệnh xá của căn cứ Nguyễn Huệ để thanh lọc xong rồi được chuyển về hậu phương giải quyết. Tạo thành một giòng xe đi về giữa căn cứ Nguyễn Huệ và Đông Hà như mắc cửi bất kể thời gian. Về ban đêm đèn pha chiếu sáng rực cả một phương trời. Chiến sự càng tăng thì thương vong càng nhiều. Những chiếc xe “Lô-Bồi” chất đầy quan tài đi thành đoàn từ phía Đông Hà ra căn cứ, chất thành từng đống ngoài bãi đất trống nhìn thấy mà lạnh xương sống. Rồi đêm đến đoàn xe lại tiếp tục chở đầy các quan tài có phủ lá cờ về hậu phương. Trả về cho từng đơn vị để chuyển cho thân nhân người đã hy sinh. Cả tuần lễ nằm ở căn cứ Nguyễn Huệ chứng kiến sự thảm khốc của chiến tranh mà trong lòng nặng trĩu lo âu cho thân phận chinh nhân poncho bọc thây (5).

                                                                      *

       Thế rồi những ngày nhàn nhã thần tiên của chúng tôi không còn nữa. Tiểu đoàn.2/3 của Thiếu tá. Hoàng Mão bị bao vây cắt đứt làm hai đoạn. Không thể tiếp ứng cho nhau cũng như không thể vượt thoát được vòng vây của đối phương. Tiểu đoàn.1/3 và 4/3. Đang kẹt cứng trên các căn cứ Delta.1 và Hồng Hà.2 và một số cao điểm khác không thể đưa quân đi tiếp viện được. Thực sự là hai Tiểu đoàn này cũng ở trong tình trạng rối như tơ vò, đang cố xoay sở bảo vệ lấy mình để tồn tại.

        Lúc đầu Tướng Lãm dự tính điều một Tiểu đoàn của Trung đoàn.2/1 sang để giải vây cho Tiểu đoàn.2/3. Vì lúc này Trung đoàn.2/1 là lực lượng tổng trừ bị vẫn còn ở Việt Nam chưa tham chiến. Nhưng Đại tá. Phan Bá Hòa. Trung đoàn Trưởng không chịu. Một mực xin cho bằng được Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi hiện đang còn ở Việt Nam sang để giải vây. Lý do là con ruột vẫn dễ điều khiển hơn đứa con tăng phái. Ban đầu Tướng Lãm không chịu, nhưng vì sự quyết liệt của Đại Tá. Hòa nên Tướng Lãm đành phải chấp thuận đưa Tiểu đoàn. 3/3 qua Hạ Lào để giải vây cho Tiểu đoàn.2/3.  


                   

(Nguồn: Battlecry)

     

      Cả Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi cấp tập theo lệnh hành quân khẩn cấp. Các đơn vị cho chỉnh đốn hàng ngũ, kiểm tra lại quân số, bổ sung thêm cấp số đạn dược và nhận tiếp tế định kỳ 07 ngày. Chỉ khác một chút là khẩu phần ăn, thay vì ba ngày tươi, bốn ngày khô. Giờ thành hai tươi và năm khô. Do thời gian chuẩn bị quá gấp gáp nên mọi việc cứ bấn lên. Ngay trong đêm vào rạng sáng ngày hành quân. Người truyền tin trưởng của Đại đội chúng tôi. Do trong tay có tập mã hóa của cả Trung đoàn. Vì vậy hắn thường xuyên lén mở các tần số của những đơn vị bên Hạ Lào để theo dõi và nghe ngóng nên biết rõ tình hình chiến sự đang xảy ra ở bên ấy như thế nào. Bởi thế khi nghe được tin ngày mai Tiểu đoàn sẽ phải nhảy sang Lào tiếp ứng cho Tiểu đoàn.2/3. Ngay trong đêm đó hắn đã đào ngũ mất tăm. Khiến cho Đại đội chới với phải đưa người khác lên thay thế. Cũng may mà hắn không ôm tập mã hóa truyền tin đi theo, chứ không thì Đại đội trưởng mệt cầm canh chứ không phải chơi.                                                                

                                                                           *

Xếp hàng chờ trực thăng.      (Nguồn: Battlecry)


       Tất cả Tiểu đoàn tập trung quân số theo từng Đại đội trên sân bay dã chiến do từ nhiều tấm gi sắt lỗ ghép lại, chờ trực thăng Mỹ đến bốc. Suốt từ bảy giờ sáng đến giờ, mặt trời đã lên gần đỉnh đầu mà vẫn chưa thấy động tĩnh gì... Hơn hai trăm con người ta vẫn cứ phải đứng ngồi phơi nắng tại chỗ cùng balo súng đạn ngổn ngang trên những tấm gi sắt được phơi dưới cái nắng chang chang gay gắt mùa hè đến gần cả nửa ngày trời, làm chúng nóng bỏng bốc mùi khét lẹt ngập ngụa trong bầu không khí đứng gió vốn đã khô ran lại càng thêm oi bức. Mọi thứ trên sân bay như thể đang ở trong lò hấp. Khiến mỡ thịt trong cơ thể chúng tôi tứa nước ra đọng thành những giọt mồ hôi lã chã bám trên lớp da rám nắng của những khuôn mặt lặng lẽ cùng ánh mắt lơ láo đầy lo lắng. Chắc chắn không chỉ tại riêng cái nóng do khí trời mà còn có thêm sự căng thẳng tinh thần đóng góp, đúc kết thành những vết hằn cảm xúc của người lính trận ở những thời khắc căng thẳng chuẩn bị va chạm với nỗi chết...

      Tiếng rền ầm ỳ của đạn bom từ phía xa xa bên kia biên giới tích cực vượt qua những khoảng cách địa dư của núi rừng vọng lại cũng không thế nào xóa đi được mảng trời xanh ngắt, mênh mông, cao vút mất tăm những gợn mây trắng mềm của bầu trời thanh thản.

       Nhưng tiếc thay mảnh trời yên bình vô tư đó lại không thể che đậy được sự bi thảm đang diễn ra trên vùng đất mang tên Làng Vei-Khe Sanh. Một rẻo đất lọt thỏm giữa những dãy núi trùng điệp vây quanh, bị bom đạn cày sới cạo trọc, trắng phếu đến tận lưng chừng núi. Đang nằm chịu trận dưới ánh nắng gay gắt chói chan mùa Hè. Cộng với sự khô ráp hực nóng bí bách của miền thung lũng lau sậy om gió. Khiến vùng đất khắc nghiệt này cứ như cái chảo đang đặt trên đống lửa hừng hực cứ muốn sôi bùng lên. Tất cả hòa nhịp với bầu không khí sôi động của chiến tranh đang hồi khốc liệt, càng làm tăng thêm sự nghiệt ngã của ải trần gian.

      Đã hơn bốn tiếng đồng hồ đằng đẵng. Cả Tiểu đoàn vẫn phải ngồi gồng mình chịu đựng dưới cái nắng thiêu đốt đến dài cả cổ trong sự đợi chờ. Thỉnh thoảng lại nhận được lệnh chuẩn bị sắp có máy bay rồi lại xẹp xuống như quả bóng xì hơi. Cứ như thế cả hai, ba lần đến bực bội chẳng thà đi quách nó cho xong tới đâu thì tới chứ cứ nhấp nha nhấp nhổm dưới cái nắng như thiêu này chắc đến phát khùng mất thôi…

        Cuối cùng phải đến gần 12 giờ trưa. Tiếng xé gió đặc trưng khó nhầm lẫn từ xa vọng lại. Những chấm đen như những con nòng nọc nối đuôi nhau nổi bật trên nền trời xanh bàng bạc chói chan. Tiếng động cơ gầm rú mỗi lúc một to hơn ập tới. Mọi người như bị lôi khỏi cơn mê tíu tít bận rộn với chức việc của mình.



            Chuẩn bị.      (Nguồn: TDGS & 2ndbde.org)



        Những khối sắt bay UH.1D tiếp đất thành một hàng dọc cách đều động cơ vẫn không ngớt thi nhau gầm rú đinh tai rung chuyển cả mặt đất cùng những cánh quạt đồng loạt quay tít khấy trộn xé toác bầu không khí phần phật, bung gió quất xuống mặt gi một cách hung bạo hất tung mọi thứ có thể. Bụi cát lộn mù, nhám da sạn cả môi rang phải híp mắt, ẩn mặt sau cổ áo để tránh bớt bụi bặm.

       Người cố vấn Đại đội đến chia tay cùng Đại đội Trưởng trong quầng bụi và chúc tất cả có chuyến hành quân gặp nhiều may mắn. Vị cố vấn Mỹ cũng cho biết là chỉ có nhiệm vụ ở trong nước Việt Nam chứ không thể ra nước ngoài được. Nhưng có lời hứa là quân đội Mỹ sẽ yểm trợ tối đa bằng không quân.

     Bình thường, mỗi khi bước vào cuộc hành quân mới. Các Trung đội Trưởng đều được cho biết đại cương về chuyến hành quân sẽ đi đến đâu và diễn tiến ra sao. Lần này được cho là nhảy vào vùng dầu sôi lửa bỏng mà vị Đại đội Trưởng không hề cho chúng tôi biết một tí gì tình hình bên Hạ Lào. Kể cả việc then chốt là tọa độ bãi đáp khi đổ quân xuống cũng dấu biệt. Chỉ dặn là khi nào có gì mới sẽ báo sau bằng máy PRC.25 hoặc bằng miệng. Lý do đơn giản, vì từ giờ trở đi cả Đại đội sẽ luôn sát cánh bên nhau?

        Kiểm tra quân số lần cuối cùng. Cả Trung đội với quân số là 28 người, đã tính luôn 05 tân binh mới bổ sung. Mọi người được trang bị đầy đủ quân trang, quân dụng cùng vũ khí đạn dược. Chỉ định mỗi toán 7 người cho một chiếc trực thăng. Hôm nay Trung đội.2 của tôi trực phụ nên đi từ chiếc thứ năm, sau bốn chiếc đầu tiên của Trung đội.1. Mệnh lệnh được tuân hành như máy. Không lấy một lời, mọi người lặng lẽ nối nhau lúp xúp lao tới chui tọt vào bụng từng chiếc trực thăng đã được chỉ định. Tất cả đánh bệt trên sàn với balo căng phềnh trĩu lưng. Súng cầm chắc trong tay như bám chặt vào niềm tin, níu lấy sự sống của riêng mình. Đoàn trực thăng sau khi nhận đủ cấp số từng Đại đội từ từ tăng tốc cất cánh bay về hướng Tây qua Hạ Lào. 

                                                                       *



Lên đường. (Nguồn: 2ndbde.org) 



      Một cái chao thót bụng. Trên vai, đầu như có ai đó ấn nhẹ ... Tầm cao dần dâng lên. Căn cứ Tiền Phương Nguyễn Huệ thu gọn dưới tầm mắt... Một vùng rộng lớn phủ kín lau sậy. Giờ bị cày sới lòi cả mặt đất bazan đỏ ối, lằng ngoằng những rãnh giao thông hào, điểm xuyết những ụ lô cốt to nhỏ đắp bao cát chồng chất lên nhau từng lớp ngay ngắn còn mới tinh. Được bao quanh bằng chuỗi hàng rào concertina lùng nhùng ngoằn ngoèo, khoanh ô từng vùng tạo thành tuyến phòng thủ của từng đơn vị. Chả mấy chốc cả một vùng hậu cần rộng lớn hàng cây số giờ chỉ còn như cái sa bàn đỏ chạch nổi bật giữa thảm lau sậy ngút ngàn bồng bềnh như sóng lượn. Mặt đất bị đẩy xuống tuồn tuột căng rộng ra rất nhanh. Cả khu lòng chảo Làng Vei-Khe Sanh bị teo tóp lại, mỗi lúc một xa dần không còn thấy rõ bất cứ vật gì ngoài mũi giày Map bạc phếch to đùng.

       Đoàn trực thăng rầm rộ nối đuôi nhau lướt nhanh, trực chỉ về hướng Tây bỏ lại phía sau những vùng rừng núi thi nhau dồn lại hòa lẫn thành vệt, thành những ô kỷ hà lồi lõm dị dạng đầy màu sắc. Đôi chỗ phản chiếu ánh nước từ đầm phá lấp lánh như gương. Rồi những giòng sông uốn lượn ngoằn ngoèo như con rắn bạc lẩn khuất sau rặng núi trùng điệp dập dềnh phủ thảm thực vật xậm xanh mát mắt. Dẫu vậy cũng không sao che đậy nổi dấu vết của chiến tranh tàn phá qua những hố bom đỏ ối toang hoác loe phễu như miệng con quái vật đang há ra chờ mồi rải rác khắp nơi trên mọi nẻo quê hương.           

       Dõi tầm mắt giữa thinh không cao vút. Một khoảng rộng mênh mông vô tận trổ màu thiên thanh trong veo không một gợn mây đang cong mình chui tọt sau đường chân trời, muốn lẫn vào nhau qua màn sương mong manh tím nhạt xa vời vợi.

       Chiếc UH.1D đang dần ổn định ở một độ bình phi rất cao giữa thinh không. Nhưng toàn thân mọi người vẫn không ngớt chấn rung, bởi động cơ của khối sắt biết bay. Và sự lao tới bằng vận tốc rất lớn, xé toạc bầu không khí bao quanh, tạo luồng gió với sức lùa thô bạo miết dọc hai bên sườn, xoáy ập vào lòng khoang, thốc thẳng vào mặt, làm bạt cả hơi xốn trào nước mắt. Đôi tai tôi ù đặc vì khí loãng trên tầng cao đến nỗi tiếng máy nổ ran trên đầu mà nghe như tiếng muỗi vo ve. Chiếc UH.1D thỉnh thoảng lại nhồi lên thụp xuống, cứ tưởng như đang cỡi trên lưng con ngựa bất kham đến thót cả tim.


    

                               Bầy chuồn chuồn trên độ cao (Nguồn: 2ndbde.org)


     Bầy chuồn chuồn máy đen trũi, nối đuôi nhau khấy động cả bầu trời. Tiếp tục bay xuyên qua những rặng núi ngút ngàn san sát phân cách nhau bằng những thông thủy sâu hắm phủ dày lớp cây xanh rì tối mờ, thả xuôi giữa các triền đồi thoai thoải, xòe ra như những ngón tay khổng lồ dị dạng lan tỏa khắp chung quanh. Lác đác một vài đỉnh núi nhô cao hơn hẳn. Bị bào trọc đỏ lòm dùng làm căn cứ quân sự nằm trơ trọi, lẻ loi giữa cánh rừng sơ xác đầy rẫy cổ thụ cao vợi chết sững vì thuốc khai quang, phô thân trắng toát khẳng khiu đứng chơi vơi giữa trời. Đôi chỗ, những cột khói vẫn còn đang bốc lên nghi ngút. Khói lửa biểu trưng của chiến sự khốc liệt. Một cuộc tranh dành đẫm máu đang xảy ra nơi những mảnh đất đèo heo hút gió, vùng rừng thiêng nước độc. Bình thường có ngậm ngải tìm trầm cũng chả ai dám đặt chân đến. Nhưng ở thời khắc này mọi sự đang trôi trôi chậm chạp dưới bụng chiếc UH.1D vô cảm...

      Đoàn trực thăng chở chúng tôi càng lúc càng lấy độ cao lớn hơn. Gió mạnh đến nỗi muốn mất thở, căng giãn cả da mặt mặt, lùa những lọn tóc cọ xát vào nhau nghe lào xào không ngớt… Tôi nhìn thấy cái đuôi chiếc trực thăng bay trước mặt bị gió đánh sàng qua sàng lại lia lịa mà phát hoảng. Bay một lúc thật lâu tôi thấy phía dưới có một giòng sông rất lớn gấp khúc bên cạnh vách núi đá dựng đứng đỏ ối rất ấn tượng. Có lẽ là rặng Coroc ranh giới Việt Lào? Đoàn trực thăng vẫn tiếp tục bay trên độ cao như vậy. Tôi không rõ mình đang ở đâu giữa lưng trời, đành phó mặc cho số phận đưa đẩy.


                                                                         *

                              


            Bản đồ số 6a. Bố trí quân của Trung Đoàn 1 & 3. Sư Đoàn.1BB ở phía Nam QL.9. Hạ Lào.


Bản đồ số 06b. Diễn tiến cuộc hành quân của Tiểu Đoàn.3/3. Trong Lam Sơn 719. Hạ Lào 

                     

O = Khu vực Tiểu Đoàn.3/3 nhảy xuống đầu tiên. Giữ an ninh vành đai để xây dựng căn cứ Nguyễn Huệ. BCH Tiền Phương Chiến Dịch Lam Sơn.
 
* A = Khu vực giải vây cho Tiểu đoàn.2/3 và căn cứ Hồng Hà. 2 (Hotel.2). Tiểu đoàn.1/3 đã phải rời bỏ.

B = Khu vực núi móng ngựa. Nơi Tiểu đoàn.1/3 và 3/3. Được trực thăng bốc đổ xuống sau khi giải vây cho Tiểu đoàn.2/3.

C = Căn cứ hỏa lực Delta.1. Nơi đặt BCH. Trung đoàn.3/1BB. Cũng là nơi các Tiểu đoàn của TR/đoàn.3/1 được trực thăng bốc về Việt Nam. Chấm dứt Chiến dịch Lam Sơn 719. 

 Những đường chỉ màu xanh dương thể hiện khái quát đường di chuyển đi và về bằng trực thăng vận & đi bộ của Tiểu đoàn.3/3, trong Chiến dịch Lam Sơn 719.

 Bản đồ số 6 (a&b). Dựa theo bản đồ VN. 1: 250.000. Huế. Tờ số 6. Bộ 12 tấm. Năm 1963. (Người viết đã tham khảo một vài bản đồ để chú thích lại trên bản đồ mới nên không thể tránh khỏi sự sai sót. Rất mong được thông cảm...) 

                         


         NGÀY ĐẦU TIÊN TRÊN ĐẤT HẠ LÀO. (21 Tháng 2 Năm 1971)


      Phía xa xa. Một đụn khói vàng chóe đang ngùn ngụt bốc lên lượn lờ theo gió lan tỏa lẫn vào các tàng cây báo hiệu vị trí bãi đáp trước mặt (Xem Bản đồ số 06b). Một khoảnh trống ở đỉnh đồi được khoét lõm vào bìa rừng. Dấu vết còn mới toanh trơ trụi nổi bật giữa màu xanh lét của lá rừng… Chiếc UH.1D cất nhẹ đầu lắc lư giảm tốc. Mặc dầu đã có chuẩn bị tinh thần nhưng vẫn bị thót ruột vì độ cao bị hạ thấp đột ngột... Mặt đất dâng lên rất nhanh. Mọi vật càng lúc càng rõ. … Triền núi hai bên dầy đặc cây cối ào lên vùn vụt, vượt qua tầm mắt lao vút về phía sau… Chúng tôi như đang trượt trên đỉnh những ngọn cây san sát, thi nhau xòe rộng thật nhanh tưởng như muốn chạm cả vào đế giày… 

     Độ cao, càng lúc càng được hạ thấp nhanh chóng. Bất chợt chiếc trực thăng khựng lại, lềnh bềnh trên bãi đáp được dọn dẹp một cách vội vã còn đầy những thân cây non lởm chởm như bàn chông. Tiếng gầm rú của động cơ lẫn tiếng cánh quạt xé gió đinh tai càng lúc càng nặng nề vang động cả khu rừng. Cây cối chung quanh oằn mình xô đẩy nhau nghiêng ngả dữ dội bởi áp lực gió thô bạo từ cánh quạt tác động. Mọi thứ dưới mặt đất cũng bị xới tung lên thành quầng bụi đầy những thân cây lá vụn cuồn cuộn tung bay tán loạn, văng ra tứ phía như gặp bão tố…

        Chiếc UH.1D chòng chành không ngớt…. Thân thể mọi người ngồi trên sàn cũng theo nhịp chuyển động ấy chao đảo không ngừng. Tay xạ thủ Mỹ đen miệng không ngớt hò hét “Go… Go…” và liên tục phất tay ra hiệu cho chúng tôi nhảy xuống cho nhanh. Mọi người lết vội ra hai bên hông. Tay cầm súng, tay vịn thành cửa thòng hai chân đứng lên càng, lấy trớn phóng xuống. Mặc dù đang lơ lửng ở cách mặt đất cỡ 2 mét. Chiếc trực thăng không dám đáp hẳn xuống như bình thường mà chỉ dừng lại ở một độ cao khá không an toàn cho những người đang vác trên lưng một trọng lượng hơn 30 chục kilo buộc phải nhảy xuống. Một việc làm thể hiện sự khiếp sợ của những tay pilot đối với mặt trận Hạ Lào này như thế nào. Phải thật nhanh chóng tếch khỏi sàn nếu không muốn bị xô hay đạp xuống. 



Tọa độ đến... (Nguồn: 2ndbde.org)


        Những tiếng lịch bịch chạm đất của vật rơi có trọng lượng lớn vang lên liên tục, không thể lẫn vào tiếng máy nổ đinh tai rền trời đất của cỗ máy đang lơ lửng trên đầu. Đôi chân vừa chạm đất, bản năng sinh tồn của sinh vật bậc cao trỗi dậy. Một phản xạ nhuần nhuyễn xảy đến. Tức khắc một tay nắm chặt khẩu súng, một tay giữ cái nón sắt cho khỏi rơi, căng người phóng cật lực về phía bờ bụi hay gốc cây nào đó bất kể chung quanh mà trong khoảnh khắc thị nhãn cho rằng nơi đó an toàn. Tất cả mọi thứ cõng trên lưng, trên tay là sự sống của bản thân. Dù nặng hay vướng cũng phải cố giữ chặt. Mất nó! Không chết đói thì cũng vong mạng vì không có súng đạn mà đối phó. Bỗng tôi nghe thấy tiếng hét.


Rời khỏi máy bay trực thăng.             (Nguồn: TDGS)


                     -  Chạy lẹ vô đây! Lẹ lên nó pháo tới bây giờ!


       Tôi nhìn vội về hướng tiếng nói, thấy thấp thoáng một số người sau những khóm cây sơ xác héo úa vàng vọt. Có lẽ trước đó chỗ này đã bị pháo TOT của ta dập vào dọn chỗ, để đảm bảo an ninh cho bãi đáp. Tôi lủi nhanh về hướng trước mặt tìm chỗ nấp. Chả thấy một cây to nào khả dĩ để che thân, toàn những cây cở cổ tay, cổ chân mọc san sát đầy những dây leo chằng chịt, một số bị bom nổ cuộn lại thành từng nùi còn sặc mùi thuốc nổ quyện lẫn mùi hăng hắc của lá cây dập nát rất ức chế hơi thở. Tôi hỏi người lính đang ngồi xổm bên cạnh cái hố nằm cạn xìu và được biết đơn vị đang giữ an ninh bãi đáp thuộc Tiểu đoàn.1/3. Do thổ nhưỡng ở đây là đất đỏ pha sỏi cơm rất cứng nên có muốn đào sâu cũng không thể. Sau cùng rồi tôi cũng tìm thấy một bụi cây gần đó để dấu mình. Đưa mắt nhìn dáo dác tìm những người lính của Trung đội. Tôi ra hiệu cho các Tiểu đội trưởng gom lính của mình lại bố trí chờ. Do thói quen nên khi nhảy xuống khỏi trực thăng chúng tôi thường chạy cùng về một phía để tránh bị lạc mất đơn vị. Nên chuyện tập hợp đơn vị lại cũng khá nhanh.

        Tôi nhìn đoàn trực thăng nhịp nhàng nối đuôi nhau hạ thấp độ cao từ từ tiến vào bãi đáp rất chuyên nghiệp. Tiếng gầm rú của động cơ trở nên mãnh liệt hơn khi chiếc trực thăng khựng lại trên khoảnh đất trống để cho mọi người nhảy xuống làm náo động cả khu rừng, có lẽ đến cả vài ba cây số cũng còn nghe thấy. Chả có gì gọi là bí mật và che dấu cả. Rồi việc đổ quân cũng xong, nhưng cũng phải mất đến cả tiếng đồng hồ.

       Sau khi đã ổn định. BCH.Tiểu đoàn và Đại đội Chỉ huy cùng Đại đội.1/3 và 2/3 đi chung một cánh. Khi này Tiểu đoàn Trưởng. Nguyễn xuân Phong đã lên Trung Tá. Đại đội.3/3 chúng tôi đi riêng một cánh. Hôm nay Tr/ đội.1 làm nhiệm vụ trực chính nên đi trước mở đường. Tr/ đội.2 của tôi trực phụ đi tiếp ngay sau đuôi để không bị ngắt quãng và tránh bị lạc. Cả Đại đội phải tức tốc di chuyển ngay để đến điểm dừng qua đêm cho kịp. Không để chuyện đến trễ bị trời tối làm ảnh hưởng đến chuyện xác định điểm đứng. Lúc đi ngang qua chỗ Tr/úy. Mùi và Th/úy. Phú đứng. Trên gương mặt hai người biểu lộ sự lo lắng và căng thẳng rất rõ. Thông thường Th/úy. Phú hay chọc quê thằng Saigon tôi vài câu mỗi khi gặp mặt, nhưng trong lúc này anh tỉnh queo không nói gì mặt lạnh như tiền. Tôi gật đầu chào rồi bước nhanh qua.

-        Nhớ theo dõi kỹ địa bàn, đi cho đúng hướng nghe bạn. Khi nào bảo dừng là phải dừng và dặn con cái khớp cái mõm lại, đi đứng cẩn thận! Th/úy. Phú nhắc nhở. Bởi vì dưới mắt anh tôi luôn là thằng quai chảo mới ra trường còn ngốc nghếch chưa biết gì cần được chỉ bảo. Mà đúng như vậy thật.

-        Dạ! Hiểu! Tôi trả lời.

        Thực sự cho dù Th/úy. Phú không dặn, mọi người cũng chả ai dám nói chuyện vì phải lo di chuyển và những chuyện mắt thấy tai nghe vừa xảy ra là hiểu tình hình chiến sự ở đây như thế nào rồi. Chúng tôi dắt díu nhau theo hàng dọc với khoảng cách từ mỗi người vừa đủ để hỗ trợ cho nhau.


                                     Di chuyển trong trảng tranh.           (Nguồn: TDGS)

        Mặt đất đầy dấu vết của sự hủy diệt. Có lúc đi qua những rẻo rừng mọc đầy mây gai bị bom đạn cày xới cuộn thành từng đụn khiến cho đường đi rất trống. Nhưng cũng có lúc phải bươn lên những cụm giang rừng bò kín cả mặt đất rất khó khăn nhọc nhằn. Tôi quan sát chung quanh trong khi di chuyển, cố so sánh với bản đồ nhưng chẳng giúp ích được gì vì không nắm được tọa độ xuất phát ngay từ lúc đầu, đành phó mặc tới đâu thì tới. 

      Trời đã xế chiều. Đại đội ở phía sau cứ gọi máy thúc liên tục. Làm sao đi lẹ cho được khi chui đã vào khu rừng non lùng nhùng rậm rạp, phải liên tục phát cây mở đường. Do vậy. Mỗi khi Trung đội.1 phía trước chậm lại, chúng tôi cũng phải dừng theo. Có lúc lâu quá chúng tôi chớp cơ hội ngồi xuống nghỉ, cố quan sát nghe ngóng động tĩnh chung quanh cho đến lúc di chuyển tiếp tục. Và cứ thế lầm lũi đi mà không rõ điểm đến ở đâu.

-        Delta 2…Delta 2… Nghe rõ trả lời. Tiếng Th/úy. Phú vang trong ống liên hợp. Anh cho con cái đi cẩn thận, khi nào Trung đội.1 và anh bắt đầu trượt dốc thì báo tôi biết.

-        Nghe rõ 5/5! Tôi trả lời.


         Chúng tôi di chuyển thêm chừng 10 phút thì thế đất bắt đầu có khuynh hướng đổ dốc.  Tôi gọi về Đại đội. Tr/úy. Mùi Đại đội Trưởng dặn dò khi nào gặp con suối phải bám sát đuôi Trung đội.1 thúc họ vượt qua cho thật nhanh. Không được cho lính dừng lại lấy nước. Cố đi đến điểm đóng quân rồi quay lại lấy nước sau.

                                                              *

       Con suối nhỏ, triền dốc khá đứng cỡ năm, sáu chục độ chứ không ít. Hai bên bờ được bao phủ bởi cây non và dây leo chằng chịt lẫn đá tảng. Có chỗ phải chui luồn dưới tầng thân cây tre giang đan nhau rối nùi hoặc len chân qua kẽ đá mới qua được. Xuống càng sâu gặp càng nhiều mỏm đá đủ mọi kích cỡ nằm chen chúc nhau, trên mặt bám đầy rêu ẩm ướt rất trơn trượt. Mỗi khi đặt chân lên phải bám níu vào các dây leo hoặc thân cây non để giữ thăng bằng. Đôi chỗ phải ngồi bệt xuống lết từ từ để vượt qua nếu không muốn bị ngã xuống lòng suối.


Con suối     (Nguồn: 123di.vn)

         Tôi đã xuống hết con dốc bước vào khu vực lòng suối đầy đá tảng chật chội. Cả vùng thấp bị cây cối rậm rạp che phủ khá om nên tầm nhìn xa có phần hạn chế. Suốt từ lúc đổ quân đến giờ phải di chuyển liên tục khiến mồ hôi đổ ra ướt cả quần áo như tắm, đôi chân muốn rời cả ra. Cả một đoạn đường dài di chuyển mà không hề gặp một điểm nước nào vì thế mà nước trong bidong đã gần cạn. Giờ gặp con suối nhưng không dám ngừng để lấy nước, sợ mọi người đều làm theo sẽ dồn ứ, rối loạn hàng ngũ rất nguy hiểm. Thứ nữa là nước còn gần nửa bình, không dám đổ đi vì tin rằng khi đóng quân sẽ đi lấy nước về. Uống nước suối chưa đun sôi sợ bị bệnh. Tôi nhìn lên thấy một số người đang túc tắc bắt đầu leo lên con dốc. Mặc dù triền núi bên này có độ dốc không đứng như triền núi vừa đi qua nhưng việc di chuyển cũng gặp đầy khó khăn vì trời đã chạng vạng. Một phần cũng do sự mệt mỏi bởi chuyện chờ đợi cả buổi dưới cái nắng gay gắt  rồi lại phải di chuyển liên tục suốt từ lúc đổ quân xuống đến giờ, không phút ngơi nghỉ làm cho mất sức. Mọi người cùng nhau lò dò tiến chậm chạp không biết bao lâu nhưng rồi cũng đến đỉnh. Trên này có phần sáng sủa hơn, không tối sầm như ở dưới khe suối vì cây cối thưa thớt, đã vậy còn bị bom đạn dày xéo nên khá quang đãng. Chúng tôi tiếp tục đi theo sau Trung đội.1 cho kịp mặc dù ai nấy đều mệt lử. Bất chợt thấy mọi người đi phía trước dừng lại và báo chuyền về là gặp một số hầm chữ A và một ụ súng phòng không 12 ly 7 bỏ trống, dấu vết ngụy trang còn rất mới. Đại đội trưởng. Mùi ra lệnh cho Tr/đội. 1 và chúng tôi dàn hàng ngang tiến vào lục soát.

         Một vị trí phòng không mới tạo dựng đất còn đỏ lòm. Gồm có ba cái hầm chữ A nằm dưới các đụn cây vây quanh ụ súng có hình vành khăn tròn vành vạnh rất lớn và được đào sâu xuống cả mét. Ở trung tâm hình vành khăn có nhô lên một trụ đất tròn đường kính đến hơn cả mét, nơi đặt khẩu phòng không 12ly7. Tôi đảo mắt nhìn về phía ba cái hầm chữ A. Đất và lá cây ngụy trang vẫn chưa khô héo hẳn. Cho thấy nó mới được làm chừng 2, 3 ngày là cùng. Toàn bộ được che dấu dưới các tàng cây rậm rạp, nếu từ trên cao nhìn xuống rất khó phát hiện. Hai Trung đội chia nhau ra lục soát rất kỹ lưỡng toàn bộ khu vực xong báo về Đại đội và nhận được lệnh đi tiếp.

        Sau một lúc di chuyển cẩn trọng. Chúng tôi bắt gặp một khu vực có địa hình tương đối bằng phẳng và kín đáo. Tôi được lệnh dừng lại bố trí và cầm bản đồ lên gặp Đại đội trưởng Mùi.

-        Tối nay ta tạm thời bố cả Đại đội tại đây! Tôi ra lệnh cho tất cả mọi người tuyệt đối giữ im lặng. Cấm tuyệt đối không được chặt cây làm nhà, nấu ăn, hút thuốc gây ánh sáng. Tất cả sử dụng cơm sấy. Đào hầm phải cố tránh gây tiếng động. Mọi người phải luôn trong tư thế sẵn sàng tác chiến. Đại úy Mùi nói ngắn gọn trong ánh tối lờ mờ. Chúng tôi nhận lệnh xong quay về Tr/đội dặn dò mọi người những điều đẫ nhạn được.


                                                  *


Trời tối om...         (Nguồn: Pixabay)


       Trời tối om! Không gian yên ắng không một tiếng động, kể cả tiếng côn trùng. Một sự yên tĩnh đầy đe dọa và chết chóc. Chỉ còn nghe thấy những tiếng sột soạt, lách cách của xẻng cá nhân đang moi hay cào xắn khới từng chút đất để tránh tiếng động vang xa. Do nền đất pha sỏi quá cứng không thể đào nên mọi người cố mà nạo vét, để tạo cho mình một cái hố càng sâu càng tốt. Tuyến phòng thủ nằm trong khu rừng non có cây cối không lấy gì làm lớn lắm cỡ bắp vế chân đổ lại và thưa thớt, rất thuận lợi cho chuyện mắc võng để nằm. Dẫu vậy, chúng tôi cũng không dám mà chỉ trải poncho bên miệng hố để nằm cho an toàn. 

       Vừa nằm chưa ấm lưng. Một tiếng depart của cối 82.ly vang lên thật gần xé tan bầu không gian tĩnh mịch của khu rừng. Trong tích tắc tất cả chúng tôi đã gọn lỏn bên trong hố cá nhân. Tiếng nổ vang lên cách chúng tôi không xa lắm. Với kinh nghiệm, chúng tôi hiểu tâm pháo không phải nhắm vào đơn vị của mình. Tiếp theo đó là một loạt tiếng depart khác từ bốn phía vang lên, ít nhất là 04 khẩu 82.ly. Tiếng nổ của quả đạn nghe liên tục gần như không dứt. Tôi không thể ngờ là họ có đạn nhiều đến thế. Tất cả chúng tôi ngồi chết lặng bên miệng hố súng lăm lăm trong tay hướng mặt ra phía ngoài quan sát nghe ngóng mặc dù biết mình không phải là đối tượng ăn pháo. Những tiếng quả đạn nổ từ phía xa càng dồn dập bao nhiêu thì sự lo lắng và sợ hãi càng đè nặng trong đầu chúng tôi giữa màn đêm tăm tối càng tăng lên. Một lúc lâu sau pháo sáng được bắn lên. Ánh sáng của hỏa châu giúp chúng tôi một phần nào lấy lại sự bình tĩnh. Mặc dù có lo lắng nhưng tôi vẫn yên chí cho rằng đạn đạo thẳng mới đáng sợ chứ đạn pháo thì rơi trúng ai người đó bị mà thôi. Có lẽ vì thế đã khiến cho tôi bình tĩnh chăng? Hay chưa có kinh nghiệm chiến trường.

       Tiếng nổ của những quả đạn cối 82.ly vẫn đều đặn vang lên rền cả núi rừng. Tôi cũng không rõ các đơn vị pháo yểm của mình ở đâu mà không thấy phản pháo, cứ để cho cối của đối phương tự do bắn thoải mái như chỗ không người như thế này. Tôi chợt nghĩ. Cũng may mình đến vào lúc tối trời. Không có thời gian đào hầm, làm lều và nấu ăn nên điểm trú đóng chưa bị lộ. Chứ mà tới sớm một chút. Mọi người kéo nhau làm nhà nấu cơm, lấy nước náo động như cái chợ con thì đêm nay ăn pháo đến dập mặt.

     Tiếng pháo cối cũng thưa dần, gần sáng thì dứt hẳn. Có thể là hết đạn, cũng có thể sợ ban ngày dễ bị phi cơ trinh sát phát hiện và cũng có thể họ dùng chiến thuật quấy rối khiến đối thủ mất ăn mất ngủ, khủng hoảng tinh thần dẫn đến tháo chạy…v..v... Trong đầu toàn những thắc mắc không có lời giải đáp.

 

Ngày N + 1. (22 Tháng 2)

     Trời bắt đầu hửng sáng. Tất cả chúng tôi đã phải thức suốt đêm cộng với sự mệt mỏi của việc phải di chuyển không ngừng suốt chiều hôm qua khiến toàn thân mệt lả, đầu óc nặng chịch mắt cay sè lúc nào cũng thấy người nhao nhược. Không có cảm giác đói mặc dù tối qua chỉ nhai trệu trạo vài miếng gạo sấy trộn thịt gà hộp rồi bỏ mứa.

-        Mời Th/úy. Cầm bản đồ lên gặp Đại Bàng! Thượng sĩ Nhất. Bằng, Thường vụ Đại đội trực tiếp đến gặp tôi nói.  Tôi cầm bản đồ đi theo đến gặp vị Đại đội Trưởng.

-        Hôm nay Tr/đội.2 trực chính. Anh dẫn Tr/đội của anh quay về chỗ có ụ súng phòng không mà chiều hôm qua chúng ta đã lục soát. Anh cho Tr/đội ra đấy củng cố lại vị trí và cho làm tiền đồn luôn ở đó. Còn Tiểu đoàn sẽ qua đóng tại đây. Đúng ra điểm của họ phải đến là chỗ này. Còn Đại đội mình đóng ở chỗ họ ở đêm qua. Tr/úy Mùi giải thích như thế với ba đứa Tr/đội trưởng chúng tôi.


        Tôi về dẫn Tr/đội đi qua chỗ ụ súng 12ly7. Dựa vào mấy cái hầm chữ A có sẵn, khoanh vùng cho đào hầm thêm để tạo tuyến phòng thủ. Đang loay hoay thì Tr/úy. Mùi đến gặp trực tiếp tôi.

-        Bây giờ anh cho mỗi Tiểu đội, hai người ở lại giữ nhà, lấy nước và nấu cơm. Còn lại, trang bị gọn nhẹ. Chỉ cần súng cùng đầy đủ cấp số đạn và lựu đạn để đi giải vây cho Tiểu đoàn.2/3. Anh cho lính làm nhanh lên. Khi nào có lệnh là đi liền. Nói xong Tr/úy. Mùi quay về.


      Tôi cho các Tiểu đội cắt đặt người theo khẩu lệnh và chuẩn bị sẵn sàng chờ. Sáng đến giờ do phải di chuyển đổi chỗ ở nên chưa kịp làm bất cứ việc gì. Cả Trung đội chưa nấu ăn, chưa lấy nước được. Giờ nhận lệnh đi giải vây gấp nên đành giao lại cho mấy người ở nhà. Tôi lấy cái bidong ra khỏi bao cầm trong tay lắc lắc. Trong đó chỉ còn một ít nước cùng với xác trà được lấy từ mãi sáng hôm qua trước khi qua Hạ Lào mà ngao ngán.

       Tôi được biết thông tin qua lời ông Yêm già. Người lính phụ trách nấu ăn cho Ban Chỉ huy Trung đội sau khi hóng tin về cho biết. Tiểu đoàn.2/3 đang bị bao vây, tình thế rất nguy khốn

        Do Tiểu đoàn 2/3 bị bao vây chia cắt làm đôi nên Tiểu đoàn của tôi cũng phải chia làm hai cánh. Một cánh do Đại đội.1 và 2, cùng Bộ Chỉ Huy Nhẹ Tiểu đoàn đi giải vây cho BCH. Tiểu đoàn.2/3. Còn Đại đội.3/3 chúng tôi đi một cánh để giải vây cho đơn vị còn lại.

                                                               *

      Cả Đại đội rời khỏi tuyến phòng thủ một đoạn khá xa thì tiếp cận một cánh rừng thưa, rất thông thoáng mặt đất phủ dày một lớp lá khô lẫn mục nên không thể tránh được tiếng lạo xạo mỗi khi bước chân dẵm lên, mặc dù rất muốn tránh. Đại đội cho các Tr/ đội dàn hàng ngang và đi theo đội hình nấc thang. Hôm nay do Tr/đội của tôi làm nhiệm vụ trực chính nên phải dẫn đầu. Kế đến Tr/đội.3 và Ban chỉ huy Đại đội cùng Tr/đội.1 đi sau cùng. Theo phương giác do Đại đội chỉ định…


Hội ý.                       (Nguồn: TDGS)


       Chúng tôi cứ đi như thế trong khu rừng thưa được chừng nửa tiếng thì nghe thấy tiếng trực thăng Cobra lượn sát sạt trên đầu phóng hàng loạt rocket, rồi súng M.79 tự động cùng M.60 sáu nòng xổ xối xả về hướng trước mặt. Không lâu sau, cả bầu không khí chung quanh trở nên cay nồng khét lẹt mùi thuốc đạn lẫn mùi lá cây bị đạn nổ băm vằm xộc vào mũi đến ngộp thở. Dựa vào tình hình thực tại. Tôi đoán chừng điểm của đơn vị bạn cách không xa.


                                                                               
Băng rừng.     (Nguồn: Battlecry)



       Cả Đại đội thận trọng di chuyển từ từ vừa đi vừa quan sát từng hốc cây bụi cỏ chung quanh vì thấy tình hình có nhiều dấu hiệu nguy hiểm. Trong lòng khá hồi hộp. Và cũng rất lấy làm băn khoăn không hiểu tại sao Tr/úy. Mùi không cho tôi biết tình hình và vị trí của đơn vị bạn ở đâu, gần hay xa như thế nào. Thậm chí tọa độ đóng quân đêm qua cũng dím luôn. Nói Thật! điểm gốc mà không biết thì có cầm bản đồ và địa bàn trong tay cũng vô dụng. Bình thường mỗi lần hành quân! Điểm xuất phát được chỉ định chấm trên bản đồ là điểm gốc. Bắt buộc mọi cấp trực thuộc trong cuộc hành phải nắm rõ. Tất cả sẽ dựa vào điểm mấu chốt này mà triển khai cho những lần kế tiếp. Và cứ thế phát triển dần... Trong đơn vị tác chiến. Trung đội là đơn vị nhỏ nhất được cấp bản đồ và địa bàn. Cũng thường được xem là đơn vị khinh binh... đi tiên phong dẫn đường và họ thường phải được biết luôn cả tọa độ điểm đến để dễ bề xoay sở... Hôm nay! Trung đọi trực chính đi tiên phong. Tôi có hỏi một đôi lần về điểm đứng hiện tại và điểm sắp đến nhưng đều bị gạt phắt! Tr/đội đi tiên phong mà như người mù, phải tự mò mẫm trong cánh rừng chứa đựng biết sự nguy hiểm, mỗi chút chút đều phải hỏi cấp trên, không thể tự quyết. Thật chả biết làm sao!? 

    Càng đi, càng lớ ngớ... Tinh thần căng như sợi dây đàn, đôi mắt muốn lồi cả ra ngoài vì chú mục quan sát. Đi thêm một lúc nữa, vẫn chưa thấy động tĩnh gì. Trên đầu, hai chiếc cobra đã xong nhiệm vụ quay về tự khi nào cũng không rõ. Cả khu rừng phủ bầu không khí ngột ngạt, nồng nặc mùi thuốc đạn, im phăng phắc đến mức nghe rõ từng tiếng chân dẵm trên lá khô.

-        Th/úy! (6) Bên phải báo cáo có tiếng động và tụi nó có gỡ được hai trái lựu đạn M.26 giống của mình. Th/úy hỏi Đại Đội xem sao? Trung sĩ. Nghĩa, Tiểu đội Trưởng.2 bước đến gần và nói nhỏ với tôi.


Lựu đạn M26. (Nguồn: Cleanpng)


 

       Tôi cho Trung đội dừng lại ngồi xuống bố trí và gọi máy báo tình hình mới phát hiện. Đại đội bảo chờ để hỏi Tiểu đoàn xem sao. Một sự liên lạc lòng vòng bởi vì toàn bộ mã hóa cấp phát cho các đơn vị Tiểu đoàn. 2/3 đã bị lộ, nên cả Trung đoàn phải hủy không dám dùng nữa. Chỉ khi nào cấp bách lắm mới dùng lại tần số cũ để liên lạc với Tiểu đoàn. 2/3. Tôi cũng thấy làm lạ. Không rõ cớ sự gì mà đơn vị đi giải vây không được cung cấp tần số để trực tiếp liên lạc với đơn vị bạn. Tất cả phải theo lệnh của Tiểu đoàn. Sự bảo mật chung này khiến cho việc liên lạc trở nên phức tạp lòng vòng rất mất thời gian. Nhưng không thể giải quyết bằng cách nào khác. Trong lúc chờ đợi sự trả lời. Bất ngờ có hai tiếng nổ rất lớn, bùng lên hai đụn khói xám xịt phía trước mặt tôi. Có tiếng ai đó hét lên.

-        Coi chừng B.40!


    Cùng lúc đó có 4, 5 người lính đi phía trước mặt bị thương chạy ùa về. Tôi hỏi thăm. Cũng may tất cả chỉ bị thương nhẹ. Trong đó có ông Yêm người phụ giúp việc lặt vặt cho tôi...

-        Bình tĩnh! Coi chừng lựu đạn đó. Không phải B.40 đâu! Nếu B.40 phải có đụn khói trắng... Tôi nói nhanh với mấy người Tiểu đội trưởng như vậy. Tôi đưa ra nhận định chủ quan này vì lúc ở quân trường, khi học tập về loại vũ khí B.40. HLV có bắn thử cho chúng tôi xem. Đằng sau súng nó phụt ra một bựng khói trắng rất lớn sau khi viên đạn rời khỏi nòng.


       Sau một lúc chộn rộn. Tôi cho những người bị thương lui về Đại đội ở phía sau. Và bố trí Tr/đội tản rộng ra, không được nổ súng để theo dõi diễn biến tình hình. Nhưng không thấy động tĩnh gì khác ngoài hai tiếng nổ vừa rồi. Một lát sau Đại đội gọi máy cho biết là lính của Tiểu đoàn.2/3 nghe thấy tiếng động bên ngoài nên đã ném ra hai quả lựu đạn thăm dò!?

                                                         *

       Như vậy là đã bắt tay được với đơn vị bạn. Chúng tôi nhanh chóng bước vào phòng tuyến. Khi giáp mặt với họ tôi mới thấy lạnh cả xương sống. Cả Trung đội đi đúng ngay tầm sát thương khẩu đại liên M.60. Cũng may là họ không bắn mà chỉ ném hai quả lựu đạn thăn dò. Chứ họ mà lia cho một dây M.60 chắc Tr/đội tôi lãnh đủ hết.

        Cả hai bên điều tỏ thái độ mừng rỡ. Bên tôi mừng vì đã đạt được mục tiêu là gặp được đơn vị bạn mà không chạm địch. Bên họ còn mừng hơn vì đã kẹt trong vòng vây đến cả gần tuần lễ nay rồi, giờ được giải thoát ra khỏi chốn địa ngục trần gian thử hỏi làm sao lại không mừng? Sự đói khát, sự lo sợ bị thương không có thuốc men cứu chữa đeo bám suốt cả thời gian qua khiến cho tinh thần và thể xác họ sa sút một cách nghiêm trọng. Họ ào ra xin ăn và nước uống, nhưng chúng tôi chỉ nhận lệnh đi giải vây nên đâu có mang theo bất cứ một thứ gì khả dĩ giúp họ qua cơn khốn đốn. Tôi có gặp vị Th/úy. Đại đội phó của Đại đội bị bao vây hỏi tại sao biết chúng tôi vào giải vây mà còn ném lựu đạn? Anh ta trả lời là có được thông báo nhưng không biết đi từ hướng nào tới. Một phần do mấy ngày hôm nay bị tấn công và ăn pháo liên tục. Một vài người không kềm chế được sự hoảng sợ nên mới xảy ra cớ sự đáng tiếc như thế.  

     Nếu như lính của tôi không phát hiện, kịp thời gỡ được hai quả lựu đạn gài và nếu như khẩu M.60 của đơn vị bạn mà khai hỏa thì chả biết sự tổn thất của Tr/đội tôi sẽ ra sao! Chuyện tắc trách này không biết do ai!? Tr/úy. Mùi hay Tiểu đoàn hoặc cấp trên nữa cũng không rõ luôn!?


                                            
Sau trận đánh. (Nguồn: Hội Ái Hữu Biên Hòa)



       Chuyện được giải thoát khỏi vòng kiềm tỏa đã làm cho lính của Tiểu đoàn.2/3 rối nhặng lên khi thấy chúng tôi bước vào. Đối với họ lúc này. Chúng tôi là những vị cứu tinh. Mà đâu biết rằng chúng tôi cũng đang lo lắng chả kém gì họ. Nhìn vào những người lính của Tiểu đoàn. 2/3 vào lúc này thật thê thảm. Quần áo lôi thôi lếch thếch, cáu bẩn bám đầy bụi đất. Mặt mũi nhợt nhạt vêu vao hốc hác, râu ria lởm chởm. Sự đói khát và hoảng loạn hiện rõ trên từng đôi mắt thất thần quầng thâm sâu hoắm. Chung quanh phòng tuyến rải rác những tử thi bó gọn trong poncho xếp thành hàng để chờ tải thương giờ đã bốc mùi. Súng của những tử sĩ và thương binh nặng bó lại như bó củi để từng đống khơi khơi giữa đất trời. Một cảnh tượng thắt ruột, không bút mực nào tả xiết.

                                                                     *

           Được lệnh rút! Tôi cho Tr/đội nhanh chóng thu xếp và kéo thêm đơn vị của Tiểu đoàn.2/3 lập tức quay về lối cũ. Khi đi ngang qua chỗ Tr/úy. Mùi đứng. Tôi phàn nàn về việc không cho biết tọa độ đơn vị bạn để đến nỗi Tr/đội của tôi bị thương hết năm mạng. Tr/úy. Mùi không nói gì. Ra lệnh cho tôi mau đưa tất cả mọi người thoát khỏi vùng nguy hiểm, rút về phòng tuyến của mình thật nhanh để tránh chuyện bị đối phương truy kích.

         Tr/đội dàn hàng ngang như lúc đi để quay về. Đại đội đi theo sau. Lính của Tiểu đoàn.2/3 như rắn mất đầu, tinh thần hết sức hoảng loạn mạnh người nào người nấy đi, kéo nhau vượt qua mặt cả chúng tôi, không còn ai có thể chỉ huy được. Tất cả chỉ muốn đào thoát thật nhanh ra khỏi chốn này. Tôi thấy tình huống quá bát nháo mà lo sợ. Nếu có chuyện gì xảy ra, không biết phải đối phó ra sao… Và chuyện bắn lầm vào nhau không thể tránh khỏi.

        Tất cả chúng tôi nhanh chóng rút ra khỏi khu vực Tiểu đoàn.2/3 bị bao vây mà không bị cản trở gì. Đi được một hồi lâu, khi về gần chỗ đóng quân. Tôi được lệnh của Trung Úy. Mùi cho Trung đội dừng lại làm nhiệm vụ khóa đuôi, giữ an ninh mặt hậu. Còn Đại đội tiếp tục di chuyển, dẫn theo lính của Tiểu đoàn.2/3 về giao cho Tiểu đoàn.3/3. Mang tiếng là Tr/đội chứ hiện tại. Trừ 05 người bị thương và những người ở nhà ra. Gom hết từ trên xuống chỉ có mười mấy mạng đứng le hoe bơ vơ giữa cánh rừng, cạnh đoạn đường đất đỏ to đùng dài ngoằng có hằn nhiều rãnh sâu hoắm do bị bánh xe chở nặng chạy qua lại bào khuyết. Chứng tỏ con đường này được sử dụng thường xuyên. Và hai phía đầu đuôi con đường khuất dạng sau những tán cây rừng không biết chạy đi đâu và về đâu.


Con đường mòn trong rừng. (Nguồn: Vệ Quốc Quân)


         Chúng tôi tản ra ẩn mình vào sau những gốc cây bên vệ đường, dưới những tàng cây thưa thớt le hoe héo úa, thỉnh thoảng có cơn gió lùa xào xạc đong đưa trên đầu quá đỗi yên tĩnh, khiến bầu không khí càng thêm căng thẳng lạnh lẽo. Càng nghĩ càng thấy rờn rợn nhót cả gáy. Tôi nhận định. Chốn này là một khu rừng non, cây cối thưa thớt lại đang trong thời điểm mùa hè nên khí trời rất khô ráo và khá oi bức. Nhìn chung quanh dấu vết chiến tranh hiện rõ mồn một. Nào là những cụm thân cây bị sức nổ phạt ngang nằm chỏng chơ xiêu vẹo. Nào là những bụi mây và tre bị bứng bật gốc, cuộn phăng lại thành từng đụn rối nùi cháy xạm loang lỗ nằm vật bên cạnh miệng hố bom đất còn mới tinh còn phủ đầy lá rừng vụn nát héo úa. Tất cả toát lên một hình ảnh khốc liệt đầy chết chóc.

         Những gốc cây mà chúng tôi chọn làm điểm tựa, lớn nhất không quá bắp đùi. Đứng sau nó mà cảm nhận như đang đứng giữa trời trống trải, gần như chỉ cho có chứ chả che dấu được gì. Rồi tự an ủi. Với tình huống này có nó là đã quý giá lắm rồi, dẫu gì cũng che dấu được một phần nào, không đến nỗi phải đưa cả thân mình ra làm bia đỡ đạn khi bị đối phương tấn công.


                                             Nắng chiều trong khu rừng.     (Nguồn: Pixabay)


         Mặt trời đã chếch nhiều về hướng Tây. Do vậy mà ánh nắng có phần dịu dần nên cái nóng cũng vì thế mà giảm bớt đi sự oi ả nghiệt ngã mùa Hè xứ Lào nhưng vẫn không đủ xua tan cái nỗi lo lắng bồn chồn nặng trĩu trong lòng bởi sự mong đợi mang đến. Tôi nhìn đồng hồ. Đã hơn 16 giờ rồi mà Đại đội vẫn chưa cho lệnh rút về. Trong khi nơi phòng tuyến tạm hầm hố chưa củng cố xong. Rồi cái quan trọng nhất là nước uống. Không rõ toán ở nhà đã lấy nước chưa? Bidong của tôi giờ cũng đã cạn không còn lấy một giọt, chỉ còn lại toàn xác trà. Toàn thân hâm hấp, cổ nóng ran người lúc nào cũng thấy háo háo rất là khó chịu. Tôi dốc một ít bã trà vào miệng nhấm nháp cầm chừng mong giảm khát được chút nào hay chút nấy nhưng cũng chẳng thấy đỡ hơn được bao nhiêu. Cơn khát đang dần hành hạ chúng tôi.

           Gần 17 giờ. Đại đội cho lệnh rút về. Nhờ mùa hè và ở trên độ cao nên trời vẫn còn tương đối sáng sủa. Tôi dặn mọi người rút theo đội hình nấc thang và di chuyển cho thật nhanh. Nhóm đoạn hậu phải luôn luôn để ý xem có bị bám đuôi không. Tôi về gặp Đại đội báo cáo tình hình xong, rồi chúng tôi kéo nhau về tuyến phòng thủ của mình. Điều đầu tiên tôi quan tâm là nước vì quá khát. Mấy người được cắt ở nhà làm nhiệm vụ nấu ăn lấy nước cho biết. Ngay khi đại đội vừa đi giải vây thì họ cũng cho mấy người đi qua mé Tiểu đoàn để lấy nước. Nhưng từ sáng đến giờ vẫn chưa lấy được vì toán trinh sát Tiểu đoàn đi mở đường ra con suối chiều qua cả Tiểu đoàn đã băng qua. Nhưng vừa đổ dốc thì bị phục kích chết hai người nên phải co lại. Sau đó Trinh sát có mở vài cuộc phản công để giành quyền kiểm soát điểm nước nhưng đều thất bại… Đối phương quyết giữ không nhả, không cho xuống lấy xác và nước. Họ còn cho biết thêm là cánh bên Tiểu đoàn đi làm nhiệm vụ giải vây cho BCH. Tiểu đoàn.2/3, khi vừa ra khỏi tuyến phòng thủ chừng vài trăm mét thì bị đối phương phục kích liền. Th/úy. Đại đội phó Đại đội Chỉ huy bị thương, phải đến trưa mới tải thương được. Tiểu đoàn phải gọi không yểm của Mỹ hỗ trợ cả hơn tiếng đồng hồ mới phá được vòng vây để vào tiếp cận BCH.Tiểu đoàn.2/3. Hiện cả hai đơn vị cũng đã kéo về tập trung tại vị trí đóng quân của Tiểu đoàn.3/3.


Phục kích. (Nguồn: Battlecry)


          Nghe những người lính ở nhà kể tóm tắt sự việc tôi thấy vô cùng thất vọng. Nước là nhu cầu quan trọng nhất đối với con người, giờ phút này mà cả Tiểu đoàn chưa ai có được một giọt nước. Tâm lý chúng tôi vốn dĩ đã bị giao động bởi sự nhếch nhác của Tiểu đoàn.2/3. Giờ lại thêm cái khát dày vò khiến cho tinh thần càng thêm lo lắng gấp nhiều lần.

                                                                         *

        Dựa vào những diễn biến đã xảy ra. Cho thấy Tiểu đoàn chúng tôi đã bị lộ ngay từ lúc vừa đổ quân xuống. Trinh sát của đối phương đã bám đuôi theo Tiểu đoàn sát rạt suốt ngày hôm qua tới giờ. Mà làm sao không bị lộ cho được khi cả đoàn trực thăng đổ quân gầm rú cả hơn tiếng đồng hồ trên mảnh đất do đối phương kiểm soát. Chỉ có điều họ chưa điều quân đến kịp, chứ còn Trinh sát của họ đã bám sát ngay từ lúc Tiểu đoàn di chuyển. Bởi vậy mà sáng nay BCH Nhẹ Tiểu đoàn đem quân đi giải vây vừa lú ra là bị phục kích liền. Kể cả điểm nước cũng vậy. Tôi đồ chừng, có lẽ do quân số của họ không nhiều nên chỉ đánh du kích cầm chân và khủng bố tinh thần chúng tôi là chính, chứ chưa dám tấn công trực diện như đã làm với Tiểu đoàn.2/3. Dẫu sao họ vẫn phải kiêng dè đôi chút vì chúng tôi là lực lượng mới qua, tinh thần còn sung mãn nên họ tránh chăng? Có lẽ thế nên Đại đội của chúng tôi mới dễ dàng giải vây cho Tiểu đoàn.2/3 mà không gặp sự cố gì.

        Sau khi ổn định. Ban đầu Tiểu đoàn.3/3 và 2/3, tính lấy chỗ sân bay đã tải thương hồi xế trưa để tải thương và di tản cho Tiểu đoàn.2/3 luôn, nhưng đã phải hủy bỏ vì xét thấy có nhiều điểm bất lợi.

·       Thứ nhất. Quá gần với chỗ mà hồi sáng Tiểu đoàn bị phục kích và tình hình chung quanh cũng chưa kiểm soát được.

·       Thứ nhì.  Biết chắc Trinh sát của đối phương đang hiện diện quanh quẩn đâu đây có thể bắn phá vào đoàn trực thăng. Bằng chứng là hồi trưa đã từng bị quấy rối nên chỉ làm được mấy chuyến rồi ngưng luôn.

·       Thứ ba. Trời đã chạng vạng. Không thể làm xong trong chốc lát. Nếu kéo dài gặp trời tối thì trực thăng không thể đáp ứng.

·       Thứ Tư. Nếu đóng quân lại qua đêm sau khi di tản xong Tiểu đoàn.2/3. Điểm dừng chân đã bị lộ rất dễ bị đối phương pháo kích. Lợi bất cập hại.


     Vì những lý do trên nên cả hai Tiểu đoàn quyết định chọn phương án di chuyển trong đêm, không dừng lại tập trung một chỗ, tránh những hậu quả không hay. Tiểu đoàn gọi điện báo về Trung đoàn.3/1 xin cho di chuyển trong đêm qua ngày hôm sau sẽ tìm sân bay để di tản cho toàn bộ Tiểu đoàn.2/3. 

        Theo sự sắp xếp giữa hai vị Tiểu đoàn Trưởng Nguyễn xuân Phong và Hoàng Mão. Đoàn quân của Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi chịu trách nhiệm đi trước sau đó đến Tiểu đoàn.2/3 sẽ tiếp theo sau. Đại đội.3/3 của chúng tôi được giao nhiệm vụ đi tiên phong. Riêng Tr/ đội.2 của tôi vì vẫn chưa hết thời gian trực chính nên tiếp tục làm đầu tàu kéo theo cả hai Tiểu đoàn.

                                                                   *


        Ban đầu. Tôi nhận lệnh đi theo phương giác 3.800. Khi này Th/úy Phú có chỉ cho tôi biết điểm đứng tạm thời của mình trên bản đồ để dễ bề theo dõi bước di chuyển. Nếu đi theo phương giác này, thì phải đi quay ngược lại về hướng mới giải vây cho Tiểu đoàn.2/3 một đoạn rồi rẽ phải. Nhưng khi chúng tôi mới đi chưa được 500 thước thì nhận lệnh. Hủy phương án cũ và đi theo phương giác 1.800. Tôi nhìn vào bản đồ. Như vậy là chúng tôi chọn phương án mở đường tắt băng núi. Có nghĩa là phải đạp đường xuyên rừng, đổ dốc đâm thẳng xuống một thông thủy khá lớn rồi leo ngược lên đỉnh. Đi đường tắt băng rừng rất cực nhọc vì phải phát cây mở lối, nhưng có cái lợi là che dấu và đoạn đường được rút ngắn rất nhiều so với đi đường vòng trên đỉnh. Chọn cái khó cho mình, cũng là gây cái khó cho đối phương. Tạo sự bất ngờ và tránh được chuyện bị phục kích. 

      Tôi cho Tr/đội quay ngược trở lại mở lối theo phương giác 1.800. Di chuyển men theo triền dốc được một đoạn. Trời lúc này đã xế chiều. Chúng tôi rẽ vào một động tranh bị bom napan đốt cháy để lại một lớp tro tàn mốc thếch nham nhở cả một vùng đất trống trơn. Lác đác đây đó một vài đụn cây cháy dở khô héo vàng úa, lòng thòng những sợi dây leo cỡ cổ tay con nít bị háp hơi nóng cháy xém trắng bệch như con rắn nằm đong đưa giữa bầu không khí tỏa mùi khét lẹt. Cả đoàn người vội vã nối đuôi nhau bước trên lớp mủn than lau sậy lẫn cỏ cây xám ngoét. Có đôi chỗ dày đến nỗi, mỗi bước chân nặng nhọc đặt xuống, nó cho cảm nhận như đang đi trên lớp bùn, lún xuống muốn ngập cả mũi giày. Để rồi mỗi khi nhấc bàn chân lên, gót giày hút theo một lớp bụi than mỏng như khói bốc lên theo gió, bay mù mịt muốn sặc cả hơi thở.


                       

                                        Nhận lệnh thay đổi..... ((Nguồn: TDGS)


        Tr/đội của tôi đi được một đoạn khá xa thì nghe phía sau nơi Tiểu đoàn.2/3 có tiếng súng nổ loạn xạ cùng tiếng la hét vọng đến. Đại đội gọi máy thúc chúng tôi phải di chuyển nhanh lên và phải chú ý coi chừng bị phục kích. Tôi vẫn nuôi ý nghĩ là đối phương có quân số không nhiều, nên tránh đối đầu mà chỉ bám đuôi chờ cơ hội đánh tập hậu cắt đuôi gây tiêu hao lực lượng của chúng tôi dần dần. Và khẩu hiệu được họ luôn hô hoán: “Xung phong, bắt trói”. “Hàng sống, chống chết” để khủng bố tinh thần (7). Kiểu đánh rắn, đập đuôi cho đầu hoảng sợ tháo chạy.


Phát lối mở đường. (Nguồn: TDGS)



        Thật sự nếu chỉ có riêng một mình Tiểu đoàn của chúng tôi thì chưa chắc họ làm được chuyện này, nhưng hiện giờ chúng tôi phải cưu mang thêm cả Tiểu đoàn.2/3. Với hàng trăm con người như những con chim bị chết hụt, giờ nghe tiếng động là hoảng kinh tháo chạy tán loạn không còn lề lối gì. Họ chạy vượt qua cả chúng tôi bất kể hàng ngũ. Thấy tình hình không ổn. Tiểu đoàn Trưởng của tôi. Trung tá. Phong phải bàn với Thiếu tá. Hoàng Mão. Tiểu đoàn Trưởng.2/3, tìm cách cho gom lính của họ lại và sắp xếp theo đội ngũ để dễ bề điều động. Mặc dù có khó khăn nhưng rồi cũng tạm ổn. Cả hai Tiểu đoàn thống nhất sắp xếp đi theo thứ tự mới. Hai Đại đội của Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi đi trước mở đường. Kế đến là BCH. Tiểu đoàn.3/3. Tiếp theo là toàn bộ Tiểu đoàn.2/3 đi đoạn giữa. Sau cùng là hai đại đội của Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi đi bọc hậu. Nhờ có sự thay đổi này giúp cho lính Tiểu đoàn.2/3 an tâm được phần nào vì đã có một lực lượng đi trước và phía sau yểm trợ. Đoàn quân chúng tôi không còn bị đánh tập hậu như khi để Tiểu đoàn.2/3 đi sau nữa.

                                                              *

      Cả khu rừng dưới bầu trời đêm treo mảnh trăng mong manh hạ tuần thật u tối nặng nề (8). Đã vậy, cảnh vật chung quanh lại bị các tàn cây rừng rậm rạp đan nhau om kín tối mù, khiến tầm nhìn bị thu ngắn lại không thể quan sát xa hơn vài thước. Nhưng vì nhiệm vụ, vì sống còn chúng tôi vẫn cố gắng mò mẫm phát lối để đi nên bước tiến rất chậm chạp. Mọi người nối bước theo sau vì thế mà thường xuyên bị dồn cục đợi chờ. Chỉ khi nào Tiểu đội khinh binh của tôi di chuyển được thì cả đoàn mới nhúc nhích theo. Đại đội gọi máy hối thúc liên tục. Họ có hiểu cho trời tối như bưng, gặp phải khu rừng rậm rạp đầy dây leo vướng víu. Cả Tiểu đội khinh binh thay phiên nhau dùng rựa phát đường mở lối mệt bở hơi tai vẫn không làm cách nào tiến nhanh cho được. Ban ngày trời sáng sủa còn thấy vật cản để mà phát lối. Giờ trời đêm tối om, chỉ áng chừng quơ đại, nhát được nhát không thì lấy gì mà đi cho nhanh? Sự việc cứ nhùng nhằng như thế kéo dài đến cả tiếng đồng hồ. Bên luôn mồm gọi điện hối thúc. Bên cố lăn xả đến tã cả người nhưng vẫn ỳ ạch chả tiến được bao nhiêu trong màn đêm tối ám nặng nề.


Trăng hạ tuần. (Nguồn: TDGS)



       Sau bao nhiêu lời sỉ vả đe dọa không xong. Có lẽ lúc này "cấp côi" cũng hiểu được sự khó khăn như thế nào nên Tiểu đoàn đã cho chúng tôi tạm dừng chờ quyết định mới. Tôi nhận lệnh và cho Trung đội ngồi yên tại chỗ, lợi dụng lúc chưa có lệnh mới mà nghỉ ngơi lấy sức để chuẩn bị đi tiếp.

                                                          *

      Chừng nửa tiếng sau. Tôi nghe thấy tiếng động cơ của chiếc C.47 rền rả rì rì trên đầu. Lệnh mới cho biết. Phi cơ C.47 sẽ thả trái sáng. Khi hỏa châu soi sáng thì ngồi xuống cố quan sát, định hướng phía trước mặt. Khi hỏa châu tắt thì đứng dậy phát đường mà đi. Tiểu đoàn sợ lúc hỏa châu soi sáng mà di chuyển dễ bị đối phương phát hiện tập kích. 

     Loạt trái sáng đầu tiên được bắn ra là ba quả trôi loang loáng giữa thinh không. Màn đêm u tịch bị ánh sáng hỏa châu chiếu xuống xé toang. Cảnh vật được thắp sáng dưới ánh chiếu yếu ớt lờ mờ. Mặc dù không rõ lắm nhưng vẫn còn hơn tối như bưng! Tôi dặn chuyền lên Tiểu đội khinh binh. Khích lệ họ cố quan sát. Khi hỏa châu tắt thì lập tức đứng dậy phát lối mà đi. Nhưng thực tế xảy ra không như mong muốn, nó khác hoàn toàn. Chúng tôi chả di chuyển được bao nhiêu, gần như vẫn đứng dậm chân tại chỗ. Những người lính khinh binh của Tr/đội báo chuyền về cho tôi biết là rất khó thực hiện. Vì cụm hỏa châu đâu có đứng yên một chỗ mà bị gió thổi bay là đà, ánh sáng xuyên qua kẽ lá chập chờn, khiến cảnh vật chỉ thấy loáng thoáng lờ mờ, dù có cố quan sát cũng chả nhớ được, nên khi nó tắt trời lại tối như bưng chẳng thấy đường để phát lối. 

    Tôi gọi điện giãi bày về sự khó khăn lên Đại đội. Sau một lúc chờ đợi. Chắc quý vị “cấp côi” cũng đã thấy được sự việc. Nên ra lệnh thay đổi cách hành xử. Khi nào hỏa châu tắt thì ngồi xuống chờ. Hỏa châu cháy sáng thì đứng dậy mở lối để đi. Nhờ sự thay đổi này mà Trung đội chúng tôi ít gặp trở ngại hơn nhờ vào ánh sáng của những trái hỏa châu, dù có lờ mờ nhưng vẫn đủ thấy để phát quang mở lối mà đi. Chuyện này cũng giúp chúng tôi đỡ mêt mỏi hơn, không như lúc ban đầu.


    
 Hỏa châu. (Nguồn: NTV)

    
Ánh sáng hỏa châu trên cành lá.    (Nguồn: TDGS)

                                                           *


        Chúng tôi lặng lẽ di chuyển không ai nói một lời nào vì quá mệt và bị cơn khát dằn vặt. Cả hai Tiểu đoàn cố gắng chịu đựng chứ không riêng gì ai. Có người đã phải uống chính nước tiểu của mình để giảm khát trong lúc vẫn phải vận động không thể ngừng nghỉ.


          
Di chuyển dưới ánh hỏa châu.    (Nguồn: Theo Dấu Giày Sô)


        Nhớ lại lúc được lệnh thay đổi phương giác. Tôi có nhìn vào bản đồ, thấy rõ trên đoạn đường phải đi qua, khoảng cách chừng một cây số đường chim bay sẽ gặp một con suối rất lớn, thể hiện bằng một đường chỉ xanh lè ngoằn ngoèo nằm vắt qua nhiều ô vuông. Bình thường với đoạn đường một cây số trên bản đồ. Vào ban ngày gặp đường dễ đi, chúng tôi mất chừng hơn tiếng đồng hồ. Nếu là đường khó khăn thì mất chừng hơn hai tiếng là đến. Thế mà tối nay, từ 17 giờ chiều hôm trước đến giờ đã gần 2 giờ sáng ngày hôm sau. Tính ra cả chục tiếng đồng hồ rồi chứ ít ỏi gì mà vẫn chưa thấy tăm hơi nó đâu. Trong đầu tôi lúc này chỉ có nước và nước mong cho mau gặp con suối, ngoài ra chẳng hề bận tâm đến chuyện gì khác. Cơn khát càng lúc càng tăng độ hành hạ cơ thể. Cổ như muốn thắt lại. Da môi căng, khô rát muốn nứt nẻ. Hơi thở phì phò nóng hâm hấp và toàn thân như căng phồng lên, rất bứt rứt khó chịu muốn nổ tung lên. Cũng may, dù đã hết nước nhưng trong bidong còn chút xác trà, thỉnh thoảng tôi moi ra nhấm nháp đỡ. Nhờ thế mà suốt thời gian di chuyển, dù bị cơn khát hành hạ tôi vẫn cố cầm cự được. Nhưng trong đầu trống rỗng chả suy nghĩ được gì ngoài sự mệt mỏi lả người. Cả đoàn người thất thểu dắt díu nhau mò mẫm đi trong ánh sáng hỏa châu chập chờn chừng hơn nửa tiếng. Lúc này tôi cảm thấy mặt đất có khuynh hướng đổ dốc khiến bước đi gặp khó khăn, phải gượng lại để khỏi bị chuồi xuống. Tôi liền liên tưởng tới con suối đã nhìn thấy trong bản đồ vào lúc ban chiều. 


                                           Giòng suối. (Nguồn: Người viết)



      - Ê! Đổ dốc rồi đó! Khi nào có nước nhớ báo tao biết nghe! Tôi bảo người lính đi trước mặt nhắn chuyền xuống.

      Không đầy năm phút sau! Phía trước báo về cho biết đã gặp nước rồi. Tôi lấy vội cái nón sắt đang đè nặng trên đầu xuống. Tách đôi, chỉ giữ lấy nón nhựa. Đưa phần vỏ sắt cho người lính trước mặt, dặn múc chuyền lên cho tôi một nón. Không lâu sau cái nón sắt đầy nước được chuyền lên. Chẳng cần biết đầy vơi, sạch bẩn. Tôi úp mặt vào nón sắt nước với một niềm sung sướng òa vỡ, uống lấy uống để thẳng một hơi dài không kịp thở, tưởng chừng nuốt luôn cả cái nón sắt. Cái khát đã lấn át hết tất cả mọi sự... Trong đầu không một ý nghĩ nào khác ngoài chuyện uống nước và uống nước. Uống đến nỗi óc ách căng cứng cả bụng. Không thể nào nuốt nổi mà vẫn cứ muốn uống nữa. Đến nỗi phải xả bớt dây nịt ra cho dễ thở. Tôi ngồi vật xuống tựa vào gốc cây thở dốc. Cơn khát có giảm chứ chưa buông tha. Lúc này đầu óc có phần tỉnh táo đôi chút. Tôi tức tốc lấy cái bidong ra đổ hết xác trà, châm đầy nước và nhét vào túi treo trên sợi TAB bên hông để dự trữ. Không còn kén chọn nấu hay chưa nấu nữa.

                                                                    *

        Triền núi dốc thoai thoải phủ dày đặc cây cối đủ loại thứ cấp. Từ bậc cao đến thấp nèn nhau san sát càng thêm bịt bùng. Ánh sáng hỏa châu từ trên cao tỏa xuống bị tàn cây rậm rạp che khuất khiến cho địa hình địa vật chung quanh con suối chỉ còn là những hình ảnh lấp loáng dật dờ. Việc di chuyển hoàn toàn dựa vào lối mòn của người đi trước nên không thể nào bước nhanh cho được. Đã thế, nhóm người dưới lòng suối cứ mải mê lấy nước không chịu chuyển dịch nên đội hình bị dồn ứ lại, khiến mọi người phía sau phải đợi chờ khá lâu. Đại đội gọi điện liên tục là phải cho Tr/đội đi nhanh lên. Tôi cố thúc mọi người lấy nước lẹ lên và di chuyển nhanh sang sườn dốc bên kia để cho những người đi sau xuống lấy nước. Nhưng ở trong tình huống này ai cũng hiểu được rằng mọi mệnh lệnh thường bị xem nhẹ.


Tiếp cận nguồn nước... (Nguồn: TDGS)


       Khi xuống sâu hơn một chút. Tiếng nước chảy rất xiết, rộn ràng vọng lên rõ mồn một. Tôi đưa cái nón sắt nhờ lấy nước thêm. Và quay ra sau nói với ông Tụng. Tôi thường gọi những người lính lớn tuổi bằng ông. Người phụ trách việc nấu ăn cho Ban chỉ huy Tr/đội lấy cho tôi hai bịch gạo sấy nhỏ. Chuyện này làm tôi sực nhớ đến ông Yêm người phụ giúp mang đồ cho tôi đã bị thương lúc vào giải vây cho Tiểu đoàn.2/3. Suốt từ sáng đến giờ vì mải di chuyển nên quên bẵng đi. Cầm hai bịch cơm sấy ông Tụng đưa, tôi hỏi thăm thì được biết là ông Yêm đã được tải thương vào lúc trưa rồi và chỉ tải thương được vài ba chuyến rồi ngưng luôn vì “LZ Hot”. Chuyện này xảy ra lúc tôi và Tr/đội còn đang phải ở lại án ngữ giữ an ninh mặt sau cho cả hai Tiểu đoàn nên không biết. Tôi đổ hai bịch gạo sấy đi để lấy đầy nước vào rồi túm miệng lại nhét vào hai túi áo giáp trước ngực. Cái áo giáp này chỉ cấp phát riêng cho sĩ quan khi bắt đầu nhảy qua Hạ Lào. Quả thật, rơi vào tình huống như thế này, tôi sợ khát chứ không sợ đói nên việc có thêm hai bịch nước khiến cho tôi an tâm hơn.

         Do Đại đội.2/3 đi ngay sau lưng Đại đội tôi, nên khi nghe tin có nước, họ cử một số người đi vượt lên trước để lấy nước. Trong nhóm này tình cờ tôi gặp Ch/úy Lê Xuân Lộc. Lần đầu tiên hai đứa gặp lại nhau kể từ khi chia tay mỗi đứa về một về Đai đội. Giáp mặt! chúng tôi mừng quá, không ngờ hai đứa lại gặp nhau trên đất Hạ Lào trong tình huống dầu sôi lửa bỏng như thế này. Tôi đưa cái bidong nước cho Lộc. Hắn mở nắp tu một hơi cạn bidong rồi đưa lại cho tôi. Hắn vói tay ra sau lấy cái bidong rỗng trên sợi TB đang đeo ngang hông đưa cho tôi và nói.

        - Tao biết mày uống nước dữ lắm! mày cứ cầm lấy mà dùng. Để tao tìm cái khác sau! Tôi cảm ơn! Hai đứa nói chuyện hỏi thăm nhau một lúc Lộc từ biệt để đi lấy nước về cho anh em… (9) 

        Đoàn người túc tắc di chuyển chậm chạp băng qua con suối cạn. Lòng suối khá rộng, ở dưới này do không bị cây cối hai bên triền che phủ nên trên đầu có một rãnh không gian rất thoáng. Vì thế mà ở đoạn này, ánh sáng hỏa châu có cơ hội hắt xuống lướt qua những mặt đá tảng, phản chiếu lấp lánh ánh bạc trên mặt nước đen kít đang len lỏi cuồn cuộn luồn lách va đập mạnh mẽ vào những tảng đá lớn nhỏ đen trũi chen nhau san sát giữa giòng, tạo nên một chuỗi âm thanh rền rã rất náo nhiệt vang dội không phút ngừng nghỉ. Tôi thận trọng đặt chân lên từng phiến đá mấp mô giữa giòng nước chảy xiết, cố lách qua nhóm người đang lom khom bận rộn lấy nước để đi sang bờ bên kia. Con dốc bên này khá đứng, mọc đầy cây non chen lẫn những mô đá tảng. Tôi phải lựa thế đi xiên xiên. Tay níu, chân đạp vào những mỏm đất đá hay gốc cây dị dạng chìa ra, khi tỏ khi mờ dưới ánh sáng hỏa châu lấp loáng để ngoi lên chứ không thể đi thẳng. Đang mò mẫm đi chưa được bao xa thì Đại đội gọi máy ra lệnh cho dừng lại và bố trí tấp về hai bên chờ lệnh. 

      

Cánh rừng dưới ánh hỏa châu. (Nguồn: Battlecry)

        Tôi nhìn đồng hồ. Đã hơn 3 giờ sáng. Không gian vẫn tối bưng u uẩn. Thấp thoáng những đốm hỏa châu thoát ra từ chiếc C.47, treo tòng teng dưới những sợi khói trắng bạc, theo gió dần trôi lửng lơ giữa thinh không. Tỏa sáng lập lòe chiếu xuyên qua kẽ lá để soi đường cho những kẻ đang chui rúc trong đêm tối mịt mùng tìm lối thoát.

                                                                              *

        Đại Đội ra lệnh cho tôi dừng lại chờ. Một cái lệnh lơ lửng giữa đi và nghỉ không rõ ràng. Nếu được lệnh nghỉ chúng tôi sẽ có điều kiện tụt balo ra cho nhẹ cái lưng. Nhưng chờ, không biết bao lâu. Có thể đi ngay vì vậy mà balo vẫn luôn phải ở trên lưng để khi có lệnh là di chuyển lập tức. Chừng mươi phút đầu chúng tôi cứ để nguyên balo trên lưng đứng dựa dẫm vào bất cứ vật gì miễn có thể đỡ được cái khối nặng cả vài chục kilo trên lưng. Cứ như thế. Thời gian trôi qua đã khá lâu mà chẳng thấy động tĩnh gì. Đứng mãi cũng mỏi. Chúng tôi đánh liều tháo balo để dưới chân, lót nón sắt ngồi cho đỡ chồn chân. Lúc này cơn khát không còn vật vã nữa nhưng cái mệt rã rời của hai ngày một đêm di chuyển liên tục không phút nghỉ ngơi ập đến làm khô đắng cả miệng. Bụng thấy cồn cào hơi đói. Tôi nói với ông Tụng lấy cho một bịch gạo sấy nhỏ trộn với thịt gà hộp để ăn. Nhưng chỉ nhấm nháp được vài miếng, không thể nào nuốt nổi nữa. Mắt thì cứ díp lại vì quá mệt, đành bỏ mứa và thiếp đi lúc nào không biết.

 

Ngày N + 2 (23 Tháng 2)

          Không rõ là được bao lâu. Đặng truyền tin Trung đội lắc vai đánh thức. Tôi choàng dậy đón ống liên hợp từ tay của Đặng áp vào tai để nhận lệnh trong trạng thái ngật ngừ uể oải. Những đốm hỏa châu cùng tiếng rì rì của chiếc C.47, trên trời cũng đã mất tăm chẳng rõ tự lúc nào. Chả bù với sự ồn ào náo nhiệt phát xuất từ giòng nước chảy xiết mạnh mẽ của con suối vẫn rền rã không ngừng bên tai. Khoảnh trời trên vòm khe, dù bị những tàng cây cùng bóng tối om kín nhưng lúc này cũng đang chuyển sắc, có phần ửng sáng dần nhờ ánh bình minh đang chầm chậm kéo đến.      


                                                  Liên lạc. (Nguồn: Vệ Quốc Quân)

         Ánh dạ quang trên chiếc đồng hồ đeo tay đã có phần hơi mờ vì thiếu độ tối, Nhưng vẫn có thể nhìn được. Hơn 05 giờ sáng. Như vậy chúng tôi đã có khoảng hai tiếng để nghỉ ngơi (10). Tôi ra lệnh cho Tr/đội tiếp tục di chuyển. Nhưng các Tiểu đội trưởng nêu ý kiến với tôi là xin Đại đội cho thay phiên. Vì họ đã làm nhiệm vụ suốt từ sáng hôm qua đến giờ. Mọi người rất mệt không thể đi tiếp tục. Tôi thấy tình hình cũng có phần đúng nên gọi máy đề nghị Đại đội cho đổi phiên trực. Đại đội Trưởng. Mùi không chấp thuận ra lệnh cho tôi dẫn Tr/đội đi tiếp và cũng chưa đến giờ để thay phiên. Tôi đành phải nói với Tr/đội cứ đi tiếp, sau 07 giờ sáng sẽ hay. Vì thường một phiên trực kéo dài 24 tiếng. Chúng tôi rồng rắn bám vào những thân cây nhỏ hay đạp lên những mỏm đá để leo dần dần lên. Càng lên cao cây cối có phần thưa thớt hơn và bầu trời đang rạng rỡ trên đầu.


Rừng cây thưa thớt.    (Nguồn: Pixabay)



       Tôi bước lên khỏi con dốc. Trước mặt là rừng cây thụ mộc rất cao lớn, mọc thưa thớt. Trải dài trên một miền thảm cỏ xanh mướt còn đẫm sương mai đến mút mắt rất quang đãng. Tôi gọi máy báo tình hình về cho Đại đội và được lệnh phải nhanh chóng phân tán con cái dàn hàng ngang tiến về phía trước. Tôi ra hiệu cho Tr/đội tản rộng. Từ từ tiến lên tận dụng từng gốc cây, quan sát cẩn thận về mọi phía. Cả một vùng rộng lớn im phắc không chút động tĩnh. Đại đội cũng vừa lên hết con dốc và đang ở phía sau lưng. Lúc này, các Tiểu đội Trưởng lại đến gặp tôi, xin Đại đội cho đổi phiên trực vì đã quá mệt muốn được nghỉ ngơi. Mặc dù biết rằng khi đi đội hình hàng ngang thì nghỉ cũng giống như trực, chẳng khác gì nhau. Nhưng có một điều không thể chối cãi. Xuống trực sẽ không còn bị trách nhiệm đè nặng trên vai. Và một niềm tin bất biến ăn sâu trong tâm trí khiến họ lo sợ. Đó là. Chuyện không phải của mình mà nhận đi thay, rất dễ nhận lãnh lấy những chuyện xui xẻo xảy đến.



Di chuyển. (Nguồn: TDGS)


        Tôi nhìn đồng hồ đã hơn 7 giờ 30. Tôi gọi máy về Đại đội xin đổi phiên. Tr/úy. Mùi gay gắt. Nhất định không chịu, bắt tôi phải đi tiếp. Tôi chẳng biết làm sao hơn đành phải nói khó với anh em trong Tr/đội. Họ tỏ ý bất bình và cho rằng tôi là người Saigon “mồ côi” không có vây cánh nên bị “đì”. Chuyện dân Saigon có bị hắt hủi hay không thì cũng chưa rõ... Nhưng tôi nghĩ rằng. Có lẽ tại mình hay thắc mắc và mới nhất là chuyện cự nự khi mấy người lính bị thương lúc vào giải vây cho Tiểu đoàn.2/3 vào sáng ngày hôm qua khiến cả Tr/đội bị ảnh hưởng chăng?

        Tôi nhìn lại mấy người lính của mình thấy họ phờ phạc, mệt mỏi xiêu vẹo tiến lên chiếm từng gốc cây mà chạnh lòng nhưng vì lệnh trên. “Làm trước khiếu nại sau” nên chẳng biết nói sao. Tôi khuyến khích các Tiểu đội trưởng và tiếp tục điều động Trung đội tiến vào một trảng cỏ trước mặt rộng thênh thang trống hoác chạy dài tận cuối đồi. Đặc biệt mé bên phải thuộc cánh Tr/đội.3 có hai đụn đá tảng to đùng nằm chồng chất lên nhau cao nghệu rất ấn tượng. Nhưng trệch tuyến của mình nên tôi vẫn cho Trung đội đi thẳng tới. Mãi về sau này tôi được Bộ, Tr/đội phó thuật lại. Trong lúc dàn hàng ngang đi qua khu đá tảng đó, một vài người lính của Tr/ đội.3 đã phát hiện ra một cái hang rất lớn, họ bước vào tính lục soát thì thấy hai bà già người Lào ngồi run rẩy hoảng sợ “bĩnh” cả ra quần bốc mùi xú uế nồng nặc nên họ chỉ nhìn sơ qua rồi vội quay ra không ai vào. Không ngờ có một số cán binh Lào ẩn nấp ở sâu bên trong. Cũng chính nhóm này đã tổ chức tập kích vào đơn vị phía sau đoàn quân di tản chúng tôi. Khi đang tải thương cho Tiểu Đoàn.2/3

                                                                  *


       Lúc này toàn bộ các đơn vị phía sau cũng đã dàn hàng ngang nối đuôi nhau cùng tiến lên. Đại đội ra lệnh cho tôi tấp hẳn về mé phải trảng cỏ đi cặp theo sườn đồi vào sát bìa rừng bọc thành hình vành cung. Tiểu đoàn quyết định lấy khoảnh trống lý tưởng này làm sân bay để cho bốc Tiểu đoàn.2. Ở vành đai chỗ rải quân, tôi bắt gặp một ụ súng phòng không 12ly7 và mấy cái hầm chữ A bỏ trống đất còn đỏ tươi, không thấy có ngụy trang sát bên bìa rừng.

        Cả Tiểu đoàn chia nhau bung rộng ra tạo tuyến phòng thủ khoanh Tiểu đoàn.2/3 vào giữa. Do được lệnh chỉ phòng thủ tạm thời đợi bốc toàn bộ Tiểu đoàn.2/3 xong là chúng tôi đi tiếp nên mọi người cũng chả ai thiết tha gì đến chuyện phải đào hầm hố cho thêm mệt. Đa phần là tấp đại vào đâu đó hay sau thân cây chờ lệnh. Tất cả những người lính của Tiểu đoàn.2/3. Đươc điều ra mảnh đất trống ngồi xếp hàng chờ. Ưu tiên người bị thương từ nặng đến nhẹ. Sau đó mới đến những người lính của Tiểu đoàn.


                  Trực thăng vận. (Nguồn: Battlecry)                           

       Khoảng hơn 9 giờ sáng. Từ phía chân trời hướng Đông. Đoàn trực thăng như những con nòng nọc đen trũi nối đuôi nhau dài sọc rầm rộ kéo đến. Người chịu trách nhiệm ở bãi đáp (LZ) bung một trái khói. Màu vàng tươi cuồn cuộn bốc lên. Chiếc trực thăng UH.1D đầu tiên giảm tốc chầm chậm tiến vào bãi đáp. Cánh quạt quất xoáy mạnh mẽ lùa tan đi lớp khói vàng, cuốn tung bụi đất cùng mọi thứ dưới mặt đất bay văng xoáy mù mịt. Càng trực thăng vừa chạm đất một số người bị thương nhẹ lẫn nặng cõng, dìu nhau vội vã lao vào bụng chiếc trực thăng...  Mới bốc được ba chuyến. Đến chuyến thứ tư, khi chiếc trực thăng vừa chuẩn bị đáp hẳn xuống thì có tiếng depart của cối 82.ly từ phía con suối mà chúng tôi vừa mới vượt qua hồi đêm bắn tới. Chiếc trực thăng còn đang lơ lửng chưa chạm đất đã vội vã tăng ga bốc lên không kịp tải thương. “LZ. HOT”. Thế là cả đoàn trực thăng kéo nhau bay mất. Để lại những ánh mắt buồn bã thất vọng của những người lính Tiểu đoàn.2/3 đầy tiếc nuối.  

        Khi nghe tiếng depart. Tôi nhanh chóng nhảy đại vào cái hầm chữ A đào dang dở gần đó mà tôi đã nhắm từ trước. Một số người khác lao vào ụ 12ly7 để tránh. Tiếng đạn cối xé gió ập xuống nổ dồn dập, nhưng đa phần rơi vào bên mé của Tiểu đoàn.2/3. Họ hoảng loạn kinh khủng, chạy tứ tung vất tất cả những trang bị cần thiết kể cả balo, chỉ mang theo mỗi khẩu súng và bộ quần áo lem luốc xốc xếch trên người. Có lẽ do họ ỷ lại vào chúng tôi.

                                                                  *

      Tiếng đạn cối 82.ly vẫn nổ đều. Cũng may là mé bên phía Đại đội tôi không bị pháo nên Tiểu đoàn chỉ thị cho Đại đội của tôi di chuyển bọc ngược sang phía trái, tụt xuống theo triền vượt thung lũng để leo lên dãy núi trước mặt tránh trận địa cối của đối pương đang hỏa tập.


Dải núi trước mặt.       (Nguồn: 2dbde.org)               


       Tôi nhận đươc lệnh mới của Tr/úy. Mùi cho Tr/đội tiếp tục di chuyển theo phương giác mà ông vừa cho. Tôi nói với Đặng thông báo cho các Tiểu đội chuẩn bị đi tiếp. Nhưng Bộ, Phương và Nghĩa đồng loạt phản đối và nói với tôi xin Đại đội cho đổi trực vì đi hơn thời gian quy định đã quá nửa buổi sáng rồi. Họ ta thán với tôi là lính quá mệt làm sao đi dẫn đầu mở đường phá lối cho nổi. Tôi hiểu. Đối với những khinh binh đi đầu, ngoài sự gian nan cực khổ vì phải phát quang mở lối cho người sau. Họ còn phải trực diện với cái chết đầy bất ngờ luôn chực chờ. Mặc dù theo luật cứ làm trước rồi khiếu nại sau. Nhưng tôi thấy có phần không công bằng và bị đè ép trong chuyện này. Thật phi lý khi bắt họ phải tiếp tục đưa lưng ra gánh vác nhiệm vụ cho Tr/đội.3, đang sờ sờ ở phía sau lưng. Đúng ra chuyện này là Trung đội.3 phải làm từ mấy tiếng đồng hồ trước. Tôi gọi máy về Đại đội xin đổi, nhưng vẫn không được chấp thuận. Tôi cố dằn cơn tức bực cố trình bày những khó khăn của Tr/đội và yêu cầu Đai Đội Trưởng trưởng tuân thủ theo những điều quy định cho các phiên trực.

-        Anh cãi lệnh tôi phải không? Tr/úy. Mùi quát trong máy.

-        Tôi đâu dám cãi Đại Bàng! Nhưng bây giờ con cái tôi quá mệt! Họ đi suốt một ngày một đêm, giờ tới phiên họ được nghỉ mà Đại Bàng cứ bắt đi tiếp làm sao họ chịu cho thấu! Tr/đội.3 tới phiên trực mà Đại Bàng lại cứ để đi sau là vì lý do gì? Tôi buột miệng trả lời qua máy, khi không thể kềm chế.

-        Anh cứ chấp hành đi. Khiếu nại sau! Tiếng Tr/úy. Mùi gằn qua máy. Tức nước vỡ bờ tôi phang luôn.

-        Vâng! Được rồi! Nếu Đại Bàng nói vậy tôi chấp hành. Nhưng xin Đại Bàng đưa lính của Tr/đội.3 lên để cho tôi dẫn đi. Còn con cái tôi giao lại cho Ch/úy. Thoại để cho họ có cơ hội nghỉ ngơi sau phiên trực quá cực nhọc. Giờ Đại Bàng bắt họ đi hoài làm sao chịu cho nổi.


       Cuối cùng rồi Đại đội cũng phải đưa Tr/đội.3 lên thay. Làm đầu tàu mở đường để đi qua dãy núi đối diện. Tr/đội chúng tôi dừng lại để cho các Trung đôi.3 và Trung đội.1 vượt qua. Do xuống trực được nghỉ nên đi sau cùng. Khi Tôi vừa rời mép khỏi núi, tụt xuống triền đi theo lối mòn của Tr/đội.3 được một đoạn chừng 2, 3 trăm mét. Còn đang lúng túng, bước từng bước trên những thân cây lau sậy vừa mới đạp gãy rạp thành lối mòn nổi bật giữa trảng lau sậy cao tận vai khá trơn trượt. Tôi nghe và thấy rõ ràng một tiếng om thật đanh gọn của viên đạn cối thoát khỏi nòng, cùng cụm khói mờ nhạt phụt lên ở đằng sau tảng đá trên đỉnh núi ngay trước mặt. Nơi mà chúng tôi đang trên đường chuẩn bị đi qua. Thật nan giải cho việc phải đối phó khi đang chơ vơ giữa trảng tranh. Khẩu cối trước mặt tiếp tục phụt lên những bựng khói. Chuyện trước mặt chưa biết tính sao thì ngay đằng sau lưng từ phía khe suối cũng dội đến những tiếng depart của cối 82.ly. Lưỡng đầu thọ địch. Tình hình căng thẳng tột độ. Cả hai Tiểu đoàn chúng tôi bị lọt trong trận địa cối 82.ly của đối phương thập phần nguy cấp. Không rõ là Tiểu đoàn có xin pháo yểm trợ hay không mà không thấy có sự phản pháo nào của Trung đoàn bắn yểm trợ. Riêng lính của Tiểu đoàn.2/3. Lúc này thực sự hoảng loạn, họ chạy lung tung. Nếu không bình tĩnh thì một người lính của Tiểu đoàn.2/3 lãnh nguyên băng M.16. của tôi rồi. Vì lúc này tôi đang nằm nép vào bên lề vạt lau sậy để tránh pháo, chợt nghe tiếng động sột soạt của ai đó đang bò đến. Tôi nín thở quay mũi súng M.16 về hướng có tiếng động mở khóa an toàn về nấc auto, để ngón trỏ lên cò súng chú mục quan sát. Tiếng sột soạt gần hơn thấp toáng màu áo lính quen thuộc, tôi thở phào nhẹ nhõm, đóng khóa an toàn lại. Bình thường tôi chỉ có khẩu colt.12 đúng theo cấp số. Nhưng để đối phó với mặt trận Hạ Lào nên tôi được cấp phát thêm khẩu M.16 để phòng thân.

-        Đ.M Mày bò đi đâu vậy!? Muốn chết hả? Tôi bực mình chửi.

-        Dạ! Em bên Tiểu đoàn.2/3 bị thương đi lạc qua đây! Anh ta trả lời. Tôi hiểu. Để tránh pháo nên anh ta tụt xuống không ngờ lại gặp tôi. Anh ta không nói năng gì thêm vội vã bò đi. Tôi nhìn thấy vết thương được băng bó sơ sài ở chân. Không hiểu là sau đó anh ta có đi theo kịp chúng tôi không nữa.



                   
              Nằm chịu trận dưới trận mưa đạn cối 82ly.     (Nguồn: TDGS)



      Tất cả Đai đội nằm im chịu trận chưa dám di chuyển vì đang nằm trong tầm sát thương của trận địa cối. Bất chợt có hai chiếc Cobra của quân đội Mỹ không rõ từ đâu bay đến thấy tình huống này. Cả hai thi nhau quần thảo trút hàng loạt hỏa tiễn và M.79 bắn tự động cùng đại liên 6 nòng xổ xỗi xả xuống ngay phóc vị trí tảng đá, nơi có khẩu cối 82.ly vừa bắn khiến nó im bặt. Mấy khẩu cối phía khe suối không hiểu sao cũng im luôn. Tôi nằm nhìn cuộc bắn phá đầy ngoạn mục của hai chiếc Cobra. Những trái hỏa tiễn thoát ra khỏi nòng từ dàn phóng kè bên hông, sẽ phụt ra từng cụm khói có màu khác nhau. Khi thì màu xám. Khi thì màu đỏ. Nhưng đa phần là màu xám. Tôi suy đoán. Loại công phá có khói màu đen vì thấy nó nổ ở mục tiêu. Còn khói màu đỏ thì im re không thấy nổ gì cả. Tôi cho đó là loại đạn đinh. Loại đạn đinh này đầu nhọn có bốn ngạnh ở sau đuôi trông giống như cái phi tiêu mà tôi từng thấy nó ghim cứng trên thân cây. Nên đoán chừng vậy! Không biết đúng hay sai nữa.


                                       Trực thăng Cobra. (Nguồn: vietnamhelicopters.org)



        Trong lúc hai chiếc Cobra đang bắn phá. Đại đội của tôi nhận lệnh quay ngược trở lại hướng ban đầu. Không đi đường tắt qua dãy núi đối diện nữa vì hiện thời đối phương có khẩu cối 82.ly đã chốt chặn. Cả hai Tiểu đoàn vội vã dắt díu nhau tháo lui. Cố di chuyển cho nhanh, tránh xa khu vực đang bị hỏa tập cối của đối phương. Lính Tiểu đoàn.2/3 lại gây náo loạn, ào lên tranh nhau chen lấn cả chúng tôi để dành đi trước. làm xáo trộn hàng ngũ. Tình hình càng lúc càng nhốn nháo hẳn lên không thể nào kiểm soát nổi. Cuối cùng Trung Tá. Phong và Thiếu Tá Mão (11). Phải đích thân đứng ra ngăn chặn lính Tiểu đoàn.2/3 lại để cho chúng tôi đi qua. Có thể nói lính của Tiểu đoàn.2/3 ở thời điểm này không còn gì để nói nữa. Họ mất tinh thần hoàn toàn, hoảng sợ đến cực điểm chỉ muốn trốn chạy khỏi chốn này. Ban đầu, khi được kéo ra khỏi vòng vây họ còn dìu hay khiêng những đồng đội bị thương hay đã chết, nhưng giờ họ vất lại tất cả mạnh ai ấy đi. Người nào bị thương nhẹ cố lết theo, còn bị nặng coi như bị bỏ lại vì không còn ai giúp đỡ. Thật là một cuộc lui binh quá thê thảm đầy máu và nước mắt.

                                                                            *

          Đại đội chúng tôi cố đi thật nhanh. Do không còn bị vướng víu bởi lính Tiểu đoàn.2/3 và khu vực này cây cối cũng thưa thớt trống trải nên việc di chuyển cũng đỡ vất vả. Cho đến lúc này ảnh hưởng của cơn khát vẫn còn nhưng không đến nỗi sống chết như ngày hôm qua. Tôi biết là mình uống nước nhiều nên khi có dịp gặp chõ có nước là tôi châm thêm ngay để tránh bị thiếu hụt không hay. Đại đội chúng tôi dẫn đầu cả đoàn di chuyển được một lúc lâu. Bất ngờ nghe thấy tiếng súng cá nhân, tiếng depart của đạn cối 61.ly từ phía sau vọng tới. Tiếp theo là hàng chuỗi tiếng súng đại liên M.60 bắn xối xả. Có lẽ các đơn vị đi phía sau bắn đáp trả cuộc tập kích của đối phương. Cuộc chạm súng xảy ra rất ngắn ngủi, trong chốc lát tiếng súng thưa dần rồi dứt hẳn. Như vậy, Tiểu đoàn.2/3 lại bị đối phương “xung phong bắt trói” cắt đuôi. Một chiến thuật đắc sách của đối phương làm tiêu hao lực lượng và khủng bố tinh thần chúng tôi rất hiệu quả vào lúc này. Mặc dù Đại đội của tôi đi đầu chưa bị đối phương chận đánh lần nào. Nhưng sự việc xảy ra ở phía sau đã làm cho tinh thần mọi người bị giao động khá trầm trọng. Đối phương không ra mặt đối đầu, chỉ thoắt ẩn thoắt có cơ hội là đánh cắt đuôi. Cứ nghe nổ súng lập tức cối 61.ly của họ dập tới ngay, rất nhuần nhuyễn. Có vẻ như chúng tôi đang chui vào rọ do họ đơm sẵn.

                                               Di chuyển. (Nguồn: Boxoffice)

                                                                      *

         Nhiệm vụ mới của Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi là bằng mọi cách đưa Tiểu đoàn.2/3 vào giao cho Tiểu đoàn.1/3. Hiện đang nằm trong căn cứ Hồng Hà.2 (Xem Hình 02). Một đỉnh núi trơ vơ, được bào trụi lũi lòi đất đỏ chói nổi bật giữa nền trời xanh ngắt. Tiểu đoàn.1/3 cũng chính là đơn vị đã làm sân bay dã chiến và đón chúng tôi lúc mới nhảy xuống đất Hạ Lào này. Nghe được tin sẽ về gần căn cứ Hồng Hà.2. Tinh thần chúng tôi phấn chấn hẳn lên, dẫu sao được ở gần một căn cứ lớn có sự phòng thủ chắc chắn vẫn hơn đi dã ngoại lẻ loi. Khoảng cách được rút ngắn từ từ. Rồi gần hơn nữa. Những cọc cắt chen lẫn những khoanh kẽm gai concertina từng lớp lớp bao quanh căn cứ xuống đến tận lưng chừng núi rất vững chắc trong sự im ắng. Khoảng cách được rút ngắn hơn nữa, đến mức có thể thấy rõ từng căn hầm to lớn chất đầy bao cát và những họng pháo nhô lên khỏi mặt đất. Đang đi ngon trớn, chúng tôi nhận được lệnh phải ngồi xuống tìm chỗ ẩn nấp và phải giữ im lặng tuyệt đối. Tôi hoang mang không hiểu chuyện gì xảy ra. Cẩn thận ẩn thân sau lùm cây, tôi phóng tầm nhìn về phía căn cứ. Một sinh hoạt không bình thường đang diễn ra trên đó. Một đoàn người gồng gánh ra vào căn cứ rất tấp nập. Hoàn toàn xa lạ với phong cách thường thấy của những người lính chúng tôi.


                                    Quang cảnh ở một căn cứ dã chiến trên đồi. (Nguồn: 2ndbde.org)


        Đại đội của tôi được lệnh bẻ phương giác chuyển qua hướng mới, không lên căn cứ Hồng Hà.2 nữa. Như vậy là đã hiểu. Tiểu đoàn.1/3 không còn tồn tại trên căn cứ. Kế hoạch di tản chiến thuật lại tiếp tục được thay đổi để đến một địa điểm mới. Thế là, cả hai Tiểu đoàn.3/3 và 2/3 lại tiếp tục khăn gói bươn chải đến một nơi chốn chưa rõ ở đâu. Do phải di chuyển liên tục suốt từ hôm qua đến giờ, không có thời gian nghỉ ngơi nấu nướng, vì vậy mọi người đều phải tự giải quyết chuyện ăn uống của mình bằng gạo sấy. Vừa đi vừa ăn, không có cách nào làm khác cho được.


Di tản. (Nguồn: Battlecry)


       Đại đội của tôi vẫn tiếp tục dẫn đầu. Chiếu theo phương giác Tiểu đoàn cho mà mở đường mới để đi. Chúng tôi cố tránh né tối đa những vùng nghi ngờ có thể gặp đối phương. Và cứ như thế cho đến chiều thì bắt gặp Tiểu đoàn.1/3. Được họ cho biết là đã rời bỏ căn cứ từ lúc gần trưa vì chịu không nổi áp lực pháo 130.ly và hỏa tiễn 122.ly của đối phương bắn từng chặp vào căn cứ suốt cả ngày lẫn đêm. Họ dùng pháo cối hạng nặng để gây thiệt hại và tạo áp lực khủng bố tinh thần là chính. Không dùng bộ binh để tấn công căn cứ. Và dùng chiến thuật du kích vây đánh những đơn vị nào rời căn cứ để đi ra hoạt động bên ngoài chứ không đối đầu hẳn. Còn nằm im thì họ dùng pháo cối để hủy diệtChính vậy mà các đơn vị của Tiểu đoàn.1/3 phải phân tán mỏng ra bên ngoài để tránh bị pháo. Nhưng cũng chỉ dám loanh quanh ở khu vực dưới chân căn cứ, không dám bung rộng ra vì sợ bị tập kích. Các khẩu pháo trong căn cứ cũng không thể yểm trợ cho các đơn vị bên ngoài vì chỉ cần bắn đi một quả đạn khói là y như rằng sẽ bị nhận lại hàng chục quả cối 130.ly hoặc hỏa tiễn 122.ly vào căn cứ ngay lập tức. Đến lúc này thì tôi hiểu được tại sao không thấy pháo binh của mình bắn yểm trợ mỗi khi có đụng độ. Lính của Tiểu đoàn.1/3 cũng cho biết. Trước khi rời bỏ căn cứ Hồng Hà.2. Họ đã cho phá hủy toàn bộ các khẩu pháo bằng lựu đạn lân tinh bỏ vào nòng. Mọi thứ không mang theo được đều được tiêu hủy bằng mọi cách để đảm bảo đối phương sẽ không còn sử dụng được. Về tinh thần của lính Tiểu đoàn.1/3 tương đối đỡ hơn Tiểu đoàn.2/3 rất nhiều. Họ chỉ bị pháo chứ không bị vây đánh nặng nề như Tiểu đoàn.2/3 nên quân số còn tương đối và trang bị cá nhân cũng còn đầy đủ không bị thất thoát gì đáng kể.



Những khẩu lựu pháo bị phá hủy.   (Nguồn: Battlecry)

           Cả 03 Tiểu đoàn 1; 2 và 3. Với cấp số 3 Tiểu đoàn như thế này thì đây được xem là Trung đoàn.3/1 trừ. Bây giờ cả ba đơn vị dồn cục lại thành một đoàn. Dắt díu nhau di tản chiến thuật. Gần như là trốn chạy. Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi tương đối thiệt hại nhẹ nhất nên làm đầu tàu. Kế đến Tiểu đoàn.2/3. Cuối cùng là Tiểu đoàn.1/3. Cả 3 kéo nhau di chuyển suốt không dám ngừng nghỉ. Ban ngày thì không nói. Vào ban đêm thì hoàn toàn dựa vào ánh sáng hỏa châu từ những chiếc C.47 thả liên tục soi sáng để mà đi. Do chúng tôi đã có kinh nghiệm rồi nên chuyện di chuyển trong đêm nay không đến nỗi phải lúng túng tựa gà mắc thóc như đêm hôm qua. Có lẽ do một phần ở khu vực này là rừng thưa trống trải và đi theo lối mòn của những người cùng Đại đội đi trước tạo thành nên Trung đội của tôi khá thảnh thơi. Không vất vả như ngày đầu mới sang. Chúng tôi cứ lẽo đẽo bán theo Đại đội giữa bóng đêm yên ắng lập lòe ánh hỏa châu. Thỉnh thoảng bầu trời lại lóe sáng như chớp giật cùng những tiếng rền rung chuyển cả mặt đất bởi những đợt bom B.52 trải thảm xuống những vùng chiến sự chung quanh dội lại.

 

Ngày N + 3 (24 Tháng 2)

          Cả ba Tiểu đoàn kéo nhau đi suốt đêm mà không gặp chuyện gì xảy ra. Một đêm hoàn toàn vô sự. Đến sáng. Chúng tôi di chuyển vào một khu vực đồi trọc khá bằng phẳng, không có cây cối lớn chỉ toàn là những bụi sim hoang và cây họ tiểu mộc cao không quá vai rất trống trải. Cả 3 Tiểu đoàn cho dừng quân, chia tuyến phòng thủ và chỉnh đốn lại hàng ngũ. Đồng thời dọn bãi đáp cho trực thăng để tải thương và bốc cả Tiểu đoàn.2/3 về Việt Nam.


                    Bãi đáp trực thăng. (Nguồn: 2ndbde.org)                          


        Theo kế hoạch dự kiến của Trung đoàn.3/1. Sau khi bốc hết Tiểu đoàn.2/3 sẽ bốc đến Tiểu đoàn.1/3. Còn Tiểu đoàn.3/3. Sẽ đi bộ về Việt Nam! Nghe tin này chúng tôi hết sức hoang mang lo lắng, khi nghĩ đến đoạn đường xuyên qua rừng núi đầy nhiêu khê dài đăng đẵng ẩn chứa biết bao gian nan nguy hiểm trên đất Hạ Lào và đau đớn cho thân phận người lính. Gần như bị bỏ rơi! (Xem Hình 02).

         Để giữ cho sân bay được an toàn. Chúng tôi lại theo sách cũ. Chia nhau bung rộng ra quây tròn sân bay dã chiến vào giữa. Tiểu đoàn.1/3 phụ trách giữ an ninh nửa vòng bên trái. Chúng tôi nửa vòng bên phải. Toàn bộ Tiểu đoàn.2/3 cho tập trung lại cùng các thương binh của hai Tiểu đoàn.1&3. Tất cả xếp hàng ở gần giữa sân bay chuẩn bị sẵn sàng để trực thăng đến bốc.

                                                                         *

      Các Đại đội thuộc Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi được lệnh khép dần vòng tròn. Trám ngay vào chỗ trống mà đơn vị của Tiểu đoàn.1/3 vừa rời khỏi. Có nghĩa là. Tiểu đoàn 1/3 rút đến đâu, chúng tôi lập tức cho trám ngay vào không được để trống tránh chuyện bị đối phương lợi dụng khe hở để xâm nhập. Đợi khi hai Tiểu đoàn.1/3 bốc xong thì chúng tôi lập tức di chuyển ngay.

      Do khoảnh rừng được chọn đã có phần trống trải sẵn nên các binh lính của Tiểu đoàn.2/3 phát quang dọn bãi đáp khoảng chừng nửa tiếng là xong. Bọn họ chọn một góc trống trải gần trung tâm nhất rồi cho gom tất cả các đơn vị lại vào khu vực đó. Phân thành từng nhóm 10 người ngồi thành một hàng ngang, cứ thế nối dài tiếp ra phía sau cho đến hết. Khẩu lệnh được ban ra cho mọi người. Ưu tiên cho thương binh được xếp ngồi ở những hàng đầu. Khi trực thăng đáp xuống, mọi người tuần tự cố gắng leo lên máy bay cho nhanh để dành chỗ cho chiếc khác đáp xuống.

       Từ xa, tôi quan sát thấy một khối người dài sọc ngồi lổm nhổm chắc phải có đến gần hai trăm mạng, suýt soát với một Tiểu Đoàn hiện hữu theo lý thuyết...

    Khoảng chừng hơn 9 giờ sáng thì đoàn trực thăng xầm xập bay đến. Các pilot thực hiện công việc có thể nói là rất chuyên nghiệp. Họ tính khoảng cách và thời gian rất chuẩn xác. Chiếc này xuống bốc xong vừa cất lên là chiếc kế tiếp cũng từ từ hạ xuống rất nhịp nhàng và liên tục. Hai người lính Mỹ xạ thủ ở hai bên hông trực thăng, không ngừng vươn tay phụ đỡ, lôi các người bị thương hay chậm chạp lên sàn máy bay cho nhanh để cho người sau có chỗ đặt cái mông. Để thực hiện việc chuyển quân này. Phía Mỹ phải điều đến cỡ gần trăm chiếc UH.1D chứ không ít.


                           

                                             Ưu tiên tải thương....        (Nguồn: am Dương TV)




                                            Chuyển quân bằng trực thăng...        (Nguồn: Flickr)



         

                                                                        *

      Sau khi bốc xong Tiểu đoàn.2/3. Và bốc gần hết Tiểu đoàn.1/3, chỉ còn lại chừng một Đại đội thì chúng tôi nhận được lệnh khá bất ngờ. Kế hoạch thay đổi. Sẽ bốc luôn Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi để chuyển đến một địa điểm mới, không phải đi bộ về Việt Nam nữa. Còn địa điểm mới ở đâu thì chỉ có mấy tay pilot và Ban.3. Tiểu đoàn mới nắm được mà thôi! Một thông tin làm cho chúng tôi phình giãn cả người vì được thoát khỏi một nơi đã làm cho chúng tôi nhao nhược, đói khát và mệt mỏi suốt mấy ngày trời. Nhất là thoát khỏi cảnh phải cuốc bộ về Việt Nam trong hoàn cảnh dầu sôi lửa bỏng này...

        Khi nhận được lệnh sẽ được bốc luôn. Đại đội Trưởng Mùi phân chia. Tr/đội.3. Xuống trực được nghỉ sẽ đi trước tiên, kế đến Tr/đội.2 trực phụ. Tr/đội.1 trực chính đi sau cùng với BCH.Đại đội. Đó là kế hoạch riêng của Đại đội chúng tôi. Còn kế hoạch của Tiểu đoàn thì Đại đội.1/3 bốc đầu tiên. Kế đến BCH. Tiểu đoàn và Đại đội Chỉ Huy. Rồi đến Đại đội.3/3 của chúng tôi. Cuối cùng là Đại đội.2/3.

       Nhưng kế hoạch bị đảo lộn vào phút chót với một chuyện xảy ra bất ngờ khá lý thú. Khi tạo vành đai bảo vệ sân bay. Tuyến phòng thủ của Đại đội.3/3 chúng tôi giáp ranh với tuyến của Đại đội.1/3. Để bảo đảm an ninh tối đa. Nên các vọng gác đều được đẩy ra ngoài xa, cách phòng tuyến chừng 10 mét, để có thể phát hiện và đối phó kịp thời nếu có trinh sát đối phương xâm nhập.

       Lúc này ở bên phía Đại đội.1/3. Vào phiên gác của một tân binh người Saigon (12) mới được bổ sung quân số vào đợt hành quân qua Hạ Lào. Anh này bị lãng tai, đứng gác sau gốc cây. Khi phát hiện có bóng người thấp thoáng phía trước. Không chần chừ do dự gì, anh ta quất nguyên băng M.16 và tung luôn một trái lựu đạn rồi nép vào gốc cây theo dõi. Thông thường, sau khi nổ súng xong người gác sẽ chạy lui về phòng tuyến để cùng đồng đội chiến đấu. Ở đây anh này không làm như vậy mà vẫn đứng im tại chỗ theo dõi sự thể bên ngoài. Do lãng tai nên chàng ta đâu có biết là vừa nghe súng nổ, mấy người đồng đội ở phòng tuyến ngay sau lưng anh đã bỏ chạy hết về phía Đại đội rồi. Việc này khiến cho vị Đại đội Trưởng phải lùa họ quay trở lại trám vào phòng tuyến để chiến đấu. Còn anh chàng tân binh lãng tai kia chả biết tí gì về chuyện xảy ra ở phía sau lưng, vẫn cứ đứng ỳ ở sau gốc cây, thỉnh thoảng lại khỉa vài phát về phía nghi ngờ chứ không chịu chạy lui về tuyến phòng thủ. Không rõ đối phương là thành phần nào mà không thấy bắn trả.

    


Người cảnh giới.     (Nguồn: TDGS)  

      Sự việc cứ thế mà kéo dài cho đến lúc bốc xong hết Tiểu đoàn.1/3. Đáng lẽ Đại đội.1/3 sẽ được bốc tiếp, theo đúng như kế hoạch. Nhưng do đang chạm địch nên phải trụ lại không thể rời vị trí vì sợ vỡ tuyến. Do đó Tiểu đoàn buộc phải đẩy Đại đội.3/3 của tôi vào thế phiên cho Đại đội.1/3. cho kịp. Vì chuyến bay không thể chờ được.

         Chúng tôi ngồi trên máy bay thầm cảm ơn anh bạn lãng tai bên Đại đội.1/3. Đúng là điếc không sợ súng. Nhờ đó mà chúng tôi có được sự may mắn mắn này. Cho dù trước hay sau, khoảng cách thời gian cũng chẳng là bao nhiêu. Nhưng phải hiểu cho, trong lúc cuộc chiến đang diễn tiến thì chả ai biết được chuyện gì sẽ xảy ra, có khi chỉ ở vài phút sau đó. Cho nên thoát ra khỏi vùng đất địa ngục này sớm được giây phút nào, quý giây phút đó. 

        Một chuyện xảy ra rất bất ngờ, ngoài dự kiến, nhưng nó đã giúp cho cả Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi được bốc êm xuôi không gặp trở ngại gì. Nếu không! Cũng chẳng biết sự việc sẽ chuyển biến như thế nào.

                                                                        *


        Trên chuyến trực thăng UH.1D chở nhóm của tôi không hiểu sao lại lẫn Ch/ úy. Khoa của Đại đội.1/3 vào? Tôi đã từng tiếp xúc với tay Chuẩn úy này. Anh ta mới ra trường lại thuộc loại hơi lờ khờ chậm lụt, giống như người say chữ nên Đại đội.1/3 đã không dám giao Tr/đội cho anh ta nắm mà chỉ cho đi theo làm quan sát viên, thực tập một thời gian cho quen. Có lẽ vì không có nhiệm vụ gì nên rảnh rỗi chạy lọt qua bên Tr/đội của tôi.

         Chiếc trực thăng chở chúng tôi nối đuôi theo đoàn, dần dần bay lên rất cao. Đến nỗi những dải núi mấp mô cao thấp trùng trùng điệp điệp giờ gần như phẳng lỳ chẳng còn phân biệt được cao độ của chúng ra sao nữa.

          Cả đoàn bay được một lúc khá lâu. Bất chợt chiếc trực thăng chở chúng tôi đổi hướng tách riêng ra không bay theo đoàn. Và cứ bay một mình như vậy suốt một thời gian dài. Cảnh vật dưới chân thấy bắt đầu quen quen. Rồi tôi nhận ra ngay rặng “Coroc” với hình thái rất đặc trưng. Vẫn với vách núi sừng sững cao vòi vọi đỏ ối, nổi bật bên giòng sông to lớn, vốn đã gây ấn tượng khá mạnh trong đầu tôi lúc ngồi an vị trên sàn chiếc trực thăng để bay qua Hạ Lào cách nay không lâu. Tôi vô cùng thắc mắc. Không hiểu chuyện gì xảy ra. Chẳng lẽ lại quay về Việt Nam. Nhìn trước, nhìn sau cả đơn vị đâu chả thấy? Bay được một lúc nữa, mấy ngọn núi trọc bạc đầu trắng phếu bao quanh vùng Khe Sanh, rồi căn cứ Nguyễn Huệ quen thuộc hiện rõ trước mắt. Chiếc trực thăng hạ thấp độ cao đáp xuống. Vừa chạm đất. Tay xạ thủ xua tay đuổi chúng tôi ra khỏi máy bay. Tôi lấy tay giữ chặt cái nón sắt vội chạy xa khỏi tầm ảnh hưởng của cánh quạt, nhìn chung quanh sân bay, chả có một ai khác ngoài chúng tôi và chiếc trực thăng chở chúng tôi đang đổ xăng.

-        Ê! Thằng xạ thủ Mỹ đen nó xua tay đuổi tụi mình đi kìa!

         Nghe tiếng Ch/úy. Khoa nói. Tôi quay lại thì thấy tay Mỹ đen phất tay xua nhóm chúng tôi như muốn đuổi đi. Tôi chả hiểu chuyện gì, cứ đứng yên nhìn hắn. Rồi khi thấy mấy tay pilot leo lên máy bay, chúng tôi cũng vội vã ùa lên theo. Chiếc trực thăng cất cánh chở chúng tôi quay lại Hạ Lào. Ngồi trên máy bay tôi đoán già đoán non. Chắc mấy tên Mỹ này không muốn quay lại Hạ Lào nên lợi dụng lúc đổ xăng đuổi chúng tôi đi. Nếu không có chúng tôi chắc chắn mấy tay pilot Mỹ chả vì lý do gì mà phải quay trở lại Hạ Lào với chiếc máy bay trống rỗng.


                             

                                          Trực thăng. (Nguồn: Battlecry)

                                                                 *


         Chiếc trực thăng UH.1D chở chúng tôi đáp xuống một sân bay nằm lọt thỏm ở giữa khu vực trảng tranh, được hai dải núi be quanh khá kín đáo. Chắc hẳn đây là một địa điểm mới mà Trung đoàn.3/1, bố trí cho hai Tiểu đoàn.1/3 và 3/3. (Xem Bản đồ số 6b). Sau khi đã rời bỏ vùng hoạt động cũ.



                                           Điểm đến mới... (Nguồn: 2ndbde.org)     





         Địa hình của cụm núi mà chúng tôi mới chiếm đóng rất đơn độc, có hình móng ngựa cao vòi vọi, nổi bật giữa một vùng thung lũng đồi trọc thấp tè, trải rộng bát ngát bao quanh. Đầu cụm núi hình móng ngựa là một dải núi khá ngắn, ăn theo trục Bắc-Nam, mặt quay về hướng Tây. Dải núi ngắn tũn này cũng là nơi kết nối giữa hai chân Bắc và Nam của cái móng ngựa với nhau. Cả hai kẹp một thông thủy có một giòng suối khá lớn chảy luồn lách qua nhiều đá tảng khổng lồ và được che phủ bởi một rừng cây rất cao lớn và rậm rạp. Tất cả cùng đổ về hướng Đông. Dựa theo bản đồ hành quân thì cụm núi này có khoảng cách với thị trấn Tchépone của Lào chừng hơn 15 cây số đường chim bay về hướng Tây Bắc.

        Tôi vào gặp Ban chỉ huy Đại đội được Th/úy. Phú cho biết là do tôi vắng mặt nên Đại đội đã tạm thời cử Thượng sĩ. Bộ, Tr/đội phó của tôi với Tr/đội.1. Cùng Trinh sát Tiểu đoàn.3/3 đi xuống khe suối kết hợp với một đại đội bên Tiểu đoàn.1/3. Hai bên chia nhau lục soát lãnh vực do mình quản lý cặp theo khu vực thông thủy để đảm bảo an ninh. Đồng thời bảo vệ điểm nước sống còn cho cả hai Tiểu đoàn. Tôi quanh quẩn ở lại Ban chỉ huy Đại đội để đợi Tr/đội của mình quay trở lại và chờ Đại đội phân công nhiệm vụ luôn.

      Sau mấy tiếng đồng hồ lục soát. Toán hoạt động về cho biết đã phát hiện một khu làng Thượng nằm ẩn trong các hang đá rất lớn gần giòng suối phía dưới chân núi. Và dẫn về hai người đàn ông Thượng bị trói thúc ké. Họ nói líu lo như tiếng chim và không hiểu tiếng Việt. Họ khóc lóc vẻ van xin. Nhưng Đại đội không dám thả. Chả biết họ là ai? Lại mặc quần áo kaki Nam Định nữa. Mé bên Tiểu đoàn cũng bắt được 5 người nấp trong hang đá. Không ai có vũ khí gì cả. Vì trời đã về chiều. Đại đội để cho hai người ngồi ở giữa phòng tuyến và cắt người canh giữ đợi hôm sau sẽ có trực thăng đến chuyển đi. Đến sáng thì được biết nhóm bên bên Tiểu đoàn họ đã trốn thoát hết trong đêm.

                                                                  *

      Trong thời gian đưa các đơn vị tiền tiêu đi lục soát. Hai Tiểu đoàn.1/3 và 3/3. Theo sự phân bổ của Trung đoàn.3/3 tách ra làm hai cánh. Tiểu đoàn.1/3 chịu trách nhiệm rải quân trên dải núi có hình móng ngựa. Tiểu đoàn.3/3 của tôi được giao trách nhiệm án ngữ dãy núi thuộc nhánh hướng Bắc. Tiểu đoàn.1/3. Chịu trách nhiệm nhánh hướng Nam. Lấy điểm ở giữa rẻo núi nằm ngang, nối liền hai nhánh Bắc và Nam ở hướng Tây làm ranh giới hoạt động giữa hai đơn vị.

     Nhánh phía Bắc do Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi phụ trách. Dài tầm gần cây số, được liên kết bởi nhiều đỉnh có độ cao tương đối đều nhau nên địa hình được xem như tương đối bằng phẳng. Toàn bộ mặt đỉnh của dải núi phía Bắc này không có cây cối. Mọc toàn cỏ tranh cao đến tận vai trương cờ phất phơ trắng phếu, trải dài xuống đến lưng chừng núi mới gặp rừng cây non rậm rạp. Trái ngược lại với sự trơ trụi chỉ toàn cỏ tranh và lau sậy. Dải núi phía Nam nơi Tiểu đoàn.1/3 trú đóng. Mặc dù có chiều dài cũng tương đương. Nhưng dải phía Nam lại được bao trùm một thảm rừng rậm xanh rì, có nhiều cây cối cao lớn mọc chen chúc cùng các đụn đá tảng khổng lồ đổ dài từ đỉnh xuống tận con suối có làng người Lào, rồi lan ra khắp chung quanh xuống đến tận cuối thông thủy.

        Tiểu đoàn đưa Đại đội.1/3 và 2/3 ra ngoài bố trí vào các vị trí trọng yếu, trong đó có khu vực làng người Lào ở những hang đá. Còn BCH.Tiểu đoàn và Đại đội Chỉ huy kết hợp với Đại đội.3/3 chúng tôi rải quân ẩn mình trong những mỏm đồi tranh để tránh bị đối phương dòm ngó. Đại đội Chỉ huy kiêm thêm nhiệm vụ bảo vệ sân bay nằm sát bên.

       Riêng Tr/đội.1 đang phiên trực chính nên được Đại đội.3/3 điều động cho vượt qua khúc quanh cùi chỏ, ngoắt vể trái đi vào dải núi nối liền hai nhánh Bắc-Nam. Lập chốt tiền tiêu trên một gò đất có cụm cây khá cao. Đây là chốt tiền tiêu xa nhất mà Đại đội.3/3 đặt nằm gần sát với giới tuyến giữa hai Tiểu đoàn.3/3 và 1/3. 

       Tr/đội.2 của tôi. Trực phụ được nằm chung phòng tuyến với Đại đội. Nhờ địa thế của dãy núi cao lại trống trải nên từ đây chúng tôi có thể nhìn về hướng Bắc và bao quát được một phạm rất rộng từ Đông sang Tây đến trên 180 độ. Cả vùng là một khu vực đồi núi mấp mô rộng lớn. Một số cao điểm được cày ủi lòi đất đỏ lừ nằm rải rác thành từng cụm luôn mù mịt khói lửa.


              

               
Mịt mù khói lửa.   (Nguồn: Hậu Lực & Battlecry)


       

Ngày N + 4. (25 Tháng 2). 

         Sau một đêm yên lành trên vùng đất lạ. Mọi người lục đục chuẩn bị cho một ngày mới. Ánh bình minh của mùa Hè “chưa nằm đã sáng” mau chóng lan tỏa khắp nơi. Cả Đại đội trừ chúng tôi chia nhau củng cố lại công sự chiến đấu được bố trí ẩn dấu trong vùng lau sậy tươi rói vượt đầu, nghiêng ngã xào xạc bao quanh rẻo đất sỏi cơm cứng tóe lửa vì mỗi mũi xẻng dưới bầu trời Hạ Lào xanh lơ trong veo, thỉnh thoảng thả những mảnh mây trắng mong manh phất phơ trôi trôi dật dờ, rồi tan loãng vào không gian bát ngát thăm thẳm.

         Chúng tôi vừa làm vừa cố tranh thủ tận hưởng bầu không khí an lành hiếm hoi trên vùng đất xa lạ khi vừa thoát khỏi sự chết chóc ngột ngạt đọa dầy thân xác trong mấy ngày qua.

       Nhưng rồi cũng chỉ được một ngày ngắn ngủi. Ngay trong đêm. Tiền đồn xa nhất nằm ở khoảng giữa dải núi mà Tiểu đoàn.1/3 phụ trách, cách khúc quanh cùi chỏ cuối dãy đồi về hướng Tây chừng 300 mét bị tấn công rất ác liệt. Đối phương đã tận dụng khúc quanh cùi chỏ nằm cuối dải núi mà Tiểu đoàn.1/3 đã bỏ trống để ém quân. Rồi lấy đó làm bàn đạp tập kích thẳng vào chốt tiền tiêu của Tiểu đoàn.1/3.

    Khi sự việc xảy ra. Chúng tôi thắc mắc. Không hiểu sao Tiểu đoàn.1/3 lại bỏ trống, không bố trí quân vào mỏm núi cùi chỏ ở cuối dải núi này. Một vị trí then chốt rất quan trọng. Vừa nằm trên trục bố phòng xuyên suốt. Vừa tạo được sự cảnh giới từ xa. Nếu đối phương xâm nhập là bị đánh động ngay. Thật không hiểu nổi.

       Sự bố phòng co cụm của Tiểu đoàn.1/3. Đã tạo nên một khe hở chết người để đối phương khai thác, lấy đó làm ưu thế để tấn công. Nếu như Tiểu Đoàn.1/3 cho đóng quân ở mỏm cùi chỏ cuối dãy núi này thì khoảng cách giữa hai Tiểu Đoàn chỉ chừng hơn 500 mét. Đối phương sẽ không dám manh động tấn công vì sợ bị kẹp ở vào giữa. Do Tiểu Đoàn.1/3 không bố trí quân. Bỏ trống mỏm cùi chỏ nên khoảng cách giữa hai Tiểu Đoàn bị đẩy xa có đến cả cây số rừng núi, tính từ chốt bị tập kích đến chốt tiền tiêu do Trung đội.1/3 của chúng tôi đang trú đóng. Một khoảng hở khá lớn, khó mà kiểm trên địa hình rừng núi rậm rạp. Chắc chắn đối phương không bao giờ để yên, sẽ cố đánh chiếm. Rồi tận dụng khu vực rừng cây rậm rạp này để lập chốt dòm ngó cả hai Tiểu đoàn rất dễ dàng. Thật khó chịu! Chưa biết phải giải quyết ra sao cho ổn.

                                                                    *


      Trận giao tranh vẫn đang diễn tiến ác liệt không phút ngơi nghỉ. Lần đầu tiên tôi được chứng kiến một trận đánh trực tiếp xảy ra trước mắt như phim ảnh mà không phải là mình. Tiếng nổ chát chúa của đủ loại súng đạn vang rền khuấy động cả một vùng trời tối kín bưng. Những ánh lửa của súng cá nhân lóe nhoáng liên tục. Những vệt sáng của các viên đạn lửa đại liên M.60 thoát ra khỏi nòng với vận tốc cực nhanh vút xuyên thủng màn đêm, xen kẽ những cụm lửa như chớp giật của lựu đạn nổ tung văng tóe khắp đỉnh đồi như pháo hoa. Trận đánh càng lúc càng thêm ác liệt. Đôi bên tận dụng mọi phương tiện có sẵn trong tay. Lựu đạn và các loại vũ khí cá nhân được khai thác triệt để. Mươi phút sau. Màn đêm được thắp sáng bởi các đốm hỏa châu của pháo binh từ căn cứ Delta.1 của Trung đoàn bắn lên lan tỏa khắp vùng, loang loáng đến tận chỗ chúng tôi. Đồng thời pháo binh cũng bắn lên yểm trợ bằng quả nổ vào chung quanh ngọn núi. Nhưng chỉ sau chừng chục trái thì im không còn thấy bắn nữa. Pháo sáng cũng vì thế mà tắt ngúm luôn. Cuộc giằng co giữa đôi bên xảy ra rất quyết liệt và dữ dội trong màn đêm tăm tối. Một bên quyết đánh để cắt đứt đối phương ra làm hai. Một bên quyết giữ vì ý thức được nếu bỏ chạy cũng sẽ chết!

                                 Bị tấn công trong đêm...                            (Nguồn: TDGS)

         

     Bất chợt! Màn đêm được thắp sáng trở lại do những chùm hỏa châu cháy đỏ rực rỡ, từ chiếc C.47 đang lượn lờ thật cao thả xuống. Đồng thời cũng để tránh tầm đạn phòng không từ mặt đất phun lên từng chặp, từng chặp như những dây lửa đỏ lừ đan nhau, chẳng khác gì giăng lưới trên không. Hai bên cầm cự đến gần sáng. Đơn vị của Tiểu đoàn.1/3 chịu không nổi phải di tản khỏi vị trí. 


                                                 Giao chiến trong đêm... (Nguồn: Vệ Quốc Quân)

                                          Hỏa châu soi sáng. (Nguồn: Battlecry)


        Như vậy là một vị trí mắt xích nằm giữa hai Tiểu đoàn đã bị mất về tay đối phương. Họ đã tạo được một kẽ hở rất lớn so với ban đầu. Không những tách được hai Tiểu đoàn của chúng tôi ra làm đôi. Mà họ còn có thể lợi dụng từ điểm mấu chốt này đưa quân lấn sâu xuống vùng khe suối phía bên dưới khống chế nguồn nước, gây áp lực cho sân bay và tuồn lực lượng lẻn vào đánh tập hậu cả hai Tiểu đoàn bất cứ lúc nào. Còn một điểm rất quan trọng nữa không thể không lưu tâm. Đó là họ có thể dùng điểm này làm đài quan sát để theo dõi mọi sinh hoạt của chúng tôi rất dễ dàng. Mất một tiền đồn nhỏ nhưng lại gây hậu quả rất nghiêm trọng khiến cho cả hai Tiểu đoàn đứng ngồi không yên. Bắt buộc phải tìm mọi cách để tháo gỡ hầu tránh những hậu quả không hay có thể xảy đến.

 

Ngày N + 5. (26 Tháng 2).

       Mới rạng sáng. Tiểu đoàn.1/3 được lệnh Trung đoàn.3/1 phải tái chiếm lại vị trí vừa mới mất bằng bất cứ giá nào. Với hỏa lực yểm trợ từ không quân Mỹ và của Pháo đội.14 cơ hữu.

      Đại đội tôi đưa hai Tr/đội tăng phái cho Tiểu đoàn.1/3. Bắt đầu rải quân từ sân bay xuống đến con suối chỗ làng người Lào, rồi đi vượt lên đến lưng chừng núi vào giữ chốt cho một đơn vị bạn, làm đầu cầu hỗ trợ mặt sau để Tiểu đoàn 1/3 dồn quân lên đánh chiếm lại mục tiêu, cũng để tránh bị đối phương tập hậu cắt mất đường về. Chúng tôi còn kiêm thêm nhiệm vụ tiếp tế đạn dược, tải thương cho đơn vị bạn khi hữu sự.

        Khoảng chừng 8 giờ sáng. Hai Tr/đội đã vào vị trí quy định và cho quân bố trí chờ. Trung đội của tôi chịu trách nhiệm đoạn đường từ sân bay đến con suối có làng Thượng. Tr/ đội 3 chịu trách nhiệm từ con suối lên đến vị trí đóng quân của đơn vị Tiểu đoàn.1/3.

        Do Tr/ đội của tôi rải quân trên con đường dốc thoai thoải ở lưng chừng núi, chung quanh toàn lau lách không có cây cối che khuất nên tầm nhìn về dãy núi xanh um bên phía Tiểu đoàn.1/3 khá rõ, trong đó có cả vị trí mới bị mất đêm qua. 

       Tôi nghe thấy tiếng depart đạn pháo từ phía căn cứ Delta.1 bắn lên chừng 20 chục trái. Nhưng kết quả mang đến là sự thất vọng. Chỉ có chừng năm, bảy quả rơi vào mục tiêu, còn lại bao nhiêu đều rơi chệch hết cả ra bên ngoài. Mục đích dùng đạn pháo tiêu diệt mục tiêu trước khi Tiểu đoàn.1/3 lên đánh chiếm đã cho thấy không có hiệu quả vì độ chính xác không cao của pháo yểm. Và khi này tôi cũng hiểu được tại sao phải dừng lại đột ngột để chờ. Tất cả chỉ vì sợ lúc đang di chuyển pháo yểm có thể bắn lạc đạn gây thương vong. Có vẻ như bị Trung đoàn hối thúc. Tiểu đoàn.1/3 cho mở cuộc tấn công ngay không chờ không kích.

                                                                 *  

        Lính của Tiểu đoàn.1/3 đã bị thất thế ngay từ đầu, khi còn đang mò mẫm ở lưng chừng núi, cách mục tiêu một khoảng tương đối. Họ đã bị đối phương phát hiện và dùng lựu đạn tấn công ngay từ xa. Việc này khiến Tiểu đoàn.1/3 phải vội vã rút lui mang theo số người bị thương lui về sau chờ không kích rồi sẽ đánh tiếp. Không lâu sau. Có bốn thương binh được võng và dìu xuống. Tôi cho đón nhận chuyển tiếp về phía sau cho Đại đội để chuyền về Tiểu đoàn chờ trực thăng lên tải thương. Lúc này tôi mới nhận thức được cái sân bay nhỏ nhoi nằm gần Tiểu đoàn mà chúng tôi phải bảo vệ nó quan trọng đến như thế nào.                                                                

       So về sự tương quan giữa đôi bên thì đối phương có phần chiếm được rất nhiều lợi thế. Từ hầm hố đến vị trí ở trên cao. Không những thế. Họ còn nắm rõ về địa hình địa vật của dải núi này. Họ còn tạo được sự liên kết với nhau rất linh hoạt và hiệu quả về chiến thuật. Quân số thường không nhiều nhưng có sức chịu đựng và rất lì lợm. Họ chỉ bắn khi thấy rõ mục tiêu, với ba viên một lượt, chứ không quất cả băng như lính của phe ta. Khi thấy số đông họ mới dùng đến B.40 hoặc B4.1 để áp đảo tinh thần đối phương.


Chiến đấu. (Nguồn: Vệ Quốc Quân) 


                                                                          *

       Chiếc OV.10 nhỏ tẹo, bay lượn tít trên cao lấp lánh ánh bạc giữa bầu trời xám ngắt. Một lúc sau, từ hướng Đông xuất hiện hai chiếc Phantom kè nhau bay vào vùng hoạt động. Lập tức chiếc OV.10 lượn lờ dần dần hạ thấp độ cao. Đến tầm chúi xuống bắn ra một trái khói. Một lưới đạn phòng không 12ly7 nổ dòn như bắp rang từ mặt đất xỉa lên đuổi theo rát rạt chiếc OV.10 nhưng không hiệu quả.


                            

                                              Súng Thượng Liên 12ly7. (Nguồn: TG

Trái khói chỉ điểm...     (Nguồn: Vệ Quốc Quân)


        Một đụn khói trắng phau nổ bùng lên nổi bật giữa thảm thực vật xanh um trên đỉnh núi. Khi này chiếc OV.10 bay thốc lên cao vừa tránh tầm đạn phòng không vừa lấy trớn thoát ra vùng an toàn để cho phi pháo vào làm nhiệm vụ. Hai chiếc Phantom hẳn là đã nhận dạng được mục tiêu, liền đảo cánh tách hẳn nhau ra, nối đuôi chúi xuống cắt từng hai quả bom một cho mỗi lần. Tiếng nổ kép gầm lên chấn động cả dãy núi, tung bụi bay rợp trời phủ kín cả mục tiêu. Cả hai thay nhau quần thảo cho đến khi hết bom rồi bay đi.


                                                   Phi pháo.  (Nguồn: TDGS)



        Chiếc OV.10 vẫn rò rò trên đầu chờ bắn chỉ điểm tiếp cho phi vụ sau. Hai chiếc Phantom mới đến không đánh lẻ tẻ như hai chiếc trước mà trút toàn bộ số bom mang theo trong một lần đánh duy nhất rồi bay mất dạng. Lúc này. Chiếc OV.10 cũng cuốn gói bay theo luôn.


                              Ngọn đồi sau trận đánh bom của phi pháo. (Nguồn: 2ndbde.org)



      Sau hai đợt không kích vào mục tiêu. Sức công phá của những quả bom hạng nặng đã khiến một khoảnh đồi rậm rạp giờ trở nên trống trải tan tác lộ cả đất rừng đỏ ối. Chúng tôi cũng lấy làm lạ là các lần đánh bom tiếp theo không thấy súng phòng không 12ly7 của đối phương bắn lên như đợt đầu?


                                                                     *


Bầu trời xanh lơ lợn cợn những mảnh mây trắng. (Người viết chụp trên máy bay)


       Bầu trời trên đầu vẫn xanh lơ nhẹ tênh lợn cợn những mảnh mây trắng như những giải lụa phất phơ trong cái thúng thủy tinh vỹ đại úp chụp lên vạn vật. Thật dịu dàng thanh thản nhưng cũng chẳng làm cho chúng tôi quên đi được cái nhọc nhằn cùng tâm trạng nặng nề của sự chết chóc đang lởn vởn trong đầu, bên tai vẫn còn văng vẳng những tiếng ầm ỳ của bom đạn từ xa vọng lại.

        Lúc này! Theo lối mòn thường dùng để đi lấy nước. Tôi dừng lại ở khoảng lưng chừng con dốc cạnh sân bay. Đưa mắt nhìn sang sườn núi phía bên kia thấy Trung Đội.3 đang miệt mài men theo triền núi, cố gắng luồn lách qua những tảng đá to nhỏ lăn lóc nằm gối lên nhau lởm chởm rải rác suốt từ dưới lên gần đỉnh. Cả toán nối nhau như đàn kiến bò trên dải đá tảng khổng lồ. Tay bám níu, chân chòi đạp vào mọi thứ bên dưới. Những chỗ mà có thể dùng làm điểm tựa để lấy đà leo lên. Thật là vất vả và mệt nhọc. Càng lên cao, con đường có phần thoáng hơn do đá tảng không còn nhiều. Nhưng cây cối lại rất rậm rạp và to lớn. Vì thế mà tầm nhìn bị ngăn chặn bởi một màu xanh bạt ngàn che phủ kín bưng khắp chốn. Dẫu vậy cũng không đủ che khuất toàn bộ con đường mòn dẫn lên cao mà Trung Đội.3 đang cố leo lên để đến điểm hẹn. Đây cũng là mạch đường duy nhất cho cả Tiểu đoàn.1/3 sử dụng để đi lại và xuống lấy nước.

      Khi này tôi cũng đã tuột xuống dưới thấp gần bên mép bờ suối đá, do khuất tầm nên không rõ bên Tiểu đoàn.1/3 hiện họ đang làm gì. Khoảng một tiếng đồng hồ sau thì tôi nghe thấy tiếng súng, tiếng lựu đạn nổ vang rền phía trên đầu phá tan bầu không khí yên lặng của núi rừng một khoảng thời gian khá lâu rồi tắt ngúm. Cuối cùng tôi cũng được biết cuộc tấn công của Tiểu đoàn.1/3 cũng lại bị thất bại. Đã chưa chiếm lại được mà bị tổn thất một mạng người và hai người bị thương nặng. Chúng tôi đón nhận thương binh và cho chuyển về phía Tiểu đoàn.3/3 để đưa ra sân bay tải thương. Còn về phía đối phương thì hoàn toàn mù tịt. Bị đánh bom và pháo càn quét như vậy mà họ chẳng chút hề hấn gì, cứ hễ tấn công là thấy họ có mặt đáp trả rất quyết liệt và luôn gây thương vong cho các đơn vị tấn công. Không rõ đối phương có phương cách gì (13), mình đồng da sắt hay có hầm chữ “A” (14) kiên cố như thế nào mà chịu đựng nổi các cuộc không kích dữ dội như thế. Một thắc mắc lớn trong đầu mọi người lính và hoàn toàn không có lời giải đáp.      

         Sau đó. Tiểu đoàn.1/3 có cho mở một vài đợt đột kích nữa nhưng không đạt kết quả, cũng may không bị thương vong gì. Tình hình chiến sự rất căng thẳng. Lực lượng đang trực diện tấn công được lệnh nằm án binh bất động bám sát đối phương chờ lệnh. Đến chiều thấy tình hình không thể tiếp tục nên Tiểu Đoàn.1 đã cho mũi tấn công gài mìn bẫy rồi rút lui, chờ ngày mai đánh tiếp. Cả hai Trung đội chúng tôi phải bố trí tại chỗ chờ đơn vị bạn đi làm nhiệm vụ trở về để bàn giao vị trí lại cho họ xong rồi mới dám rút về.

         Khi Tr/đội về đến vị trí phòng thủ thì trời đã xế chiều. Trong bối cảnh đầy căng thẳng nên chúng tôi phải cắt phiên gác đôi để đề phòng. Bởi vì đối phương rất thường hay tổ chức tập kích vào ban đêm, rất ít khi họ mở trận vào ban ngày. Trái ngược hoàn toàn với chúng tôi, thường chỉ tổ chức tấn công vào ban ngày và luôn dựa vào các loại vũ có sự hủy diệt cao để tàn phá mục tiêu trước khi tấn công. Đêm hôm đó có hai phi vụ B.52, trút bom trải thảm xuống phía đằng sau dải núi của Tiểu đoàn.1 đóng quân. Ánh chớp giật lóe sáng liên tục cùng tiếng nổ rền cả góc trời của loạt bom trải thảm khuất sau. Khiến dải đồi đen trũi dài ngoằng nổi bật ẩn hiện trước ánh chớp rực lóa giữa trời đêm.

 

Bom B.52 trải thảm.                (Nguồn: Battlecry)


Ngày N + 6. (27 Tháng 2).

       Một đêm dài nửa thức nửa ngủ đầy căng thẳng rồi cũng qua đi. Màn đêm từ từ chuyển sắc ửng sáng dần. Tôi thấy có phần yên tâm hơn, nhưng thân xác rất mệt mỏi và đầu óc ngầy ngật do giấc ngủ chập chờn không đẫy. Bụng cũng không cảm thấy đói chút nào mặc dù mấy ngày qua ăn rất ít.

       Tôi nhận lệnh Đại đội cho con cái gọn gàng, rời Đại đội ra nằm tiền đồn thay Tr/đội.1. Đoạn đường từ Đại đội đến tiền đồn chỉ có một đường duy nhất liên đỉnh dài chừng hơn 500 mét theo trục Đông-Tây. Cụm liên đỉnh này mọc toàn cỏ tranh cao chạm vai, không có cây cối gì nên mỗi khi di chuyển chúng tôi phải khom thấp xuống, không dám thẳng người sợ đối phương phát hiện. Đi hết trảng cỏ tranh trên đỉnh này đến cuối dải núi sẽ gặp mỏm núi trọc lóc đầy sỏi cơm, nằm ngay khúc quanh cùi chỏ cuối nhánh Bắc cái móng ngựa mà cả Tiểu đoàn đang bố phòng. Từ đây, ngoặt trái về hướng Nam thêm một đoạn chừng 300 mét, sẽ gặp chốt tiền đồn mà Trung đội.1/3 đang chờ chúng tôi ra thay thế. Do địa hình có phần bất lợi nên sự di chuyển của chúng tôi phải đi chệch hẳn xuống triền phía Bắc, rồi ôm theo góc cùi chỏ mà vòng qua hướng Tây để che dấu. Tránh chuyện đối phương từ vị trí Tiểu đoàn.1/3 mới bị mất đêm qua quan sát thấy.


                                                           Di chuyển trên vùng trảng tranh.       (Nguồn: 2ndbde.org)


                                                                    *


        Trung đội tôi nhận bàn giao chốt tiền tiêu từ Trung đội.1/3. Tọa lạc ở trên rẻo núi dài chừng 5; 6 trăm mét nối liền hai dải Nam Bắc cái móng ngựa với nhau. Chốt này được khoanh trên một gò đất có độ cao hơn chung quanh đôi chút, có một số cây cao lớn, mặc dù hơi thưa nhưng cũng tương đối kín đáo. Nó cũng nằm cách giới tuyến giữa hai Tiểu Đoàn.1 & 3 chừng hơn 200 mét. Từ đây, nhìn xéo về hướng Đông-Nam sẽ gặp nhánh phía Nam cái móng ngựa. Nơi Tiểu đoàn.1/3. Đang bố trí quân. Cùng vị trí mới bị mất vào tay đối phương đêm qua rất rõ. Nhưng điều khiến tôi quan tâm và lo lắng nhất là cái chốt mà đối phương mới cắm ở ngay góc cùi chỏ thuộc nhánh Nam cái móng ngựa. Đối mặt và chỉ cách Trung đội của tôi qua một trảng cỏ, có điểm xuyết lác dác vài chòm sim rừng nho nhỏ, chừng hơn 300 mét. Tôi đoan chắc là họ đặt chốt này để tạo thế liên hoàn với chốt mà họ mới chiếm được của Tiểu đoàn.1/3 đêm qua. Tôi phát hiện được nhờ nghe thấy tiếng họ đào hầm từ phía đó vọng tới.

        Quân số trong Tr/đội. 2/3 của tôi. Vỏn vẹn có 22 nhân mạng, chia nhau ra trám vào các hố cá nhân do Tr/đội.1/3 đã đào sẵn cũng tạm ổn không phải đào thêm. Vị trí này được xem là chỗ đóng quân xa nhất của cả Đại đội lẫn Tiểu đoàn. Do vậy mà việc đi lấy nước về sinh hoạt là một sự gian nan vất vả vì phải trải qua một quãng đường dài đi trên mé triền núi có độ nghiêng nên sự di chuyển gặp nhiều khó khăn. Đoạn cực nhất là từ sân bay đổ xuống suối vì có độ dốc hơi đứng, lại phải vác hai bọc nước to đùng trên vai di chuyển trên nền đất thịt lẫn cỏ tranh bị đạp xuống làm lối đi ướt sũng nước rất dễ trơn trượt. Cùng tắc biến. Các người lính họ giải quyết chuyện lấy nước bằng mảnh poncho cũng rất hay. Bằng cách buộc túm hai vạt áo trước và sau cái poncho lại thành hai cái bọc rồi hứng đầy nước để vác về.

       Để đảm bảo an toàn cho đơn vị. Tôi cho lính cài đặt mìn bẫy đủ loại làm, chia làm nhiều lớp và sử dụng tối đa lựu đạn nổ, lựu đạn sáng cùng mìn claymore để tạo tuyến phòng thủ từ xa cũng như chống biển người. Vừa bố trí xong tôi được lệnh cho người về Đại đội để chuẩn bị nhận tiếp tế.

       Đoàn trực thăng tiếp tế cho cả hai Tiểu đoàn. Nối tiếp nhau liên tục lên xuống tung bụi bay mù mịt mà không thấy phòng không của đối phương bắn lên. Chuyến tiếp tế không gặp một trở ngại nào, khoảng hơn một tiếng là xong cho cả hai Tiểu đoàn. Do sự huy động số lượng máy bay khá nhiều và chỉ tập trung làm một đợt chứ không chia làm nhiều chuyến như ở Việt Nam.

                                                                   *

        Lúc này tôi thấy trên bầu trời xuất hiện chiếc OV.10 bay lởn vởn trên đầu. Như vậy nhận tiếp tế xong Tiểu đoàn.1/3 lại phải tiếp tục nhiệm vụ đi đánh chiếm mục tiêu. Do đứng ở vị trí chéo góc với mục tiêu nên tôi nhìn thấy khá rõ mọi sự xảy ra ở nơi này.

       Sau khi chiếc OV. 10 bắn chỉ điểm. Những quả bom từ các phi pháo thi nhau trút xuống chỗ đụn khói chỉ điểm rất chính xác, hất tung từng bựng đất lẫn cây cối tạo thành quầng bụi khói mù mịt cùng tiếng nổ ép ngực rền cả núi. Khoảng mươi phút sau, bụi khói tan hết, gần nửa quả đồi bị bom dọn dẹp trông thoáng hẳn, không còn rậm rạp như lúc đầu.


Dải đồi sau trận mưa bom. (Nguồn: 2ndbde.org)


       Sau thời gian bám trụ chờ không kích xong. Cuộc tấn kích của Tiểu đoàn.1/3 được triển khai. Từ xa tôi thấy thấp thoáng bóng dáng của những người lính lúp xúp dàn hàng ngang, bám từng gốc cây từ từ tiến lên để tiếp cận mục tiêu. Khi còn khoảng 100 mét. Bất ngờ từ trên đỉnh một bựng khói trắng phụt lên cùng tiếng nổ của B.40 lẫn loạt AK giòn giã tống thẳng về phía những người lính Tiểu đoàn.1/3 đang dò dẫm phía dưới. Tiếp theo thêm ba quả B.40 nữa được thổi xuống nhưng trượt, khiến chúng bay vọt hết tầm, nổ tuốt về phía sau lưng chừng núi. Bị lộ lính của Tiểu đoàn.1/3 phải lui lại phía sau một đoạn nấp vào sau các gốc cây để tránh. Không rõ có bị thương vong gì không. Thời gian nặng nề trôi qua. Sau khi củng cố lại đơn vị, lần này lính Tiểu đoàn.1/3 chủ động nổ súng trước. Tiếng “cóc” depart gọn chắc của súng phóng lựu M.79 vang liên tục và tiếng súng M.60 khạc rất rát hướng vào mục tiêu. Phía đối phương cũng không chịu thua, tiếng súng AK nã ba phát một về phía lính Tiểu đoàn.1/3, thỉnh thoảng lại bắn một quả B.40.

        Hai bên giao tranh một lúc khá lâu. Bất ngờ một đơn vị khác của Tiểu đoàn.1/3 xuất hiện bên cánh phải, âm thầm lấn lên chiếm từng gốc cây. Như vậy Tiểu đoàn.1/3 chia làm hai mũi giáp công chứ không đơn thuần một mũi như mọi khi. Đột nhiên! Tiếng súng cá nhân đồng loạt vang lên tiến dần về hướng đỉnh núi. Tôi thấy thấp thoáng bóng dáng những người lính của Tiểu đoàn.1/3 đã xuất hiện ở khu vực tương đối gần đỉnh. Lúc này đối phương mới tung lựu đạn ra, nổ tung từng bựng đất tạo rào chắn, khiến cho lính Tiểu đoàn.1/3 phải vội tháo lui tránh tầm sát thương của lựu đạn.


                                                Tác chiến.    (Nguồn; Battlecry)



     Sau khi đã có khoảng cách tạm thời an toàn. Từ xa lính Tiểu đoàn.1/3 dùng M.79 câu vào phòng tuyến của địch, đạn nổ bùng lên từng quầng khói đen nho nhỏ khắp đỉnh. Có lẽ khi lên gần đến đỉnh họ đã thấy rõ các vị trí hầm hố phòng thủ của đối phương. Do quá tầm ném. Không thể dùng lựu đạn nên họ đã dùng M.79 để tấn công từ xa. Tiếp đến M.72. Loại chống tăng cũng được lính của Tiểu đoàn.1/3 đem ra sử dụng luôn. Nhưng vì ở dưới thấp bắn lên. Nên những quả đạn M.72 bắn ra đều trúng vào tàn cây và nổ ngay trên cao. Sau một hồi tấn công bằng M.79 và M.72 vào mục tiêu mà không thấy đối phương đáp trả. Cả đỉnh đồi rơi vào sự im lặng rất đáng sợ. Được chừng mươi phút. Cánh bên phải vùng lên đồng loạt khai hỏa. Vừa bắn vừa chiếm từng gốc cây tiến gần vào khu vực sát đỉnh. Vòng vây được thu hẹp dần. Khi này lính của Tiểu đoàn.1/3, không dùng súng cá nhân nữa mà chỉ sử dụng lựu đạn ra sức ném vào mục tiêu. Họ làm như vậy một lúc rồi ngưng như muốn thăm dò phản ứng của đối phương. Bất chợt cánh bên phải đồng loạt ùa vào tràn ngập khắp đỉnh.

       Như vậy là Tiểu đoàn.1/3 đã chiếm lại được vị trí mà họ đã để mất cách nay mấy hôm. Nhưng cái giá phải trả cũng khá nặng với 03 người chết và 04 người bị thương. Phía đối phương cũng để để lại 03 xác chết ở ngay tại miệng hầm. Sau này tôi nghe thuật lại là những quả M.72 nổ ở trên cây cứ tưởng vô ích hóa ra lại có hiệu quả không ngờ. Khi quả đạn M.72 nổ trên cao miểng đã chụp xuống giết chết 02 người và 01 người chết vì bị bom đánh sập hầm. Như vậy phía đối phương chỉ có 03 người mà đã chặn được hàng chục cuộc tấn công và làm hao tốn biết bao nhiêu bom đạn của pháo binh rồi phi pháo trút xuống đỉnh núi không quá 200 mét vuông. Hình ảnh những người lính Tiểu đoàn.1/3 đang lom khom củng cố lại vị trí để bảo vệ nơi mới tái chiếm.

         Sau cuộc tái chiếm ngoạn mục của Tiểu đoàn.1/3. Tôi cũng yên tâm phần nào và nói với Th/sĩ. Bộ, Tr/đội phó cho gài mìn bẫy và kiểm soát mặt sau cho cẩn thận. Cả buổi chiều hôm ấy không có gì xảy ra ngoài bầu trời vẫn trong vắt xanh lơ điểm xuyết một vài cụm mây trắng bình thản trôi, chỉ có không gian bị khấy động bởi những tiếng nổ ầm ỳ từ xa vọng lại vấn vương quanh miền đất lạ sôi động, chết chóc luôn rình rập và có thể xảy ra bất cứ ở đâu không lường trước được.

                                                                           *


Cái nắng yếu dần.    (Nguồn: Pexels)


        Cái nắng yếu hẳn không còn đủ sức ngự trị, khiến không gian xậm dần. Chả mấy chốc tầm nhìn bị hạn chế bởi bóng tối bao trùm chỉ còn lấp lánh ánh sao trên tầng trời cao vút nhạt mờ. Chúng tôi yên lặng không ai bảo ai, tự động chia nhau người ngủ người gác ngay trên miệng hố cá nhân cố lắng tai nghe ngóng. 

      Cả vùng trời dưới ánh trăng thượng tuần mong manh yếu ớt nhạt nhòa. Thỉnh thoảng có những cơn gió núi lùa qua xào xạc đong đưa cành lá, nhấn nhá tiếng côn trùng rả rích não nề trong ánh đêm rờn rợn. Cái lạnh ban đêm của núi rừng trên cao khiến cho tôi phải co người, trùm kín mít cả đầu lẫn thân bằng tấm poncho liner vẫn chưa hết lạnh. Màn đêm tối tăm, cái không gian yên lặng rợn người, cộng thêm khí lạnh núi rừng càng làm gia tăng sự căng thẳng trong đầu. Tôi chợt nhớ tới lời của một người lính già đầy kinh nghiệm nói: “Vào ban đêm khi trời thanh vắng, nếu còn nghe thấy tiếng côn trùng kêu rả rích chung quanh. Thì chốn đó còn sự an toàn. Nếu tiếng côn trùng đang rền rã chợt tắt ngúm. Chắc chắn có vấn đề gì đó đang xảy ra chung quanh khiến chúng bị đánh động phải im tiếng. Vào lúc này phải cố dỏng tai ra hay áp sát xuống mặt đất nghe ngóng sự thể, xem có gì khác lạ đang xảy ra chung quanh. Từ tiếng gãy dòn của cành cây, lá khô, tiếng sột soạt lạ tai trên mặt đất nếu có. Đó là điều bất thường. Coi chừng tụi nó mò vô đó. Phải báo động cho mọi người biết ngay mà đề phòng. Và những lúc như thế đừng tiếc gì một hai trái lựu đạn để thức tỉnh mọi người cũng như bảo vệ mạng sống cho mình”. Một kinh nghiệm sống còn của những người đi trước truyền lại để phòng thân làm tôi nhớ mãi không thể nào quên.

                                                                      *


       Thời gian vẫn lặng lẽ trôi qua. Bầu trời tối mờ trong suốt thấp thoáng những đốm hỏa châu treo lơ lửng theo gió trôi dật dờ tít phía xa xa. Tiếng đạn pháo không ngớt gầm gừ vọng lại như nhắc nhở mọi người là có cái gì đó khủng khiếp đang rình mò cẵn sàng để cướp đi mạng sống con người chỉ trong tích tắc lơ đễnh. 


                                       Những đóm hỏa châu. (Nguồn: TDGS)

                                                                

         Sương xuống làm mát lạnh cả tấm phocho liner quấn quanh người, bị tuột một góc ra khỏi rìa võng chả biết tự khi nào. Tôi trở mình đong đưa, với tay túm lấy rẻo phocho liner, nghiêng mình luồn, nhét dưới lưng cố vỗ về giấc ngủ... 

        Đột nhiên bầu không gian tĩnh lặng của đêm trường bị xé toạc bởi những ánh chớp giật cùng tiếng nổ đinh tai của lựu đạn vang lên cấp tập. Tôi lăn mình khỏi cái võng, tuột vội vào hố cá nhân, mắt hướng về vùng đang giao chiến. Cả đỉnh đồi rực lửa, ánh chớp giật liên tục không ngừng đan chen nhau. Thỉnh thoảng lại góp thêm những loạt súng cá nhân thật giòn giã giữa nàn đêm tăm tối. Trận đánh mỗi lúc một thêm quyết liệt. Tiêng nổ của lựu đạn càng lúc càng nhiều và vội vã hơn. Giống như cái lò lửa đang cháy bùng được đổ thêm dầu. Thật là khốc liệt. 


                                                Trận đánh khốc liệt ban đêm. (Nguồn: Battlecry)

      Điểm đang bị tấn công này nằm ngay sau lưng vị trí mà Tiểu đoàn.1/3 mới chiếm lại được hồi trưa. Không lâu! Chừng dăm phút sau. Vị trí mà Tiểu đoàn.1/3 mới chiếm được hồi trưa cũng bị phương bị tấn công luôn. Như vậy Tiểu đoàn.1/3 bị tập kích hai điểm cùng một lúc. Có vẻ như họ quyết chiếm lại cho bằng được điểm đã mất hồi hôm qua và muốn lấn sâu thêm về phía BCH.Tiểu đoàn.1/3. Đối phương đã mở hai cuộc tập kích vào hai điểm gần như cùng một lúc để khống chế việc tiếp ứng lẫn nhau giữa hai điểm này.


                                                 Giáp chiến. (Nguồn: Battlecry)



        Ngay từ khi nghe thấy tiếng nổ phát ra từ bên phía Tiểu đoàn.1/3. Mọi người đã lọt thỏm trong hố cá nhân. Mở mắt thật to quan sát ra ngoài phòng tuyến tối đen, dỏng tai nghe ngóng. Tinh thần rất căng thẳng hồi hộp. Sợ đối phương tấp luôn cả chốt của mình. Vì điểm bị tấn công thứ hai chỉ cách tiền đồn của Tr/đội tôi một mỏm đồi ở khúc quanh cùi chỏ. Đại đội gọi máy hỏi thăm tình hình và dặn dò phải cẩn thận tối đa và trực máy 24/24, có gì báo ngay cho Đại đội biết để hỗ trợ.  

        Mãi một lúc lâu sau tiếng nổ lọp bọp phát ra từ những trái hỏa châu của pháo binh ở căn cứ Delta.1 bắn lên. Dưới vùng sáng yếu ớt vàng vọt, tiếng rền của các loại vũ khí và lựu đạn từ hai điểm nóng của Tiểu đoàn.1/3 vẫn không ngớt dội lại. Cường độ giao chiến có phần tăng tốc quyết liệt hơn.


                                                   Hỏa châu. (Nguồn: Battlecry)



       Dưới ánh hỏa châu trôi loang loáng, cảnh vật cứ lờ mờ như phim âm bản, nhưng cũng phần nào giúp chúng tôi vững tâm, vẫn hơn là phải đắm chìm trong bóng đêm tối bưng không thấy gì. Mặc dù vậy! Tôi phải luôn mồm nói với Bộ. Trung đội phó. Nhắc nhở mọi người lợi dụng ánh sáng từ hỏa châu mà chú tâm quan sát kỹ vào từng lùm cây bụi cỏ ngoài phòng tuyến. Không được theo dõi cuộc chiến bên phía Tiểu đoàn.1/3 mà lơ là việc quan sát.


                                                     Hỏa châu lướt qua cảnh vật.  (Nguồn: TGDS) 



      Tôi hồi hộp theo dõi diễn biến cuộc đọ súng giữa đôi bên. Tình hình trên cả hai mỏm núi có thể mô tả là rất khốc liệt và dữ dội. Những đóa hoa lửa thi nhau tung ánh chớp lóe giật. Những tiếng nổ đinh tai khấy động cả núi rừng. Những tia đạn lửa đỏ rực liên tục lao vút từng chuỗi như muốn đâm toác màn đêm tối ám. Hai điểm trú quân của Tiểu đoàn.1/3 đang quyết liệt quần thảo với đối phương bất phân thắng bại. Khiến chúng tôi luôn phải căng người ra nghe ngóng trong tư thế sẵn sàng đối phó. Và vùng không khí ở chung quanh tôi đã phảng phất mùi hăng hắc nồng nồng rất quen thuộc của thuốc nổ từ phía đang giao tranh ập đến.          

        Tiếng máy bay C.47 rì rì trên cao. Những trái hỏa châu có độ sáng mạnh hơn được thả ra từng chùm 03 quả một soi sáng cả một vùng thay cho những quả pháo sáng 155.ly đã tắt ngúm. Nhờ vào cường độ sáng khá mạnh của những trái hỏa châu từ chiếc C.47 soi chiếu. Chúng tôi kiểm soát được các lùm cây bụi cỏ trước mặt khá rõ nên cũng vững tâm được phần nào. Bất chợt mọi tiếng nổ ở vị trí mà Tiểu đoàn.1/3 mới tái chiếm hồi trưa nay, giảm áp đột ngột rồi tắt hẳn. Thỉnh thoảng mới nghe tiếng súng cá nhân nổ thưa thớt, không rõ của phe nào. Tôi xem đồng hồ đã quá 03 giờ sáng. Đại đội gọi điện báo cho tôi biết phải tăng cường canh gác và sẵn sàng chiến đấu vì tiền đồn giáp ranh với Tr/đội tôi đã bị mất. Nhưng vị trí phía sau, gần với Tiểu đoàn.1/3 vẫn còn giữ được. Như vậy kể từ giờ phút này Tr/đội của tôi đã vào thế trực diện với đối phương và mối hiểm nguy cũng vì thế mà gia tăng. Tôi có để ý thấy, ngoài vài loạt pháo sáng của pháo binh từ Delta.1 bắn lên lúc đầu, nhưng sau đó không hề thấy bắn đạn nổ yểm trợ.


                                          Vòi lửa của súng phòng không 37ly bắn lên. (Nguồn: Battlecry)



         Trên bầu trời chiếc C.47 vẫn tiếp tục thả trái sáng, nhưng ở một độ bay khá cao. Để tránh các chuỗi dây lửa chớp chớp dài ngoằng của súng phòng không từ dưới đất bắn lên từng chặp. Tiền đồn ở phía sau còn giữ được của Tiểu đoàn.1/3 thỉnh thoảng lại bùng lên ánh chớp kèm tiếng nổ chát chúa của lựu đạn bên triền núi. Cả không gian lắng đọng đầy sự ngột ngạt toát mồ hôi lạnh. Nghe được cả tiếng đào hầm vọng đến từ chỗ tiền đồn của Tiểu đoàn.1/3 vừa bị mất trong đêm thanh vắng khá rõ. Đối phương đang ra sức củng cố lại vị trí chiến đấu ở nơi vừa chiếm được. Tôi gọi máy báo về Đại đội báo cáo tình hình và xin pháo dập vào đó. Đại đội khuyên tôi cứ bình tĩnh, tập trung vào chuyện phòng thủ của mình, còn việc khác đã có trên lo. Giữa thinh không. Những đóm hỏa châu vẫn tỏa sáng, treo đong đưa dưới những giải lụa khói trắng đục ngoằn ngoèo đang loãng dần theo gió tan vào màn đêm u tịch. Không hiểu giúp cho đơn vị bạn phòng thủ hay giúp cho đối phương thấy đường để củng cố lại vị trí mới chiếm? 

        

Ngày N + 7. (28 Tháng 2).

      Bầu trời ửng dần. Báo hiệu một ngày mới lại đến. Những tia sáng dịu dàng ấm áp yên lành lan tỏa ra khắp chốn. Nhưng mặt trời buổi sớm mai vẫn còn ngái ngủ nằm khuất sau rẻo núi loang lỗ những vạt cỏ tranh lẫn lau sậy đầy vô tư còn ướt đẫm sương đêm. 

     Trời đã sáng hẳn. Không còn dấu vết gì cho thấy là đã từng có những đốm hỏa châu cứu rỗi, ngự trị suốt thời gian dài giữa thinh không mờ mịt trước đó không lâu. Chúng tôi thở phào nhẹ nhõm, đã qua một đêm thức trắng vô sự. Vào ban ngày chúng tôi yên tâm hơn vì tầm quan sát được xa và rộng. Cái quan trọng nhất làm chúng tôi yên chí. Đó là việc đối phương rất ít khi mở trận đánh ban ngày, mà họ chỉ thường tập kích vào ban đêm. Có thể họ biết cách tận dụng đêm tối tiếp cập để đánh úp bất ngờ. Còn ban ngày dễ bị lộ liễu, dễ bị tổn thất dưới hỏa lực khá mạnh của chúng tôi. Đó là chưa kể đến sự yểm trợ của không quân Mỹ. Và tôi có nhận định chủ quan là lính của mình quen chiến đấu tập thể. Với số đông giúp họ vững tâm và bình tĩnh nên chiến đấu rất hăng. Ngược lại thì họ rất dễ sa sút tinh thần. Nhất là khi thấy có người bỏ chạy là họ bườm theo ngay. Họ đâu có hiểu rằng cứ bình tĩnh ngồi trong hố cá nhân chiến đấu cái chết sẽ khó đến hơn là quay lưng bỏ chạy thì chỉ làm bia, đưa lưng cho đối phương bắn. Có thể nói rõ hơn là quân đội miền Nam chưa được đào luyện khả năng chiến đấu độc lập như đối phương. Không rõ là do sự huấn luyện hay do thói quen khi ra chiến trường. Một điểm yếu nữa là. Thường sử dụng đạn dược một cách bừa bãi không tiết kiệm, nhất là về ban đêm. Do đó dễ dẫn đến chuyện hết đạn khi giao tranh bị kéo dài. Nếu không tiếp tế kịp thời sẽ dẫn đến chuyện tháo chạy khó mà tránh khỏi.

                                                                      *

        Như vậy đơn vị xa nhất của Tiểu đoàn.1/3 nằm gần với tôi đã bị mất về tay đối phương ngay trong đêm, giữ chưa được 24 tiếng đồng hồ. Toàn bộ 15 người lính ở tiền đồn đó không rõ sống chết ra sao, đến sáng bạch rồi mà cũng chưa thấy ai quay trở về. Điểm bị đánh phía sau gần Tiểu đoàn.1/3 chỉ có 02 người bị thương nhẹ không đáng kể. Về phía đối phương không thấy xác nào để lại, chỉ thấy những vệt máu trên mặt đất, nên cũng chả rõ thiệt hại ra sao. Tôi biết được chuyện này là do mấy người lính trong Tr/đội đi lấy nước dưới con suối về kể lại.

        Tình hình đã tạm thời lắng dịu. Tiểu đoàn.1/3, dù bị mất một điểm chốt chặn và có hao hụt về quân số, nhưng chưa đến nỗi sống chết. Việc tái chiếm cũng không thể quá cấp tập. Cái quan trọng cần phải làm ngay là dành thời gian để nghỉ ngơi, khích lệ tinh thần binh sĩ, chỉnh đốn lại hàng ngũ sau những ngày chinh chiến liên tục ở xứ lạ quê người đầy khó khăn về mọi phương diện. Hiện tại. Tiểu đoàn.1/3. Đang rút quân từ phía sau lên tăng cường cho các vị trí trọng yếu và cố đáp ứng đầy đủ cấp số đạn dược cho những đơn vị ở tuyến đầu để đủ sức đối phó khi bị tập kích, tránh bị mất thêm vào tay đối phương. 


                                                     Đỉnh đồi tan hoang. (Nguồn: 2ndbde.org)



      Bên phía Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi. Mặc dù không tham chiến trực tiếp, nhưng một mắt xích của sự liên kết bị cắt đứt nên chuyện bị ảnh hưởng không thể tránh khỏi. Cả hai Tiểu đoàn đều hiểu mình bị rơi vào tình thế khá nhiều bất lợi. Cần cho gia tăng, củng cố lại hệ thống phòng thủ để đối phó với tình huống mới. 


 

Di chuyển trong rừng. (Nguồn: Vệ Quốc Quân)

       Đại đội.3/3. Đưa Tr/đội.3 ra thay cho Tr/đội.2 của tôi về nghỉ và dồn tiếp Tr/đội.1 ra nằm chốt ở mỏm núi trọc cùi chỏ, ngay sau lưng Tr/đội.3 tạo thế liên hoàn, sẵn sàng tiếp ứng cho nhau. Một hình thức sử dụng tiền đồn kép để bảo vệ Đại đội và Tiểu đoàn trên cùng một trục đỉnh được an toàn hơn. Tránh vết xe đổ của Tiểu Đoàn.1/3 như vừa qua.

      Trước khi tiền đồn bên phía Tiểu đoàn.1/3 bị mất, chúng tôi thường sử dụng đường đi trên đỉnh xuyên qua vạt cỏ lau ở dải núi này. Nay bị hở sườn nên chúng tôi không dám đi trên đỉnh như cũ mà phải di chuyển chếch xuống triền núi mạn Bắc để tránh bị phát hiện. Việc thay quân giữa hai Tr/đội chúng tôi trót lọt êm thắm, không bị trở ngại gì.

 

Ngày N + 8. (01 Tháng 3).

      Nhờ trời! Lại có một đêm dài bình yên trôi qua, khi Trung đội của tôi về nằm cùng phòng tuyến với Đại đội. Có thể nói. Từ lúc đổ quân xuống cụm núi có hình móng ngựa này. Tính đến ngày hôm nay. Tiểu đoàn.3/3 của chúng tôi tạm thời yên ổn. Chỉ có điều khá cực nhọc vì phải nằm phơi nắng suốt giữa vùng lau sậy om hơi kín gió đầy ngột ngạt và oi bức. Lúc nào người cũng thấy rịn mồ hôi nhơm nhớp. Đã thế, thỉnh thoảng còn bị những cơn gió ập đến lùa hơi nóng hầm hập từ vạt lau sậy tốc vào, đẩy độ nóng tăng vọt như rang trên bếp lửa làm rát cả mặt, thật là cơ cực. Chẳng biết than thở với ai! Do vậy mà mỗi khi được xuống phiên trực về nằm chung với Đại đội. Chúng tôi thường chia nhau xuống tắm giặt ở con suối có làng người Lào. Cố mà tận hưởng những phút giây bình yên sảng khoái hiếm hoi có được. Tạm quên đi những phút giây nghiệt ngã, thân phận “poncho bọc thây” của đời lính trận.

                                                                       *

       Hiện tại Trung đội của tôi xuống trực, được rút về nằm chung với Đại đội. Nhưng không có nghĩa là ngồi chơi không. Ngay buổi chiều, tôi nhận được lệnh. Cả Trung đội phải cơm nước xong trước 7 giờ sáng ngày hôm sau. Tăng phái qua giữ nhà cho Đại đội.1/3. Để họ đi đánh chiếm mục tiêu. Như vậy, sau một ngày nghỉ, hôm nay họ lại tiếp tục. Tôi nói với các Tiểu đội để lại hai người giữ nhà và lo chuyện cơm nước, số còn lại trang bị gọn nhẹ theo tôi đi làm nhiệm vụ.

      Chúng tôi vẫn đi theo lối cũ lần xuống đáy thông thủy và băng qua con suối toàn đá tảng to như những ngôi nhà, đây cũng là điểm nước chung của hai Tiểu đoàn. Không khí dưới thấp khá mát mẻ có lẽ nhờ cây cối cao, rậm rạp che phủ và hơi nước từ con suối bốc lên nên rất dễ chịu. Rất đông những người lính của hai Tiểu đoàn tập trung ở đây để nghỉ ngơi tắm giặt. Quần áo phơi bừa khắp nơi trên những đụn cây mỏm đá. Mọi người rất hồn nhiên vui vẻ, ồn ào như cái chợ chẳng thấy có chút gì là lo lắng ưu tư. Đối nghịch hẳn với phía trên đầu đang căng thẳng và nóng bỏng bởi không khí chiến tranh đầy chết chóc đang ập xuống. Có thể nói tính hiện sinh, bất cần đời được thể hiện tại nơi này là rất cao. Chắc có lẽ họ hiểu và hiểu rất rõ về cuộc đời lính trận của mình. Vì vậy mỗi khi có dịp là họ tận dụng tối đa thời gian không phải đối mặt với cái chết để ôm ấp lấy sự thoải mái, thư giãn cho bản thân được giây phút nào hay lúc ấy. Cái gì tới sẽ tính sau.


                                                          Giòng suối thần tiên. (Nguồn: Người viết)


      Tôi vượt qua họ để leo lên cái dốc khá đứng đã trở thành quen thuộc từ vài hôm nay. Nói chung là phải lựa thế bám chắc vào từng hốc đá, níu chặt vào những thân dây leo để chòi lên, nếu không muốn vỡ mặt lọi tay hay lăn tòm xuống khe. Và cũng không thể nào làm khác hơn vì thế đất tùy nơi, có chỗ khá dốc lại gặp phải những khối đá chìa ra nên bước đi phải luồn lách né tránh. Người nọ phải chờ người kia qua rối mới đi tiếp được, vì thế mà chậm chạp. Hoàn cảnh này Đại đội đâu có chứng kiến nên cứ gọi máy hối thúc phải đi nhanh lên cho kịp để trám vào chỗ cho đơn vị bạn đi làm nhiệm vụ. Rõ khổ thân! 


                                                  Di chuyển. (Nguồn: TDGS)



       Cuối cùng cuộc tiến chiếm của Đại đội.1/1 cũng chẳng đi đến đâu. Họ đã cố gắng mở đến ba bốn đợt tấn công sau vài đợt yểm trợ bằng phi pháo từ hạm đội Mỹ và pháo binh từ căn cứ Delta.1. Nhưng không đạt được hiệu quả mà lại lãnh lấy sự thất bại khá nặng nề, khi bị tổn thất gần chục người vừa chết vừa bị thương. Chúng tôi tiếp tục làm nhiệm vụ, phụ giúp họ chuyển thương binh về phía sau. Mãi đến tận chiều. Thấy tình hình không xong. Tiểu đoàn.1/3 buộc phải cho Đại đội.1/1 tạm dừng. Rút về nghỉ ngơi chờ kế hoạch mới vào ngày mai. Tr/đội của tôi cũng chỉ chờ có thế mà khăn gói ra về, nhưng trong lòng trĩu nặng phiền não.

 

Ngày N + 9.  (02 Tháng 3).

        Hôm nay. Tr/đội tôi tới phiên trực chính. Và được lệnh kéo đến thế chỗ cho Tr/đội.1/3, nằm ở mỏm đồi có nhiều cây cối lớn mà chúng tôi đã từng ở trước đây. Một vị trí tiền tiêu phải đối mặt với hai chốt liền kề của đối phương. Một chốt mà đối phương mới chiếm của Tiểu đoàn.1/1 và chốt trực diện nằm ngay góc cùi chỏ. Nhưng cả hai vẫn im lìm bất động chưa thấy biểu hiện gì. Không rõ ý đồ của đối phương ra sao. Rất có thể họ chiếm để đặt chốt quan sát, theo dõi và điều nghiên kỹ về hai Tiểu đoàn của chúng tôi chờ dịp thuận tiện mới ra tay? Hai bên nằm im, ghìm nhau chờ đợi.


           Ngọn đồi hoang tàn vì đạn bom. (Nguồn: 2ndbde.org)



      Thấm thoát từ lúc được trực thăng Mỹ đổ xuống đây. Tính cho tới giờ đã được hơn một tuần lễ. Ngoài những trận đánh sôi nổi vào những ngày đầu mới đến. Bây giờ Tiểu đoàn.1/3 được lệnh nằm im để theo dõi. Còn đối phương cũng chưa tỏ thái độ gì rõ ràng. Bên mé Tiểu đoàn.3/3 của tôi cũng được lệnh hạn chế di chuyển tránh bị phát hiện, gây chú ý không tốt.

       Khoảng hơn 9 giờ sáng. Ở sân bay bên mé Tiểu đoàn tự nhiên sôi động hẳn lên bởi những chiếc trực thăng UH.1D lên xuống liên tục làm náo động cả vùng. Vì ở xa nên không rõ chuyện gì. Do bị sức gió quá mạnh từ những cánh quạt tác động ra chung quanh. Khiến cho một số lựu đạn sáng gài bẫy, tạo vành đai báo động ngoài phòng tuyến phát nổ, đã làm cháy vạt lau sậy bên cạnh bãi đáp. Lính bên Đại đội chỉ huy phải ra sức dập tắt lửa để tránh gây ảnh hưởng đến đoàn trực thăng đang lên xuống. Không rõ chở những gì làm gì?


    Lựu đạn chiếu sáng. Gây cháy không miểng. Sử dụng báo hiệu tùy theo nhu cầu và sự việc...

                (Nguồn: Soha)



       Rồi một chuyện đầy bất ngờ, cũng không rõ nguyên do đã xảy ra. Tự dưng. Có hai chiếc trực thăng đang khi lấy trớn cất lên chuẩn bị rời sân bay, sau khi làm xong nhiệm vụ. Không hiểu sao tự chao đảo rồi rớt ập xuống nằm ẹp ngay tại chỗ. Mấy tay pilot cùng các xạ thủ trong hai chiếc vừa gặp nạn vội vã leo lên chiếc UH.1D vừa mới đáp xuống tức thời, để rồi chở nhau bay mất. Khoảng dăm phút sau. Một chiếc UH.1D khác sau khi đáp xuống xong, lúc đang trên đà nghêng mình cất lên. Chẳng hiểu chuyền xảy đến. Chiếc trực thăng bỗng lắc lư chao đảo rất dữ dội rồi chuyển mình lật ngửa phơi bụng tơ hơ trên không, rồi cứ thế lao vút tới rơi ập xuống, chổng hai càng lên trời ngay vạt cỏ trống trải trước mặt phòng tuyến chúng tôi, cách chưa tới năm chục mét. Phút chốc tôi thấy có hai người Mỹ trắng từ trong chiếc trực thăng lồm cồm chui ra, đứng dậy lảo đảo bước đi không vững. Cạnh chiếc trực thăng còn một người Mỹ đen nằm lăn quay ra đất trên tay cầm khẩu M.79 chĩa về phía mấy người lính của Tr/đội đang chạy ra tiếp cứu. Cũng may có Hạ sĩ Nhất. Tự (15) từng khoác áo biệt kích Mỹ, đã phải gào lên bằng tiếng Anh báo cho tên Mỹ đen biết chúng tôi là lính bộ binh Việt Nam. Khi đó hắn mới chịu hạ súng xuống. Không đầy năm phút sau, mấy người lính của tôi đã dìu được nhóm 3 người Mỹ vào phòng tuyến an toàn. Gồm một Đại úy pilot bị chấn thương trào cả máu mũi và lỗ tai. Tay xạ thủ da trắng không rõ bị vật gì chẻ đôi cái sống mũi máu chảy đẫm cả mặt. Riêng người xạ thủ da đen bị gãy một chân. Khi hoàn hồn viên Đại úy Mỹ có hỏi thăm về người pilot phụ. Hạ sĩ. Tự trả lời cho anh ta biết là người đó đã chết vì bị cái lưng ghế lật úp đè lên cổ nên không thể kéo ra được. Một tai họa đúng từ trên trời rơi xuống. Chiếc Trực thăng nằm chình ình giữa Tr/đội tôi và cái chốt cùi chỏ của đối phương thật bất ngờ. Chưa biết phải đối phó ra sao. Một sự kiện lạ xảy ra trong buổi sáng nay. Có đến ba chiếc UH.1D bị rơi. Mặc dù đối phương không hề tập kích hay dùng súng phòng không bắn phá vào đoàn trực thăng.

               

                             Xác chiếc trực thăng. (Nguồn: Battlecry)     

        Chúng tôi được lệnh di chuyển mấy người Mỹ về Tiểu đoàn ngay để tải thương và tìm cách lấy cái xác người Mỹ còn lại. Tôi lom khom bước lại gần chiếc trực thăng lật úp, nhìn vào phía phòng lái thấy xác viên Tr/úy pilot người Mỹ trong tư thế lộn ngược. Nguyên một phần đầu và vai bị lưng ghế ghim cắm xuống đất. Chúng tôi đang lay hoay cố tìm cách để lấy thi thể viên pilot người Mỹ ra mà chưa được thì bị đối phương từ mỏm cùi chỏ tống cho một quả B.40. Cũng may là khoảng cách khá xa nên quả đạn hết tầm rơi xuống đất nổ tung, cách vị trí chiếc trực thăng lật ngửa chừng mươi mét. Nếu không quá tầm. Quả đạn B.40 mà tống trúng vào chiếc trực thăng thì không biết hậu quả nó sẽ như thế nào với chúng tôi nữa.                  

        Sự việc xảy ra quá nguy hiểm đến tính mạng, khiến chúng tôi phải bỏ mặc cái xác viên pilot Mỹ, chạy ùa về phòng tuyến để tránh bị đối phương bắn tiếp. Tôi gọi máy báo về cho Đại đội biết tình hình nguy hiểm như vậy và tư thế của viên pilot rất khó mà lôi ra được. Đại đội ra lệnh cho chúng tôi nằm im tại chỗ không được lại gần chiếc trực thăng đó để tránh nguy hiểm. Đối phương cũng chỉ bắn một quả B.40 duy nhất rồi im không thấy bắn nữa. Tôi cho rằng có thể là quá tầm bắn nên họ không muốn phí đạn làm gì. Xác chiếc trực thăng và thi thể của viên pilot người Mỹ nằm chình ình trước mặt khiến chúng tôi rất lo lắng. Sợ chiếc trực thăng bốc cháy phát nổ bất thình lình hoặc bị đối phương bò gần đến dùng B.40 bắn cháy sẽ gây hậu quả không tốt. Nhưng cũng may chuyện đó không xảy ra.

     

Ngày N + 10.  (03 Tháng 3).

          Lại một đêm trằn trọc đầy lo âu, căng thẳng đến với chúng tôi bên chiếc trực thăng UH.1D lật chỏng vó cùng xác người pilot Mỹ. Cũng may là trong đêm không có chuyện gì. Nhưng những gì đôi tai nghe thấy từ chung quanh dồn đến vào mỗi khi giật mình thức giấc thì cảm thấy không chút yên lành chút nào. Chung quanh, những tiếng đạn pháo đủ loại vang rền từng chặp hòa nhịp cùng những đóm hỏa châu leo lét treo lơ lửng giữa vòm trời đêm. Như lời nhắc nhở không ngừng, đầy đe dọa đến những người đang hiện diện trên mảnh đất lửa xa xôi này.

      Mới hơn 6 giờ sáng! Trời đã sáng bạch! Tôi nhận được lệnh của Đại đội phải rời bỏ vị trí đang đóng để lui về phía sau trám vào chỗ của Tr/đội.3 ở khúc quanh cùi chỏ ngay sau lưng. Trung đội.3 được điều đi làm nhiệm vụ ở nơi khác. Không rõ chuyện gì. Tự dưng Đại đội rút quân co lại! Bỏ bớt đi một vị trí tiền đồn cảnh giới xa nhất. Mắt xích tối cần thiết trong việc liên kết phòng thủ. Tình huống này không biết có lập lại giống như bên Tiểu đoàn.1/3 không! Khi bỏ trống đi một chỗ đã dẫn đến chuyện không hay đã từng diễn ra sờ sờ trước mắt?


Bình Minh.    (Nguồn: Tạp chí Lào Việt)


                                                                  *

      Chấp hành lệnh và để củng cố cho chuyện phòng thủ, giữ an toàn cho bản thân cùng Trung đội. Tôi cho các Tiểu đội gài thật nhiều mìn bẫy đủ loại vào mấy chỗ hiểm hóc, chung quanh các gốc cây và một số điểm chung quanh chiếc trực thăng mà bên trong vẫn còn xác người pilot Mỹ đã có phần nặng mùi, trước khi rút về chỗ mới ở ngay sau lưng cách đó không xa. Tôi dùng cái chốt sắp rời khỏi làm vùng đệm. Tạo khoảng cách xa hơn. Giảm bớt được nguy cơ phải đối đầu trực diện. Không sợ bị đối phương tận dụng khoảng cách trống trải để tấn công phủ đầu bất ngờ. Coi như chúng tôi tự co mình lại để giữ an toàn. Có lẽ Tiểu Đoàn tự tin về địa hình đồi trọc troogs trải khiến đối phương không dám manh động chăng? 

      Điểm tiền đồn của Tr/ đội.3, Vừa được chúng tôi trám vào thay thế, cũng chẳng có gì xa lạ. Nó quá quen thuộc vì đã vài lần đi quanh bên triền của nó để đến chốt tiền tiêu có cụm cây mà Trung đội mới rời bỏ. Như đã nói. Đỉnh này thuộc loại núi trọc, đất đỏ pha sỏi cơm và mọc toàn cỏ dĩa cao không quá mắt cá chân nên cực kỳ quang đãng. Giờ về đây, trên trời dưới đất toang hoác chắc chắn cái nắng nóng sẽ không buông tha. Để đối phó. Chúng tôi cắt người đi xuống khe suối chặt những nhánh cây lên để làm lều chó lùm lùm chống nắng. Cũng may, quanh đây là trảng lau sậy nên chúng tôi cắt loại còn tươi xanh về tấp nhiều lớp thành mái che cho đỡ nóng. Vừa lấy chỗ chui ra chui vào. Vừa ngụy trang luôn. Khi thấy cỏ tranh dùng làm mái bị khô. Nếu siêng thì chịu khó đi cắt lớp mới còn tươi thay vào. Nói vậy! Chứ dù đắp lên có tươi đến mấy mà chui vào thì cũng chẳng khác gì nằm ở trong lò hấp nhiệt. Cộng với mùi lau sậy tươi bị háp nắng toát ra. Ôi thôi! Đúng là tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa...  

         Tôi cũng khuyến khích Trung đội củng cố lại vị trí phòng thủ. Mọi người dù đã cố đào cho sâu nhưng va phải sỏi cơm quá cứng. Nên cũng đào, vét tới cỡ ngang thắt lưng là hết. Do đó. Đa số chỉ là hầm nằm. Không an toàn bằng hố cá nhân được đào sâu ngang ngực. Mọi người đều hiểu rằng. Lúc tiền đồn ở cụm cây cao còn tồn tại chưa bỏ, thì vị trí cùi chỏ này tương đối an toàn. Vì đã có chốt tiền đồn cụm cây đưa đầu chịu báng. Nay nơi đó đã bị gỡ bỏ, nên vị trí chúng tôi đang trú đóng trở thành địa đầu giới tuyến. Nhưng dẫu sao vẫn còn có vùng đệm che chở. Nếu đối phương đưa quân lấn chiếm luôn vị trí lùm cây có chiếc trực thăng chổng vó. Khi này hậu quả thật khó lường cho Trung đội chúng tôi đang nằm ở cái mỏm trọc quá trống trải, lộ rõ mười mươi, hầm hố phòng thủ lại hết sức sơ sài. Khi đó không còn là mối đe dọa nữa mà là mối nguy hiểm chết người trực tiếp từ đối phương đem đến là điều hiện thực. Chúng tôi vô cùng lo lắng đến trắng cả mắt.

        Lo thì lo! Sống thì vẫn phải sống. Trong vòm không gian chuyển dịch theo từng thời khắc chuyển biến của vũ trụ đang chi phối vạn vật không ngừng. Cũng như do con người tạo ra và mang đến cho nhau mọi điều.

      Do địa thế cao nhất vùng không bị che chắn. Từ đây. Tầm nhìn bao quát lên đến gần 270 độ, xuyên suốt từ hướng Đông qua Tây Nam. Trong tầm mắt, cả một vùng núi đồi trùng điệp bạt ngàn, đại đa số là đồi trọc vàng mốc nhấp nhô có độ cao khá đều nhau kéo dài mãi tận chân trời. Điểm xuyết lác đác những rãnh gấp thông thủy, mọc đầy cây cối xanh um, cắt dọc ngọn núi.

     Về hướng Bắc. Nơi được cho là có con đường QL.9 chạy qua. Ở đó là một vùng đồi núi bị cày xới đỏ ối thành từng mảng lam nham, lúc nào cũng thấy khói lửa nghi ngút. Nhất là vào ban đêm, ánh lửa cháy ửng sáng một vùng trời. Tiếng ầm ỳ từ xa vọng đến mà chúng tôi thường nghe thấy đa phần là từ khu vực này. Tôi đoán chừng là của lực lượng Nhảy Dù và không rõ vì sao những đám khói lửa đó cứ âm ỷ cháy liên tục suốt ngày đêm không tắt. Làm sao biết được chuyện gì đã xảy ra ở nơi xa xôi đó vì ngoài vùng hoạt động của Sư đoàn.

                                                                                                                 

                              

Khói lửa ngút trời.     (Nguồn: TDGS)

*

     Ánh sáng cạn dần. Phía xa bầu trời nghiêng dồn về một góc. Vầng mây chiều hối hả tiếc nuối một ngày sắp hết, cố níu lấy ánh nắng lặng lẽ trên đà trôi tuột vội vã trang điểm lên những phiến mây bồng thướt tha, nhẹ tênh không ngớt tạo dựng những hình dáng siêu thực lạ lẫm, phản quang phát tán những mảng màu rực chói trên nền trời thênh thang xám nhạt.      

     Cứ mỗi giây phút nơi cõi người trôi qua. Quầng mây đùn lênh đênh ẩn hiện một bóng dáng kỳ dị đầy sắc màu diễm ảo, chứa đựng một tâm thức sâu lắng khôn tả. Những khoảnh khắc bồng bềnh của khói mây đong đưa những vạt nắng ẩn hiện, chứa đựng biết bao nhiêu ý tưởng của ráng chiều. Khơi gợi trong tiềm thức nỗi băn khoăn, mộng mị…

 

Ngày N + 11.  (04 Tháng 3).          

        Một giấc ngủ phập phồng lo lắng của ngày đầu tiên ở tiền đồn mới trống huơ trống hoác. Trên trời dưới đất giữa là chúng tôi. Không như ở bên tiền đồn cũ còn có cây cối để che dấu và đầy bóng mát. Mới khoảng hơn 5 giờ sáng mà thấy trời gần như đã sáng bạch. Vừng Đông đỏ ối gác trên đỉnh dải núi tít xa ở hướng Đông. Ánh sáng gay gắt của mùa Hè lùa sức nóng về đã xóa sạch vùng biển sữa giăng kín ngút ngàn dưới chân. Lộ hẳn những mảng đồi nhấp nhô vàng úa quen thuộc. Trải rộng như tấm thảm vĩ đại phủ kín đến tận chân trời.


Bình minh trên non cao.  (Nguồn: Viettreking)


       Sau khi bữa cơm sáng xong! Ngoài những người vào phiên gác. Số còn lại, kẻ ngồi người nằm. Tự lo cho chuyện cá nhân của mình. Nhưng không được rời bỏ vị trí chiến đấu. Những lúc như thế này mấy người lo chuyện bếp núc là cực nhất, vì phải lo toan bữa ăn cho cả Tiểu đội. Bù lại họ không phải làm khinh binh mỗi lúc di chuyển tránh được chuyện tai bay vạ gió, nên vẫn có người chọn việc làm cực nhọc này làm lẽ sống là vậy. Chuyện cơm nước của bọn lính chiến chúng tôi chỉ có hai bữa ăn cho một ngày. Do chuyện phải di hành thường xuyên, nên sáng sớm phải tống vào bụng cho no để lấy sức mà đi. Buổi chiều, khi đến điểm dừng chân tạm thời qua đêm. Mỗi cá nhân đều tự giác lo cho nhiệm vụ được phân chia rất rõ ràng trong Tiểu đội. Tất cả tranh thủ, việc ai nấy lo. Người làm lều, đào hố phòng thủ, việc bếp núc...v...v... Nhưng ở Hạ Lào trong hơn cả tuần lễ nay. Do đóng quân tại chỗ không phải di hành nên chúng tôi có phần nhàn nhã hơn. Ăn xong rồi chỉ có mỗi chuyện ngồi tại chỗ không phải mó việc gì ngoài những lúc có lệnh phải thực thi.  

                                                                       *

       

       Chúng tôi! an tọa ở vị trí của mình, hạn chế chuyện đi lại. Mà cũng chả biết đi đâu nên đành nằm ngồi tự tại bên miệng hố cá nhân dưới cây dù dã chiến đan bằng cỏ lau sậy. Tha hồ suy gẫm chuyện bâng quơ. Một ngày mới buồn tẻ và đầy trống vắng bắt đầu ập đến.

      Bỗng từ phía bên trái. Tiếng cánh quạt xé gió, làm náo động cả vùng không gian vốn chỉ có tiếng ầm ỳ của bom đạn của đoàn trực thăng rầm rộ từ trong hướng Tây bay ra. Tôi thả tầm mắt bâng quơ dõi theo. Có đến vài chục chiếc nối đuôi nhau thành một hàng dài trực chỉ bay về hướng Đông.



                                                          Trực thăng vận. (Nguồn: 2ndbde.org)


       Cả đoàn đang bay ngon trớn. Tự dưng có hai chiếc trực thăng. Chiếc trước, chiếc sau kè nhau tách ra khỏi đoàn. Chiếc bay trước lừ đừ tiến thẳng về phía vị trí của Tr/đội tôi theo hướng 12 giờ. Lúc này tôi mới nhận ra nó là chiếc Gunship (16). Vì ngoài hai khẩu đại liên bắn bằng điện 6 nòng ra. Chiếc UH.1D này còn có gắn thêm hai dàn hỏa tiễn ở hai bên hông nữa. Không hiểu lý do gì mà nó lại tấp xuống đây! Chiếc gunship giảm tốc khựng lại, từ từ hạ xuống vạt cỏ trống trải ở rìa mép sườn núi. Cách phòng tuyến Tr/đội chừng 2; 3 chục mét về hướng Tây. Từ hai bên hông. Nhác thấy ba người nhào ra khỏi chiếc Gunship phóc vội lên chiếc UH.1D thứ hai đang lơ lửng. Trong khi một tay pilot khác chạy nhanh về phía mũi chiếc Gunship mở vội cái nắp lôi ra một khối hình chữ nhật đen thui rồi vội vã leo lên chiếc trực thăng đang chờ sẵn bay mất.

        Chúng tôi ngẩn tò te nhìn chiếc Gunship bị bỏ lại nằm đối mặt, trong trạng thái máy vẫn còn hoạt động kêu ầm ầm. Trên đầu chong chóng quay tít thò lò không ngừng. Làm sao để mà gỡ bỏ được hình ảnh đe dọa cực kỳ gay gắt của hai dàn hỏa tiễn đầy đạn chõ thẳng vào mặt, từ chiếc gunship to đùng nằm chình ình trước phòng tuyến. Một khối thuốc nổ đến hàng trăm kilo. Sẵn sàng phát nổ bất cứ lúc nào, đang như thách thức chúng tôi! Nói thật! cho dù có nhắm mắt lại để cố xua đi, mà vẫn thấy nó hiện ra rõ mồn một. Cứ nghĩ đến là phát hoảng, nóng lạnh cả người. Tính mạng chúng tôi như treo trên sợi tóc mong manh, có thể đứt bất cứ lúc nào vì khối chất nổ này. Thật chả ra làm sao! Đang mang nỗi lo vì phải đối mặt với đối phương chưa xong. Giờ lại lãnh thêm cái chuyện trời ơi đất hỡi này nữa. Nghĩ mà ngao ngán...

      

Chiếc gunship bị bỏ lại.       (Nguồn: pgbenton)

      Cả Trung đội cứ loay hoay với tâm trạng đầy lo lắng và căng thẳng khi thấy chiếc Gunship hiện diện trước mặt mà không thể xử trí được. Gần hai tiếng đồng hồ trôi qua. Máy vẫn nổ xình xịch và chong chóng vẫn không ngừng quay tít. Một vài tay liều mạng leo lên chiếc trực thăng lục lọi. Hoàn toàn không có gì ngoài cái máy chụp hình mà Hạ sĩ Nhất. Nề lượm được do mấy người pilot Mỹ trong cơn hoảng hốt bỏ lại (17). Cuối cùng động cơ chiếc gunship mới chịu tắt, sau mấy tiếng đồng hồ hoạt động không ngừng. Có lẽ do hết xăng?  Và chong chóng cũng ngừng quay. Cắt đi sự chóng mặt vì nó.

      Hiện tại! Trung đội chúng tôi rơi vào tình huống bị nguy hiểm kép. Nhưng so ra. Sự đe dọa từ chiếc Gunship vẫn là điều cấp bách hơn. Tôi bắt buộc phải cho bỏ trống hai vị trí hố cá nhân trước và sau, dọc theo trục thoát ra của những trái hỏa tiễn. Vì không biết nó tống ra lúc nào. Tôi báo về Đại đội xin ý kiến và được trả lời phải tùy cơ ứng biến, tìm chỗ ẩn nấp và không được rời bỏ tuyến phòng thủ.

                                                                         *

        Mặt trời đã ở đỉnh đầu. Không gian trong veo tít tắp không một gợn mây. Cái nắng chói lòa và nóng rật của một buổi trưa Hè trên đất Hạ Lào như muốn thử thách sức chịu đựng của chúng tôi. Nó nhiệt tình đến từng phút giây. Mỗi lúc một gay gắt hơn theo chiều hướng túc tắc leo đỉnh. Mặt trời càng lên cao. Ánh nắng càng tăng cường độ chói chan lóa mắt. Sức nóng cũng vì thế mà nâng nhiệt độ lên cho phù hợp, không hề giảm sút. Cái nắng gay gắt như đổ lửa của mùa hè xứ Lào không ngớt dã xuống, nung hấp mảnh đồi trụi lũi, tênh hênh dát đầy sỏi cơm và cỏ hoang queo quắt suốt cả buổi trời. Khiến mặt đất nóng hổi như bị rán chín bốc hơi hừng hực, phả sộc vào bầu không khí khô khốc đến hoa cả mắt. Cảnh vật xa xa cứ nhảy múa chập chờn như đang nhìn qua màn hơi nước lung linh nhạt nhòa. Thỉnh thoảng từ dưới thung lùa lên một cơn gió mong manh khô khan đầy hơi nóng rát rạt, ập vào những căn lều lau sậy thấp tè bí bách. Khiến cho mọi người càng thêm uể oải ngầy ngật. Mí mắt muốn híp lại. Cơ thể như muốn phồng lên, hâm hấp nhớp nháp mồ hôi trong bộ quần áo dày quịch loang lổ những quầng muối, trắng nhờ nhếch nhác. Trong khi. Đầu óc trống rỗng lơ mơ đờ đẫn mệt mỏi cứ mụ đi chẳng thể suy nghĩ được gì.

      Tất cả những gì kiến trải trên mảnh đất xa lạ heo hút miền Hạ Lào. Đã mang đến cho chúng tôi một sự trải nghiệm đầy ức chế cùng gian nan khổ cực. Cũng đẫm cả máu và nước mắt nữa.


Bầu trời mùa hè ở vùng chiến sự...   (Nguồn: YouTube)

 

Ngày N + 12.  (05 Tháng 3).

         Lại một đêm nữa đã trôi qua trong bình yên vô sự. Nhưng mở mắt ra là thấy ngay cái xác chiếc Gunship to đùng chứa đầy đạn dược chình ình trước mặt. Nhắc nhở một sự chết chóc thảm khốc có thể xảy ra bất cứ lúc nào! Không biết chúng tôi có duyên nợ gì với trực thăng mà chúng cứ đeo bám sát sạt theo như thế. Mới rời khỏi tiền đồn bên kia với chiếc trực thăng lật úp, giờ lại gặp thêm sự cố mới này nữa. Thật không sao hiểu nổi. Ngồi rảnh không có việc gì làm, nghĩ mãi về chiếc gunship cũng chán. Đâm đổ liều! Thây kệ. Tới đâu hay tới đó!

                                                                   * 

     Đặng truyền tin nói với tôi là Đại Đội gọi điện thông báo cho con cái đi về nhận tiếp tế thường kỳ. Một niềm vui lan tỏa trong tâm hồn khi nghe Đặng báo. Tôi móc bao thuốc xẹp lép còn có vài điếu quăn queo, lấy ra từ túi ngực áo đưa Đăng một điếu, rồi gật đầu bảo Đặng đi nói cho các Tiểu đội biết để cử người đi nhận tiếp tế về, nhưng phải cẩn thận tránh bị đối phương dòm ngó...

      Nhanh thật! mới đó mà đã 07 ngày trôi qua kể từ lần nhận tiếp tế đầu tiên trên đất Hạ Lào máu lửa này. Cuộc sống người lính trận xem ngày nhận tiếp tế là một niềm vui rất lớn. Vì mọi nhu cầu thiết yếu của chúng tôi đều trông mong vào những chuyến tiếp tế này. Đói no ở nó. Vui thú nhỏ nhoi cũng ở nó... Theo ấn định cứ khoảng 07 ngày sẽ có một lần tiếp tế. Và trước khi tiếp tế hai ngày. Những người lính mồ côi như tôi có quyền gởi mua những thứ cần yếu như: Cà phê, thuốc lá; mì gói hoặc những thứ ăn vặt khác. Tất cả ghi lại thành một danh sách đưa cho người truyền tin Đại đội để chuyển nhu cầu về hậu cứ. Rồi sẽ trừ vào lương tháng sau... Những người lính có gia đình, thân nhân đem quà vào hậu cứ nhờ gởi lên cho chồng hoặc con... Tất cả đều được đáp ứng.

      Trong mỗi kỳ tiếp tế thứ trông mong nhiều nhất không phải là thức ăn mà là thuốc lá. Nó là vật không thể thiếu cho đám lính chúng tôi... Nó gắn liền với chúng tôi còn hơn cơm bữa... Nhưng có điều tôi lấy làm lạ... rảnh rỗi thoải mái mới hút. Đàng này có người đang trên đường di hành mệt bở hơi tai, người mồ hôi mồ kê nhễ nhại... được lệnh dừng chân nghỉ năm phút, vừa tụt cái ba lô ra khỏi vai, họ móc thuốc ra hút ngay tức thì... Thật không hiểu nổi!

                                                                     *

       Cũng may lần tiếp tế vừa rồi cách nay một tuần không thấy đối phương bắn phá gì. Không biết đợt này có êm thắm không nữa... Đang ở thời điểm dầu sôi lửa bỏng này mà không tiếp tế được ... cứ nghĩ đến thót cả tim. Khiến đầu óc liên tưởng đến những lần ăn tre giang non, lá tàu bay húp cháo loãng, khi đi lội vào vùng rừng núi sâu bị mưa dầm, trực thăng không tiếp tế được mà sót xa... Phải công nhận mấy tay pilot Mỹ họ làm rất nhiệt tình. Hết việc chứ không hết giờ... Và thường họ đến sân bay Sally rất sớm. Nhắm còn ít là họ làm luôn để khỏi phải quay trở lại mà không hề đòi hỏi gì. Chả bù với mấy ông trời con pilot Việt. Sớm lắm là hơn 8 giờ. Mới thấy hai chiếc gunship hộ tống đáp xuống sân bay Sally rồi nằm chờ đó. Mấy tay tiếp tế ở hậu cứ biết thông lệ. Vác 8 thùng khẩu phần lương khô C-ration biếu không cho tám trự pilot. Coi như mỗi chiếc 4 thùng. Loại thực phẩm khô C-ration này của quân đội Mỹ. Không biết là cho hay các đơn vị tiếp tế phải mua. Nhưng chắc chắn một điều là được tính vào 3 ngày ăn đồ khô có trừ tiền chứ không phải cho không, cùng với 4 ngày đồ tươi cho mỗi kỳ tiếp tế 7 ngày. Sau đó họ mới gọi điện báo cho nhóm trực thăng tải hàng từ phi trường Phú Bài bay lên. Ra mấy chiếc không cần biết. Mỗi chiếc 4 thùng C-ration mới xong. Bay đến tầm 11 giờ là phải về đổ xăng!? Thế là hậu cứ lại phải lấy xe jeep chở quý ngài pilot ra Đâp Đá ăn cơm trưa. Đến gần 14 giờ mới làm tiếp vì phải nghỉ trưa lấy sức... Vào mùa nắng còn đỡ, gặp phải mùa mưa trời kéo mù coi như đói cho đến khi trời quang mây tạnh mới tiếp tế lại... Đến giờ nghĩ lại vẫn thấy tưng tức làm sao ấy. Lính bộ binh cực khổ thấy mẹ! Không thương thì thôi, còn cố moi cho được mấy thùng C-ration... Mà có ăn đâu... Cứ ra chợ Đông Ba khu bán đồ Mỹ nó có đầy... thì ra vậy!!! Tôi có hỏi hậu cứ tại sao họ lại ra trễ vậy? Và được biết cứ đến chiều là đám trực thăng bắt buộc phải bay vào Đà Nẵng vì sợ pháo kích. Khi nào có nhiệm vụ mới bay ra Phú Bài... Không biết tụi Mỹ có dzậy không nữa! Chả biết tin ai!!! Mà có nằm trong chăn đâu mà biết có rận hay không...

        Có lần gặp uống cà phê gặp mấy tay pilot trực thăng. Thiếu Úy Phú tức khí khều nhẹ. Một hai ổng cứ chửi mấy thằng Mỹ mất dạy. Khi giao máy bay trực thăng cho Việt Nam đã cho sửa bình xăng nhỏ lại... Làm cho mấy tay pilot không hiểu ất giáp gì gân cổ cãi. Và khẳng định, không bao giờ có chuyện đó... Khí ấy Th/úy Phú nhà ta mới đủng đỉnh phang: Vậy sao mấy thằng Mỹ nó bay cả ba bốn tiếng đông hồ mới đi đổ xăng! Còn mấy ông mới bay chừng hai tiếng là đã phải đổ xăng rồi là sao? Không phải mấy thằng Mỹ nó sửa bình xăng nhỏ lại hả?! Lúc này mấy tay pilot biết mình bị đá xéo đứng dậy trả tiền cà phê bay mất...

                                                                     *                                                                                     

       Tôi nhìn về phía QL.9. Tình hình phía đó có vẻ sôi động hơn mọi ngày. Vì thấy có khá nhiều những đụn khói đang bốc lên trên một vài đỉnh đồi trọc lóc đỏ lừ. Trên bầu trời hai chiếc phantom đang thi nhau quần thảo trút từng đợt bom xuống một khu vực gần đó. Từng cột khói bựng lên ngùn ngụt kèm những tiếng nổ rền như sấm vang dội đến tận chỗ chúng tôi, không sót tiếng nào. Sau khi các phi vụ Phantom vừa khuất dạng. Tiếp theo là phi vụ A.37. Gồm hai chiếc đang bay đánh vòng trên cao chờ chỉ điểm mục tiêu để làm nhiệm vụ.



Không yểm.      (Nguồn: Airliners.net & Battlecry)

       Chiếc OV.10 đang lượn lờ chuyển hướng vào tuyến. Chúi xuống bắn quả đạn vào mục tiêu để định vị. Một bựng khói trắng toát bốc lên nổi bật giữa nền đồi núi vàng ệch héo úa. Chiếc OV.10 làm xong nhiệm vụ, đảo cánh bay thoát ra vùng an toàn. Hai chiếc A.37 nối đuôi nhau chúi xuống cắt bom, tuần tự cứ hai quả một lần. Sau hai đợt thả thành công. Đến đợt thứ ba. Không rõ nguyên do gì, thay vì đánh hai quả chiếc này chúi xuống trút toàn bộ số bom còn lại rồi nhanh chóng vút lên. Chiếc thứ hai nối tiếp vào tuyến, chúi xuống trút toàn bộ số bom còn lại và lấy đà cất lên. Nhưng khi chiếc A.37 đang còn nửa vời chưa lên hết tầm thì dưới đất một vệt khói trắng của loại SAM.7 lao vọt lên đuổi theo. Trong tích tắc trái hỏa tiễn đã tống trúng vào đuôi chiếc A.37. Một cụm sáng hồng lóe mắt, tiếp theo một tiếng “bụp” om chắc. Chiếc A.37 mất thăng bằng lảo đảo, quay vòng vòng rơi chúi xuống. Nhả một vệt khói đen cuồn cuộn phụt ra ở phía sau đuôi. Một khoảnh khắc sau. Lưng trời một cái dù xem xẽ những múi trắng đỏ bung ra nở tròn như cái nấm lơ lửng từ từ rơi xuống. Chớp mắt phía dưới mặt đất, một bựng lửa lóe rực. Một quầng khói đen bùng lên kèm theo tiếng nổ khá lớn do chiếc máy bay lao xuống với vận tốc cao chạm đất nổ tung. Như vậy chỉ thoát được một người, còn một người pilot khác đã hy sinh trên đất lạ. Chiếc A.37 thứ nhất thấy bạn bị lâm nạn đã bay lượn quanh một vòng như chào từ biệt rồi bay mất hút.



                                   Trúng đạn phòng không. (Nguồn: Battlecry)


Trực thăng crane cẩu lựu pháo. (Nguồn: Images)
 

          Trong khi chiếc dù thoát ra từ chiếc A.37 gặp nạn còn rơi lơ lửng giữa trời. Đúng vào lúc đó. Một chiếc trực thăng vận tải loại Crane từ trong hướng Tây bay ra. Dưới bụng còn treo tòng teng khẩu pháo nòng bạc 155, cũng vừa trờ tới. Tôi thấy chiếc Crane, lập tức nhả bỏ ngay khẩu 155.ly và từ từ hạ độ cao bay chầm chậm dõi theo chiếc dù đang từ từ tiếp đất. Từ trên cao. Tôi thấy người pilot ở dưới đất đang cố tung cái dù trắng đỏ lên làm hiệu. Cuộc cứu hộ của chiếc Crane xảy ra thật ngoạn mục. Một sợi dây cáp từ chiếc Crane thòng xuống để cho người pilot móc người vào và được lôi lên. Từ từ bay ra khỏi vùng chiến sự mịt mù khói lửa. Nơi có chứa thân xác người bạn cùng ngồi chung buồng lái.

       Chúng tôi hồi hộp theo dõi pha giải cứu viên pilot từ đầu đến cuối thật nhanh chóng, gọn gàng đầy ngoạn mục. Phải nói là người pilot của chiếc A.37 gặp nạn quá may mắn khi gặp chiếc Crane trờ tới vừa đúng lúc. Nếu không cũng chưa biết kết thúc sẽ như thế nào. Còn viên pilot điều khiển chiếc Crane cũng có một quyết định táo bạo và đẫm tình người. Dám tự bỏ một khẩu pháo nòng bạc 155.ly để cứu một mạng người. Một quyết định rất đáng khâm phục. Rất có thể viên pilot này sẽ gặp phải nhiều rắc rối vì đã hủy hoại đi một vũ khí hạng nặng của một đơn vị nào đó đang đóng ở phía trong mà tôi không rõ là ai!

       Sau sự kiện chiếc A.37 rơi. Cuộc chiến ở phía vùng thung lũng phía Bắc dọc theo Quốc lộ.9 Hạ Lào vẫn không ngớt sục sôi nóng bỏng. Không xảy ra ở chỗ này thì ở điểm khác, hầu như không có lúc nào ngơi nghỉ.

                                                                       *

       Không rõ vì lý do gì mà mãi đến gần trưa mới thấy đoàn trực thăng tiếp tế xuất hiện. Cả đoàn đến cả hai chục chiếc có và họ làm liên tục không nghỉ trưa. Với số lượng trực thăng hùng hậu như thế mà cũng phải mất đến hơn hai giờ đồng hồ mới chuyển hết hàng cho 2 Tiểu Đoàn... Ưu tiên cho Tiểu Đoàn.1 làm trước vì ở xa. Nên mãi đến hơn 4 giờ. Lính của Trung Đội mới tải được hàng tiếp tế về đến phòng tuyến...

     Ơn trời! chuyến tiếp tế cũng xuôi chèo mát mái! Nhìn mấy người lính nhận tiếp tế vừa về đến đang tíu tít nói chuyện cùng nhau làm tôi cũng cảm thấy vui lây. Chợt nghĩ đến ly cà phê sữa nóng và gói thuốc lá Mallboro mới tinh căng phồng. Cầm điếu thuốc cứng cáp thẳng ro kéo ngang mũi thơm phức mà trái tim cảm thấy ấm áp chi lạ...

       

 

          NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG TRÊN ĐẤT HẠ LÀO.


Ngày N + 13.  (06 Tháng 3).

        Cơm nước buổi sáng xong, cả Trung đội theo lệ cũ. Việc ai lấy làm dưới cái nóng oi bức đến là bứt rứt khó chịu. Nhưng mọi người cũng không thể làm gì hơn ngoài chuyện căng người ra chịu đựng. Tôi ngồi cùng Đặng truyền tin ngồi im lặng, phóng tầm mắt về hướng QL.9 dưới cái lọng dã chiến làm bằng cây sậy còn mới tinh sặc mùi cây dập đến ngột ngạt, trong đầu suy nghĩ miên man...chờ xem Đại Đội có phân bổ công tác gì không...

                                                                       *                           

        Ngay từ sáng sớm. Chiến sự ở phía Tây Bắc có vẻ sôi động hơn bình thường. Các phi vụ không yểm của quân đội Mỹ khá tấp nập rền cả không gian. Và bên phía cụm đồi 30; 31 của Sư Đoàn Dù mịt mù khói lửa như mọi ngày... Tôi đồ chừng vì không nắm rõ...

      Vào thời điểm này! ở mé Nam QL.9. Vùng hoạt động của Tr/đoàn.3 chúng tôi. Chiến sự có phần lắng dịu. Chỉ sôi động vào thời điểm ban đầu. Lúc các Tiểu đoàn của Trung đoàn.3/1 còn trụ trong các căn cứ hỏa lực Delta; Hồng Hà và cho tung các mũi hoạt động ra lấn chiếm các vùng bên ngoài. Nhưng rồi sau đó các căn cứ cố định đã bị trận địa pháo của đối phương khống chế vùi dập. Các đơn vị dã ngoại bị vây đánh đến nỗi phải co cụm lại. Cuối cùng đã phải rời bỏ bớt một vài căn cứ cố định quá lộ liễu. Phân tán mỏng ra bên ngoài và di chuyển liên tục. Để giảm thiểu thiệt hại và cũng khiến cho đối phương không thể dùng trận địa cối để áp chế nữa. Nhờ vào chiến thuật di động này mà vào khoảng mười ngày nay tình hình chiến sự có phần lắng dịu bớt.

      Tình hình trên dãy núi hình móng ngựa mà hai Tiểu Đoànchúng tôi đang trú đóng cũng tạm thời yên ổn. Hai vị trí liền kề do đối phương chiếm giữ. Trong đó có chốt đối phương mới cắm ở nơi góc cùi chỏ tận cùng của nhánh Nam và vị trí mà họ mới chiếm được của Tiểu đoàn.1/3 cách nay mấy hôm. Cả hai vẫn nằm án binh bất động, chưa thấy có biểu hiện điều gì?    

      Riêng phần chúng tôi ở nhánh Bắc móng ngựa. Mặc dù cách đối phương tương đối xa, nhưng luôn đặt trong tình trạng báo động cao. Một phần sợ đối phương từ cái chốt ở ngay khúc cùi chỏ đưa quân lấn chiếm luôn vị trí tiền đồn cũ có chiếc trực thăng phơi bụng. Một phần là đứng trước hiểm họa chiếc Gunship bị đối phương mò tới tống cho một trái B.40, kích hoạt mớ hỏa tiễn nổ tung. Quả thật! Nếu đối phương làm chuyện này thì chúng tôi có bỏ chạy cũng không xong. Nhưng may sao! Chưa thấy đối phương có động thái gì. Về phía căn cứ Delta.1. Nơi đặt BCH. Tr/đoàn.3/1 cùng với Ban chỉ huy Tiểu đoàn.4/3 thỉnh thoảng vẫn bị pháo 130.ly và hỏa tiễn 122.ly của đối phương dập tới. Nhưng thường rơi ra ngoài không chính xác. Hiếm hoi cũng có quả rơi vào bên trong nhưng không gây thiệt hại đáng kể.

          Tôi đoán chừng. Quốc lộ.9 là con đường huyết mạch rất quan trọng về mặt chiến lược. Vì vậy mà đối phương tập trung quân vào khu vực này để ngăn chặn sự tiến chiếm của các lực lượng Nhảy Dù và Biệt Động Quân. Đồng thời muốn đánh bật hai lực lượng này ra khỏi vùng đất Hạ Lào. Nếu họ làm được điều này thì phía Nam QL.9 chúng tôi không cần đánh cũng cũng phải co giò mà biến cho nhanh. Có lẽ vì thế mà mặt trận phía Nam Quốc lộ.9. Đối phương chỉ dùng lối du kích chiến và pháo cối lấn ép, dồn chúng tôi vào một cụm để dễ bề kiểm soát. Đồng thời dùng pháo hạng nặng để khủng bố và làm cho tiêu hao quân số. Họ chỉ dùng quân để đánh chặn mỗi khi muốn bung rộng ra. Không cho chúng tôi thực hiện ý đồ lấn chiếm như lúc mới đổ quân sang. Tình hình hiện tại cho thấy. Có vẻ như mọi hoạt động của Trung đoàn.3/1 đã bị soi rất kỹ. Vì vậy! khi chúng tôi nằm yên thì họ cũng nằm im quan sát. Nếu cựa quậy thì họ tiếp tục hỏa tập để ép chúng tôi phải co lại.

                                                                    *

 

       Cuộc hành quân Lam Sơn.719 xảy ra đã gần một tháng. Khoảng hai tuần lễ đầu khi mới sang Trung đoàn.3/1 của chúng tôi còn cựa quậy được đôi chút. Nhưng càng về sau chịu không nổi với trận địa pháo của đối phương và lối đánh cắt đuôi làm tiêu hao quân số lẫn khí tài. Nên đã phải co lại và bỏ mấy căn cứ cố định tản rộng ra ngoài để tránh sự hỏa tập. Cái chuyện chịu không nổi cũng là đúng thôi. Đưa đầu cho người ta đập, đưa lưng cho người ta bắn. Địch thấy ta mà ta không hề thấy họ. Đã vậy mọi phương diện về yểm trợ, tiếp vận đều bị hạn chế và yếu kém cho một mặt trận được mở ra quá rộng lại quá xa xôi không thể cứu ứng lẫn nhau. Có tiếp vận nhanh đến mấy cũng không xuể. Tất cả đều dựa vào một đường không vận duy nhất lại không phải của mình. Đã không nắm được thế chủ động mà còn đặt mình vào thế nửa vời với mặt trận quá xa xôi muôn vàn khó khăn về mọi mặt. Không rõ là các nhà hoạch định chiến lược cho chiến dịch Lam Sơn.719 cả Việt lẫn Mỹ nghĩ gì mà kéo cả mấy Sư Đoàn ồn ào lao vào một nơi mà đường đi nước bước rất mù mờ. Khí tài trong tay rất hạn chế. Chả có gì gọi là hiện đại vượt trội so với đối phương. Đã thế khi bố trí quân lại leo lên các đỉnh cao chót vót. Có tọa độ rõ ràng trên bản đồ. Rồi cày sới bạt cả đỉnh núi lòi đất đỏ lừ để xây dựng căn cứ. Cách xa cả chục cây số cũng thấy. Thử hỏi làm sao tránh được chuyện bị đối phương dùng pháo để vùi dập? Nghĩ đến chuyện ở trên cao phải bảo vệ điểm nước để sinh tồn cũng đã đủ thấy gay go rồi. Còn chuyện. Muốn tìm diệt đối phương? Tất cả đều phải mò mẫm dò tìm, không biết họ ở ẩn nấp đâu. Một mặt trận mà đối phương nắm rõ mọi sự như trong lòng bàn tay ngửa. Nhắm đánh được thì họ húc. Không ổn thì đem pháo, cối đến dập. Không được nữa thì bao vây cho chặt, thỉnh thoảng nã pháo quấy rối làm cho mất ăn mất ngủ, co cụm lại với nhau… Dần dà khiến cho tinh thần binh lính bị căng thẳng dẫn đến khủng hoảng. Không cần đánh cũng đủ rệu rã rồi. Đó là chưa kể đến hủ tục, tâm lý thâm căn cố đế của con người phương Đông không muốn thân xác mình bị bỏ lại nơi xứ người! Với bấy nhiêu lý do vừa nêu. Đối phương đâu cần dùng đến bộ binh để đánh cho mất công sức, làm tổn thất đến nhân mạng lính của họ. Thế đấy! Muôn vàn bất lợi… Đúng là rủ nhau vào chỗ chết.

        Cũng phải hiểu! có nhiều chuyện quân đội Mỹ họ làm được. Quân đội VNCH thì bó tay. Làm sao mà so bì được với đội quân viễn chinh của Mỹ. Khi đổ vào Việt Nam. Họ đã mang theo biết bao nhiêu khí tài chiến tranh đến các phương tiện yểm trợ cái nào cũng hiện đại. Quân đội Mỹ áp dụng sách lược chiếm cao điểm làm bàn đạp rồi tung quân đi càn quét. Họ làm được nhờ vào nhiều phương tiện kỹ thuật tối tân hỗ trợ ngay từ xa. Nào là hàng rào điện tử. Nào là ra đa và phương tiện vũ trang tuần tiễu trên không cũng như thủy bộ. Nhất là các đơn vị không yểm. Với dàn trực thăng được trang bị vũ tối tân đến tận răng, được khai thác triệt để trong việc tuần tiễu, bảo vệ các cứ điểm cũng như đổ quân nhảy cóc. Sẵn sàng yểm trợ các đơn vị dã ngoại không ngừng nghỉ, đến khi bảo ngưng mới thôi. Những điều này đã giúp cho quân đội Mỹ có thể kiểm soát được một vành đai rất rộng. Sự chuyển quân của đối phương ngay từ xa họ đã có thể nắm bắt qua các phương tiện máy móc lẫn các đơn vị biệt kích tinh nhuệ báo về. Thế đấy! nhưng chuyện đó cũng chỉ có hiệu quả vào khoảng thời gian ban đầu. Về sau đối phương có phương sách đối phó khiến các đơn vị Mỹ cũng xính vính, ăn ngủ không yên. Hao tổn rất nhiều về nhân mạng cũng như khí tài quân sự vì tính cơ động của chiến thuật du kích mà đối phương áp dụng. Đành phải tính kế Việt Nam hóa chiến tranh... Rút chân cho lẹ, để đỡ hổ thẹn với bạn bè đồng minh....

     Tóm lại! Mặt trận Hạ Lào. Mọi sự đều trông mong vào cầu không vận của Mỹ. Nhưng hỡi ôi! Nó chả đáp ứng được bao nhiêu, trong vòm thiên la địa võng do đối phương giăng ra! Nói đến cầu không vận cho oách thế thôi! Ngoài thực tế. Nó giống như đàn chim bay khơi khơi trên trời bị hàng trăm khẩu súng nã cho rơi như sung rụng. Gieo biết bao sự kinh hoàng cho các tay pilot Mỹ mỗi khi nhận nhiệm vụ...

     Khi mà cầu không vận bị gãy thì mấy khẩu pháo yểm trợ từ lớn đến nhỏ dẫu cho có bắn được đi nữa cũng chẳng khác gì muỗi đốt ngoài da. Bắn vài phát cầm canh cho vui giữa chợ. Bắn nhiều lấy đạn đâu ra. Bị dập chỏng gọng rồi làm sao bắn? Càng nói càng thêm buồn cho chiến dịch Lam Sơn.719. Chuyện thất bại là lẽ tất nhiên thôi! Chẳng biết có điều gì bí ẩn ở đằng sau không nữa.

                                                                     *

      Mặt trời đã ngả về Tây, chìm dần sau dải hơi mịn màng màu xám tro bồng bềnh nằm căng ngang đường chân trời. Trên đó! sắc độ càng lên cao càng nhạt dần, cho đến khi hòa lẫn vào bầu trời xanh xám bãng lãng thêng thang như đang muốn chùng xuống. Phía xa tít tắp góc trời. Một dải mây đùn cuồn cuộn màu xám xậm đôi chỗ nhô lên lêu nghêu, trên đầu giống như cái hoa cải, đan chen những quầng múi cong cong, ngoài rìa đỏ rực chẳng khác gì tờ giấy đang ngún lửa từ từ trông thật lạ lẫm. Dẫu vậy cũng không thể xóa mờ được cánh trăng thượng tuần đã đầy già nửa, đang dần ngoi lên đến gần đỉnh đầu, như cố đuổi theo ráng chiều còn thoi thóp sắp sửa chìm khuất dưới đường mây chân trời...  Đây đó! lưng trời loáng thoáng vài mảnh mây nhẹ tênh như giải lụa mỏng tang còn luyến tiếc ráng ngày, thả mình ôm chầm lấy ánh nắng để rồi sáng rực lên giữa thinh không...


Mặt trời đã ngả về Tây.          (Nguồn: Pixabay)

        Vào khoảng 19 giờ tối. Thiếu Úy Phú gọi máy ra lệnh cho tôi. Toàn bộ con cái phải gọn gàng và cơm nước xong xuôi trước 7 giờ sáng ngày mai. Đợi khi nào có đơn vị mới đến hoán đổi xong sẽ di chuyển ngay. Có gì mới sẽ thông báo sau! Thật ngắn gọn! đúng là nhà binh có khác...

                                                                      *                                                      


  Ngày N + 14. (07 Tháng 3).  

      Khoảng 7 giờ kém. Th/Úy Phú gọi điện hỏi tình hình Trung Đội chuẩn bị đến đâu rồi và nhắc nhở hôm nay chúng tôi tới phiên trực phụ nên sau khi bàn giao vị trí cho đơn vị bạn xong phải đi nhanh cho kịp với Trung đội.1. Nhưng phải luôn giữ khoảng cách an toàn không để dồn cục... Và anh cũng dặn dò tôi cẩn thận theo dõi bản đồ địa bàn để học hỏi thêm...

                                                                      *

       Nhắc tới Th/úy Phú Đại đội Phó là một người đàn anh mà tôi tôi rất nể trọng! Anh rất giỏi về bản đồ và địa bàn (18), Anh cũng thường xuyên hướng dẫn cho tôi trong những lần di hành. Anh dặn tôi mỗi khi di chuyển phải theo dõi bản đồ, luôn so sánh với địa hình thực để điều chỉnh cho khỏi sai lệch. Cũng như cách tìm điểm chuẩn ngoài thực địa so với bản đồ và phải làm như thế nào cho chuẩn và nhanh. Anh thường bảo với tôi rằng! Người chỉ huy mà chấm sai tọa độ đóng quân của mình là coi như đặt đơn vị mình vào chỗ chết. Một câu nói tôi luôn nhớ mỗi khi hành quân.  

     

                                                     *  

     Cuối cùng bí mật cũng đã bật mí. Vì không thể dấu mãi khi toàn Tiểu Đoàn chuẩn bị thay quân. Như vậy! Tiểu đoàn.3/3. Chúng tôi được lệnh rút lui về căn cứ Delta.1 theo đường bộ (Xem Bản đồ số 06b). Tiểu đoàn.1/3 sẽ rút sau. Với lý do. Tiểu đoàn.1/3 đang tiếp cận quá gần với đối phương. Phải tạm thời ở lại làm nút chặn. Không thể rời bỏ sớm. Sợ đối phương lợi dụng khi Tiểu đoàn.1/3 rút. Sẽ tát nước theo mưa mà tấn công cắt đứt hai Tiểu đoàn. Rất nguy hiểm. Một phần quan trọng khác là Tiểu đoàn.3/3 nằm sát ngay bên sân bay nên viên hoán đổi vị trí với đơn vị bạn sẽ thuận lợi và nhanh chóng hơn.

      Vào trám chỗ cho 02 Tiểu đoàn chúng tôi là những đơn vị thuộc Tr/đoàn.2/1BB. Có phù hiệu con Hà Mã (19). Theo tôi được biết. Những đơn vị này đã nhảy vào Tchépone từ ngày hôm qua (06 Tháng 2). Không rõ thời gian nào. Chỉ biêt sơ sơ là Tr/đoàn.2/1 đã mở một cuộc đột kích chớp nhoáng vào Tchépone bằng trực thăng vận do Mỹ yểm trợ và ở lại một đêm để gây tiếng vang, rồi ngày hôm sau được trực thăng của Mỹ bốc từ Tchépone ra thay thế vào chỗ chúng tôi trên dải núi có hình móng ngựa này. Và việc hoán đổi sẽ chỉ còn là thời gian trong nội buổi sáng hôm nay...  

                                                                        *                                                             

       Cuộc hoán đổi giữa chúng tôi với một đơn vị thuộc Tr/đoàn.2/1. Xảy ra trong vòng hơn một tiếng đồng hồ thật xuôi chèo mát mái, không lấy gì làm khó khăn. Còn với Tiểu đoàn.1/3 ra sao thì tôi không được rõ, vì đã rời khỏi khu vực đó rồi.


                             

                                Gom quân. (Nguồn: 2ndbde.org)

       Sau khi bàn giao các vị trí lại cho những đơn vị thuộc Tr/đoàn.2/1 xong. Chúng tôi nhanh chóng rút đi ngay. Do qua Hạ Lào sau và ít chạm địch nên sự thiệt hại của Tiểu đoàn.3/3 của tôi được xem là nhẹ nhất, chưa đến nỗi nào. Nhưng tinh thần binh lính đã sa sút thấy rõ. Trước đây khi còn ở Việt Nam. Mỗi khi nghe lệnh tiến lên, mọi người đều lao tới. Nhưng bây giờ thì khác, họ quay sang nhìn nhau như muốn dò hỏi phải làm như thế nào!? Thật đáng quan ngại! Hình ảnh rệu rã thảm bại của những người lính Tiểu đoàn.2/3 đã tác động rất mạnh đến tinh thần của họ. Nhưng điều khiến họ lo sợ nhất là khi bị thương nặng hoặc chết lấy ai giúp đỡ rồi sẽ bị vất xác lại ở xứ người. Trong đầu họ mang đầy ý nghĩ chủ bại. Chỉ mong làm sao thoát được cuộc chiến nơi đất người này càng nhanh càng tốt.


                                                                   *

                     

       Cả Tiểu đoàn.3/3 chúng tôi nối đuôi nhau vượt qua sân bay, đổ dài xuống len lỏi theo triền núi có nhiều đá tảng cực lớn nằm chồng chất lên nhau kéo dài hàng cây số, băng qua khu hang đá có người Lào cư ngụ.


                                              Xuống núi.  (Nguồn: 2ndbde.org)



       Khu làng Thượng người Lào nằm trọn trong một hẻm núi khá rộng. Có khá nhiều hang đá lớn nhỏ nằm rải rác khuất dưới các tảng đá bạc phếch khổng lồ. Dân Lào bản xứ dựa vào những nơi có mặt đá tảng rộng lớn và bằng phẳng đến 4; 5 thước để làm nơi trú ngụ. Tất cả đã bỏ trống khi chúng tôi kéo đến. Một cảnh tượng hoang tàn đến chạnh lòng bày ra trước mắt tôi. Đây đó trên mặt sàn đá những cái gùi đan bằng mây rất tinh xảo bẹp dí rách nát. Rồi những quả bầu nậm xậm màu, khô quánh nứt vỡ không còn nguyên vẹn vất lăn lóc rải rác. Góc xa một vài cái bếp nhếch nhác. Với những ông táo bằng đá thiên nhiên đen nhẻm nằm chỏng trơ trên đống tro tàn, bên cạnh vài thanh củi cháy dở dang lạnh ngắt đã từ rất lâu. Chung quanh vách đá từ dưới lên cao. Tất cả mọi ngóc ngách đều cho thấy có bàn tay lục lọi vương vãi tứ tung. Nhưng không hề còn có chút gì gọi là lương thực… Không rõ là các đơn vị xuống lục soát lúc ban đầu có lấy đi hay không? Nhưng có vẻ như là nhóm người Lào đã kịp thời mang theo hết những gì cần thiết khi rút chạy. Đây là lần đầu tiên trong đời tôi mới có dịp quan sát một khu làng Thượng mà trước nay cứ thắc mắc không biết nếp sống của họ như thế nào.

        Mọi người cố gắng di chuyển cho thật nhanh. Khi đổ hết hẻm núi đá chúng tôi ra đến vùng đất khá bằng phẳng đầy những cây cối loại tiểu mộc cùng cây mộc non không cao lắm bị dây leo bám chằng chịt. Dọc theo đoạn đường di chuyển, những dấu vết chiến tranh khốc liệt hằn lên từng bụi cây ngọn cỏ. Cả một vùng rộng lớn vàng vọt khô héo cháy xém, loang lổ những hố bom, đạn pháo lớn nhỏ bị phủ dày một lớp lá cây vụn nát lẫn đất mùn. Đã thế! Vùng không khí dưới thấp bị om dưới sức nóng gay gắt kín bưng, khiến chúng bốc lên một mùi hắc nồng ngột ngạt thật khó tả.


                                Dấu vết chiến tranh.  (Nguồn: Báo Lao Động)


         Do địa thế có phần trống trải và để tránh tình trạng dồn cục. Tiểu đoàn chúng tôi chia làm hai hàng đi song song thận trọng tiến về hướng căn cứ Delta.1. Đi được một đoạn khá xa. Chúng tôi bắt gặp một con đường mòn tương đối lớn, hằn hai rãnh trũng do bị bánh xe bào mòn chứa đầy lá khô oai mục. Phía bên lề có một đường ống dẫn dầu bằng kim loại đen trũi, có đường kính cỡ trên 30cm, dài thượt như con rắn khổng lồ nằm im dưới những tán cây. Lác đác có đoạn phủ đầy lá khô chạy lẩn khuất, hút tầm trong rừng cây phía xa không biết dẫn về đâu. Cả Tiểu đoàn dừng lại, cho lính đi thám sát dọc theo ống dẫn dầu một đoạn nhưng không thấy có gì. Do sợ bị truy kích nên chúng tôi im lặng đi qua luôn, không dám đụng chạm gì đến ống dẫn dầu này. Đến gần trưa thì chúng tôi tiếp cận được với một Trung đội dã ngoại của Tiểu đoàn.4/3 đang có nhiệm vụ bảo vệ cho căn cứ. 

  


                                   Con đường mòn trong rừng. (Nguồn: Battlecry) 

    

                                                                    *    

      Tôi thấy nhẹ cả người. Một cảm giác an toàn len nhẹ vào tâm hồn. Phải chăng ý thức bầy đàn trong vô thức trỗi dậy, khi bước được vào địa giới phòng thủ của căn cứ Delta.1 Trung Đoàn?

    Nhìn lên mấy mỏm núi trụi lủi đỏ chạch san sát, lởm chởm đá tảng nằm rải rác từng cụm. Một rẻo núi rừng không một chút màu xanh. Vất vưởng đây đó trên mặt đất phủ dầy một lớp tro bụi của lau sậy là những thân cây gãy đổ cháy xém, loang lổ. Do đơn vị phòng thủ đốt để khai quang xạ trường. Một phần do cối 130.ly cùng hỏa tiễn 122.ly của đối phương thường xuyên bắn đến cày xới tàn phá xuống đến tận chân. Bộ mặt khốc liệt của chiến tranh phơi bày trước mắt mà không hề mang đến cho chúng tôi một chút cảm súc nào gọi là cho có. 

     Những bước chân dẵm lên lớp thảm tro tàn, hậu quả của những đám cháy để lại. Dấu giày hằn trên nền than xốp xộp rất rõ mỗi khi bước qua. Khiến lớp tro bụi nhẹ tênh bị tác động bốc lên bám trắng cả giày lẫn ống quần. Đồng thời cũng cho cảm nhận như đang đặt chân trên mặt một tấm nệm cao su chứ không phải là nền đất núi rừng nữa. Trên đường đi. Những lúc gặp phải những đoạn có đá tảng to lớn chồng lấp lên nhau. Mọi người phải trèo hay khòm lưng lòn lách qua từng kẽ đá mà ngoi lên để sang phía bên kia.


                             

Di chuyển trên đám tro tàn... (Nguồn: Battlecry)


       Đoàn người cứ thế mà dắt díu nhau di chuyển chậm chạp như đàn kiến bò trên miếng bánh thiu loang lổ. Bất ngờ một tiếng “tum” đanh gọn rất lớn từ xa xa vọng lại. Tiếng om nòng của viên đạn có đường kính lớn vừa thoát ra khỏi nòng rất quen thuộc mỗi khi đứng ở vị trí ngay phía trước họng súng của nó. Chúng tôi hoang mang lo sợ vì biết chắc là mình đang bị rơi vào vùng hỏa tập quen thuộc của đối phương. Chắc là họ đã quan sát thấy chúng tôi đang dắt díu nhau cả đoàn bò lên đỉnh.

       Mọi người tự động không ai bảo ai, nháo nhào tản nhanh ra hai bên tìm mọi cách chui vào những ngóc ngách nào đó khả dĩ có thể giúp mình tránh được sức tàn phá của những khối chất nổ hàng vài chục ký sắp nổ tung.

      Tiếng quả đạn rít gió veo qua đầu rất nhanh. Một tiếng om tức chấn động cả mảnh đất dưới chân của vật nặng rơi cực nhanh khoan sâu vào lòng đất, nổ tung kêu đánh bụp thật gọn ghẽ. Tiếp ngay là lực tống cực đại, cực nhanh từ trong lòng đất phụt thoát ra theo sức công phá mãnh liệt từ khối TNT vài chục kilo của quả đạn cối 130.ly. Xé toang mặt đất, hốt theo cả bựng đất đá nóng hực, do sự hấp nhiệt cấp thời cực đỉnh phát tán từ sức nổ bị om kín. Bay tung tóe, cao cả mấy thước rồi ụp xuống rào rào như mưa xuống mặt đất chung quanh.


Sức nổ của quả đạn.   (Nguồn: VnExpress)


      Tiếp theo quả đạn chỉnh tầm là loạt đạn lẫn lộn giữa xuyên phá (delays) và chạm nổ thi nhau trút xuống rơi rải chung quanh căn cứ Delta.1. Có phần hơi xa nơi chúng tôi đang bò lổm nhổm. Họ pháo vào BCH.Trung đoàn.3/1 trên đỉnh đến hơn chục quả rồi im lặng. Cả đám nằm im chịu trận. Và thở phào nhẹ nhõm khi thoát được trận địa pháo vừa mới trút xuống (20). Chúng tôi được lệnh vẫn phải nằm im tại chỗ chờ xem động tĩnh. Cấm không được di chuyển để tránh bị phát hiện. Có vẻ như đối phương pháo chặn đầu không cho chúng tôi vào căn cứ.

                                                                     *

       Loạt hỏa tập đạn cối 130.ly về phía Trung đoàn đã ngưng hẳn hơi lâu. Có đến hơn mươi phút sau. Không thấy đối phương bắn nữa nên Đại đội ra lệnh tiếp tục di chuyển trở lại và phải cố gắng di chuyển cho thật nhanh. Tận dụng địa hình. Đi né vào các bờ bụi hay những đá tảng để thoát tầm quan sát của đối phương. Nhưng sự việc không dễ dàng như thế. Cũng chỉ được một chốc. Tiếng depart của khẩu pháo 130.ly vừa bắn khi nãy lại dội đến làm cho chúng tôi chới với. Lúc này một số đơn vị đi trước đã vượt qua được mỏm núi bên cạnh, sát bên vòng rào concertina ngoài cùng của căn cứ ở dưới thấp. Số còn lại vẫn đang cố men theo triền núi tiếp giáp để sang ngọn núi phía bên kia có phần khuất hơn nhờ đỉnh núi phía trước che chắn. Nhưng do quá đông lại đi theo hàng một nên không thể tránh được sự lộ liễu trên sườn núi quá trống trải. Trong đó có Đại đội của tôi.    

       Thật oái oăm và không còn gì kinh hoàng hơn. Khi cả đám đang phơi mình trên rẻo đất trụi lủi không có lấy một bụi bờ hay gốc cây nào khả dĩ để mà che dấu ẩn núp thì bị pháo kích. Trong cơn hốt hoảng, mọi người vội vã bườm thật nhanh về mọi hướng, chui rúc vào những thứ gì nhô lên khỏi mặt đất bất kể lớn nhỏ, mặc dù biết là bụi cỏ hay hốc đất đó chả là cái gì so với sức nổ hay mảnh vỡ của quả đạn phang vào. Nhưng vì bản năng sinh tồn, nên không còn chút ý niệm nào khác ngoài việc làm sao có chỗ để che khuất tầm mắt là được. May mắn lúc đó tôi vừa nhác thấy khá gần có gốc cây cỡ một ôm, bị bom hạng nặng quất gãy, thân văng tuốt xuống nằm chèo queo lưng chừng núi. Chỉ còn trơ cái gốc nằm nhô lên khỏi mặt đất, lòi những sớ gỗ tét nham nhở, chẳng khác gì những ngọn chông nhọn hoắc. Bất kể hiểm nguy. Tôi lao vội tới. Vừa đủ thời gian để nép sát vào gốc cây. Tức thì tiếng huýt xé gió của quả đạn có kích thước lớn lao vút xuống. Một tiếng huỵch khô khốc của vật nặng cắm phập chui sâu vào lòng đất với gia tốc cực đại không tưởng. Tiếp ngay là tiếng bụp om tức mạnh mẽ của khối TNT vài chục kilo bị bó kín phát nổ. Sức công phá ngầm làm chấn động cả rẻo đất dưới chân. Mặt đất bị xé toang, hốt theo cả bựng cát đá cùng miểng đạn nóng bỏng do sự hấp nhiệt cấp thời bay tung tóe, cao cả mấy thước rồi ụp xuống rào rào như mưa xuống chung quanh gốc cây chỗ tôi cùng Đặng mang máy PRC.25 đang nấp. Chưa kịp hoàn hồn thì những tiếng huýt xé gió thô bạo của những quả đạn kế tiếp ào ạt ập tới, kèm theo hàng loạt tiếng nổ đinh tai long óc, chấn động khắp triền núi dốc đứng đang chìa cái bản mặt trống toác.


                             Sức nổ của quả lựu pháo 130ly. (Nguồn: Battlecry)



     Hồn bất phụ thể. Thân xác tôi co quắp lại, nằm quẹp hẳn xuống như muốn dán sát vào mặt đất, nỗi kinh khiếp trong não bộ trào dâng lên tột đỉnh. Những tiếng nổ bùng vỡ liên tiếp rền vang trong không gian muốn toác màng nhĩ. Cũng không ngớt tiếng rít của miểng gang nơi quả đạn bị sức công phá mãnh liệt của khối chất nổ xé vụn, bay lẫn trong quầng bụi mù mịt văng đi với vận tốc cực nhanh, sẵn sàng cắm phập hay tiện đứt bất cứ thứ gì trên đường bay của nó. 

       Cả triền đồi như bốc khói, sặc sụa mùi thuốc nổ cay sè hòa cùng bụi đất quyện lấy nhau lan tỏa cùng khắp, nhám cả mồm miệng muốn ngộp thở. Hai tay vẫn ôm chặt lấy cái nón sắt với thân thể phủ đầy bụi cát. Tôi cố co người dí cứng vào gốc cây. Ruột gan nhộn nhạo nôn nao. Không còn cảm nhận được cả hơi thở của mình. Những tiếng nổ khốc liệt vẫn không ngớt vang dội chung quanh. Bất chợt một tiếng huỵch vang lên rất mạnh. Không xa mấy chỗ gốc cây tôi đang nép mình. Tôi quay qua nhìn. Một miểng đạn to hơn bàn tay còn ửng màu sắt nung hơi nguội cắm ngập xuống mặt đất, đang còn bốc lên một làn khói xám nhạt, như muốn khủng bố tinh thần tôi.


Triền núi bị lựu pháo 130ly dập. (Nguồn: Battlecry)


     Một cảnh hỗn loạn chưa từng thấy. Nỗi sợ hãi cái chết khiến cho con người không thể an tâm với chỗ đang ẩn nấp của mình. Đúng ra cứ nằm yên một chỗ chưa chắc quả đạn sẽ rơi trúng. Hay là những kinh nghiêm đã mách bảo họ. Chỗ nào quả đạn đã rơi xuông nổ rồi sẽ khó có dịp lập lại đúng chỗ đó... Nhưng trong cơn hoảng loạn họ quên một điều, khi chạy tới điểm vừa nổ xong. Quả đạn nối tiếp có buông tha cho họ không? Chính điều này đã dẫn đến những cái chết đầy thương tâm khi bị những mảnh đạn đỏ ran nóng hực, vừa bị khối chất nổ xé toạc phang vào cơ thể ngọt sớt, đổ gục xuống bất động khi đang trên đà cố đào thoát đến nơi khác cứ tưởng là sẽ an toàn hơn. Cũng có những thân xác bị quả đạn xé rách hất tung lên như những quả banh nhẹ tênh rồi rơi ập xuống, không còn nhận ra là con người. Thật kinh hoàng. Đến lúc này tôi mới hiểu tại sao những người đi lính lâu năm, họ sợ pháo chứ không sợ đạn đạo thẳng. Vì dù gì. Cái chết do đạn đạo thẳng nó vẫn nhẹ nhàng và toàn vẹn thân xác. không mang nỗi kinh hoàng kinh khiếp đến như khi bị quả đạn pháo xé toạc. 

     Có thể nói! Từ khi nghe được tiếng rít xé gió lúc quả đạn rơi xuống và tiếng nổ của hàng chục kilo chất nổ ập đến trong khoảnh thời gian cực ngắn tích tắc. Một thời khắc. Không bút mực nào có thể lột tả được hết độ căng thẳng lẫn kinh hoàng cấp thời đó. Và cũng không thể nào diễn cảm được sức chấn động cực mạnh thoát ra từ những khối chất nổ nặng đến vài chục kilo nối tiếp nhau bùng vỡ dây chuyền. Xé toác bầu không khí đến rung chuyển cả mặt đất. Tạo thành sức ép cực đại, chấn động mạnh đến thân xác lẫn thần kinh. Khiến tê dại cả đầu óc, trống rỗng mê muội không còn cảm giác hay suy nghĩ được gì. Lúc này tôi mới thấy thấm cái cảm giác “ăn pháo” nó như thế nào. Mà trước đây tôi đã từng xem thường. Ôi! Khoảng khắc kinh khiếp, chết chóc ở vào thời điểm này như dài vô tận…

      Đối phương đã ngừng bắn. Có lẽ thấy chúng tôi đã phân tán mỏng không còn tập trung đông đảo nữa nên họ tạm thời ngừng bắn chăng?

     Không gian im phắc nặng nề ngột ngạt bao trùm trên sườn núi lở lói tan hoang trụi lủi, không còn chút màu xanh cỏ cây bởi biết bao nhiêu tấn thuốc nổ từ những quả đạn 130.ly; 122.ly cày sới bấy lâu nay. Giờ lại bị thêm hàng tấn nữa ập xuống vùi dập không chút thương tiếc.


                                                               Ẩn nấp.  (Nguồn: Battlecry)


 

     Hiện trường lúc này chỉ còn là tiếng rên rỉ của những lính người bị thương. Tiếng ý ới gọi y tá, tiếng van xin kêu cứu xin đừng bỏ họ. Đầu óc tôi cứ lơ mơ ngầy ngật. Tôi cố trấn tĩnh nhìn chung quanh. Những cái chết vất vưởng của những người lính trong nhiều tư thế. Nằm úp, nằm ngửa, nằm co quắp, thân xác rách bươm không còn nguyên vẹn trong những mảnh quần áo bê bết đất cát xậm máu. Một bầu không khí nóng hực nồng nặc mùi thuốc nổ pha lẫn mùi tanh của máu, của đất bị cày sới. Chúng quyện lẫn vào nhau trở thành mùi đặc trưng của sự hủy diệt, của trận địa đẫm máu. Do con người mang đến cho nhau thật tàn nhẫn và khốc liệt. Tất cả vẫn còn lởn vởn trên triền dốc khô đét nham nhở chưa tan...

     Tôi nói với Đặng truyền tin hỏi xem tình hình các Tiểu đội ra sao để báo cáo về cho Đại đội. Cũng may Tr/đội tôi chỉ bị thương nhẹ có ba người. Tôi được lệnh cắt cử một số người còn khỏe mạnh để phụ với Đại đội đi tải thương. Đồng thời điều động cho con cái di chuyển rẽ hẳn qua bên phải. Lựa thế men theo triền tạt xuống thấp không được leo lên đỉnh, nhanh chóng luồn ra mé sau để qua ngọn núi thấp bên cạnh căn cứ.

      Sau khi tất cả Tiểu đoàn qua hết được ngọn núi thấp mé bên kia ở sau lưng Trung đoàn. Chúng tôi được lệnh. Tản ra ẩn nấp chung quanh sân bay, bằng mọi cách phải che dấu tránh tầm quan sát của đối phương, chờ trực thăng đến đón. Đến lúc này chúng tôi mới nhận được thông báo chính thức của Đại đội là chúng tôi sẽ được bốc hết về Việt Nam. Một nỗi vui mừng tràn ngập trong lòng. Cơ thể như muốn nổ tung bay bổng, hoan lạc vô bờ bến.

                                                                        *

      Để cho việc di tản được thuận lợi và nhanh chóng. Từng đơn vị cho tổ chức sắp xếp theo đội ngũ. Ưu tiên cho những thương binh được bốc trước. Tiếp theo là những tử thi đã được bó kín trong poncho, mỗi xác đều có buộc nẹp thêm một đòn cây rừng để thuận tiện cho việc chuyển dịch. Cuối cùng mới đến các Đại đội. Quy định cứ 10 người lên một chiếc. Tất cả được bố trí chung quanh sân bay theo thứ tự ưu tiên do Trung đoàn sắp xếp. Chỉ còn mỗi việc chờ trực thăng đến đón là xong.


Mảnh poncho bọc thây.    (Nguồn: TDGS)


       Thời gian cứ chầm chậm trôi. Sự nôn nóng đợi chờ càng kéo dài lê thê trong tâm trí mọi người. Suốt cả buổi chiều ngồi phơi nắng. Cái cần cổ muốn dài cả ra, người thì nhễ nhại mồ hôi mà chẳng thấy tăm hơi gì. Sự bồn chồn càng nặng nề hơn khi thấy trời đã dần xế chiều. Có người lẩm bẩm không ngớt cầu nguyện cho mau chóng có máy bay đến đón. Có người ngồi gục đầu bó gối lặng lẽ như hóa đá. Cũng có những người luôn tỏ ra bình tĩnh bất cần, tới đâu hay tới đó...v...v... Cứ thế! Cả đám chờ mãi đến xẩm tối. Khi được báo là không thể có máy bay. Tiểu đoàn ra lệnh cho các Đại đội. Phân tuyến bắt tay nhau bung rộng, tụt thấp xuống triền núi tạo tuyến phòng thủ qua đêm đợi ngày mai.


        Mọi người di chuyển theo đơn vị chủ quản. Tôi dẫn Trung đội đi bố trí tuyến phòng thủ theo sự phân định của Đại đội. Tôi cũng nhắc các Tiểu đội Trưởng đặt các vọng gác và dặn dò họ chớ có lơ là. Và khích lệ mọi người cố gắng tỉnh táo để giữ gìn mạng sống cho qua một đêm cuối cùng ở miền đất dữ Hạ Lào.


Chờ đợi...   (Nguồn: TDGS)


                                                                    *


       Chúng tôi nằm trơ vơ trên mặt đất, chả thiết tha gì đến chuyện đào hố phòng thủ, mà có muốn đào cũng không được vì nền đất có pha lẫn rất nhiều đá cục cỡ nắm tay trở lên. Đành phải tìm các đụn cây hốc đá trải poncho ra nằm đỡ qua đêm. Mặc dù mang nỗi thất vọng ê chề sau buổi chờ đợi! Nhưng vẫn còn niềm hy vọng vào ngày mai. 

      Trời đã tối mịt. Đây là khu vực đỉnh thấp. Ngược hướng, khuất tầm nhìn của đối phương nên cũng an tâm được phần nào. Đại đội cho lệnh tất cả phải xong xuôi gọn gàng trước 07 giờ sáng ngày mai. Cấm tuyệt đối không được nấu nướng gây ra ánh lửa và khói. Phải canh gác thật cẩn thận. Cảnh giác tối đa, tránh chuyện bị đối phương tập kích bất ngờ trong đêm.


Canh gác....    (Nguồn: TDGS)


                                                                     *


        Tôi nằm trên mảnh poncho ngửa mặt lên nhìn bầu trời đêm. Mảnh trăng thượng tuần vằng vặc chưa tròn hẳn, nhưng thừa sức lan tỏa ánh sáng dìu dịu, mềm mại xuống miền không gian xám nhạt trong veo bảng lảng dưới vòm trời cao vút, đầy rẫy những ánh sao lấp lánh thần thoại. Tôi đưa mắt dõi theo những đóm hỏa châu giữa thinh không hắt bóng nhạt nhòa, nối đuổi nhau trượt vội trên mặt những hòn đá tảng thật sinh động và lạ lẫm.  

        Tiếng ầm ỳ của những đợt bom B.52 trải thảm từ nơi xa vọng lại, rung chuyển cả mặt đất đã kéo tôi trở về thực tại, để đón nhận những cơn gió núi lẫn sương đêm ập đến làm lạnh run cả người nhưng vẫn phải cố nghiến răng chịu đựng. Trong đầu cứ lan man suy nghĩ đến cái cảnh cùng đồng đội nắm tay kéo nhau phóc lên trực thăng bay về Việt Nam là thấy phấn chấn, tỉnh cả ngủ. Rồi cũng chính cái ước vọng thần tiên đó đã khiến cho tôi trằn trọc suốt đêm không thể chợp mắt. Trong đầu cứ mong cho trời mau sáng.


                                                          Bầu trời đêm.    (Nguồn: Pixabay)



        Ngày N + 15. (08 Tháng 3).       

           Bình minh lố dạng. Ánh dương rực rỡ phía chân trời. Sự ấp áp của một ngày mới ập đến kèm với những khát khao hy vọng kéo dài từ suốt đêm hôm qua đã khiến trong lòng cảm thấy sảng khoái vui tươi hẳn lên quên cả mệt nhọc. Tôi thở phào nhẹ nhõm nhìn các Đại đội Trưởng cầm bản đồ lên gặp viên sĩ quan Ban.3 Hành quân Tiểu đoàn. 

        Cũng như mọi khi. Tất cả các đơn vị sẽ được bốc theo thứ tự ưu tiên. Đơn vị nào được bốc đầu sẽ ra xếp hàng chỗ khu vực gần bãi đáp nhất. Những đơn vị chưa tới phiên vẫn phải bám tuyến để giữ an ninh, cũng để tránh tình trạng bát nháo lộn xộn khi bị pháo hoặc bị tập kích bất ngờ. Do trực thăng có thể đến bất cứ lúc nào nên tất cả phải trong tư thế gọn ghẽ sẵn sàng


                                                Bình minh trên cao. (Nguồn: Người viết)

                                                                  *                                                                          

     Tôi và Đặng, người phụ trách truyền tin Tr/đội cùng với tám người nữa ùa lên chiếc thăng UH.1 vừa đáp xuống, những người lên trước cố lên thật nhanh lết lấn sâu vào sàn bên trong để người sau có chỗ đặt cái mông. Lúc này tâm trạng của tôi cực kỳ phơi phới và sung sướng khi chiếc UH.1 đã ở một độ cao mà căn cứ Delta.1 chỉ còn bằng bàn tay đỏ nhạt ở tít mãi phía dưới. Chiếc trực thăng lướt với tốc độ cao chẻ không khí, tạo áp lực gió cuộn vào khoang. Háp vô mặt làm bạt hơi, híp cả mắt.


Lên trực thăng.... (Nguồn: Vệ Quốc Quân)
   

Đàn chuồn chuồn trên cao...    (Nguồn: 2ndbde.org)

                                      

         Cả đoàn đang bay ngon trớn. Bất chợt tôi thấy chiếc trực thăng trước mặt phụt khói đen ở sau đuôi (21), không rõ bị chuyện gì xảy ra. Nhưng chắc chắn là không phải bị dính đạn phòng không vì tôi không nghe thấy tiếng súng nào từ dưới bắn lên. Chiếc trực thăng bị nạn trước mặt từ từ hạ thấp độ cao. Tôi thấy hai người pilot Mỹ của chiếc UH.1 đang chở chúng tôi. Đối mặt trao đổi với nhau qua bộ đàm rồi tách đoàn, bay dõi theo chiếc UH.1 bị nạn đang cố gắng đáp xuống một đỉnh đồi trống đầy cỏ lau. Tay pilot phụ cầm tấm bản đồ lên chỉ vào, chắc là điểm đáp xuống của chiếc trực thăng bị nạn. Sau khi hai viên pilot trao đổi xong, chiếc trực thăng chở chúng tôi đảo mình bay tấp qua bên trái hướng đến một đỉnh núi đỏ ối, có vị trí đóng quân không rõ của đơn vị nào. Mà khi còn đang bay ở trên độ cao, tôi cũng đã nhìn thấy nó ở tít phía xa từ lúc nãy.


                                            Người pilot và tấm bản đồ trên tay.      (Nguồn:  TDGS)


                                                                              *


      Chiếc trực thăng chở chúng tôi lủi đại xuống rẻo đất núi trống trải nham nhở bạc phếch giữa căn cứ mà không cần trái khói định hướng gió từ bên dưới. Khi cách mặt đất chừng hơn một mét, hai tay xạ thủ xua tay lùa chúng tôi nhảy xuống. Sau khi không còn ai. Chiếc trực thăng vội vã cất lên bỏ mặc chúng tôi ở lại một căn cứ lạ hoắc trên đất Hạ Lào. Làm cả đám chới với.



                                                                   Bãi đáp trên vùng đất lạ... (Nguồn: 2ndbde.org)


-        Xuống giao thông hào lẹ lên mấy cha nội, tụi nó pháo tới bây giờ. Một giọng nói như hét. Tôi nhìn thoáng qua bộ quần áo và nhận ra người lính này thuộc lực lượng TQLC.


Dưới giao thông hào. (Nguồn: Flickr)


Cả toán chúng tôi không ai bảo ai vội vàng phóng đại xuống giao thông hào mà trên lưng vẫn còn đeo balo đầy vướng víu.

-        Mấy ông ở đâu tới đây vậy? Một người lính TQLC với bộ mặt hốc hác râu ria tóc tai bù xù, có làn da cháy nắng trong bộ quần áo rằn ri cáu bẩn bốc mùi cất tiếng hỏi.

-      Tụi tôi bên Sư Đoàn.1BB, đóng bên dãy núi đá phía trái các anh kìa. Tôi trả lời và đưa tay chỉ về phía dãy núi có vài điểm đỏ lừ nổi bật giữa trời xanh, nơi mà chúng tôi vừa mới rời khỏi.



                                                             Trên vùng đất tử thần...(Nguồn: 2ndbde.org)


        Qua một hồi trao đổi. Tôi được biết, căn cứ này do một Đại đội TQLC phụ trách. Không rõ họ qua Hạ Lào từ khi nào vì tôi quên không hỏi. Khung cảnh ở đây cùng chung một mẫu số với những chốn có chiến sự khốc liệt xảy ra. Cũng giao thông hào dập nát xập đổ phải tháp bằng cây rừng vào để giữ đất lở. Cũng những bao cát lở lói lòi đất sạn đỏ chạch. Cũng hàng rào kẽm gai xiêu vẹo do bị pháo nổ làm xô lệch rối nùi. Mặt đất lởm chởm những vết đạn cối cày xới còn vương vãi những đuôi đạn mà chả ai thiết dọn dẹp. Ngoài góc xa có đến 5,6 cái tử thi nằm xếp thành một hàng ngang chờ tải thương mà chưa được. Cái còn nguyên vẹn trong poncho dài thượt, có cái bị trúng đạn pháo nhiều lần, thân xác bị xé nát phải nhặt nhạnh gom lại, túm thành từng bịch. Việc làm đó không thể tránh khỏi có sự trộn lẫn các bộ phận thân thể của nhiều người với nhau khi bị quả đạn xé tung và không rõ là đã phải chết đến mấy lần. Mùi tử khí khẳm thối rất nặng bốc lên từ mặt đất lan tỏa khắp căn cứ dưới cái nắng rát rạt đầy ruồi nhặng. Thế mà tất cả mọi sinh vật ở cao điểm này từ những con người cho đến những con ruồi vẫn bình thản chịu đựng ngày này qua ngày khác. Phải chăng đó là bản năng sinh tồn để ứng phó, để thích nghi với cái áp đặt không thể cưỡng lại (22).

        Tôi nhìn quanh, các hầm xây dựng kiên cố giờ đa phần đã bị đạn pháo làm cho chuệch choạc méo mó, có rất nhiều dấu hiệu gia cố lại để đỡ đạn cho lần khác. Cũng may vùng này là đất thịt nên các hố cá nhân ở đây được moi kiểu hàm ếch rất sâu vào lòng đất và tận dụng dưới những gốc cây hay đá tảng, mục đích vừa để tránh pháo, vừa chống lại cái nóng gay gắt mùa hè của xứ Hạ Lào. Việc phải sống trong môi trường quá gian nan khổ cực đầy nghiệt ngã đã hiển khá đầy đủ trên thân xác con người thông qua khuôn mặt hốc hác, đôi mắt sâu hoắm lỳ lợm dưới mái tóc dài thượt hôi hám, quần áo cáu bẩn cứng như mo nang, đôi chỗ bị rách toạc lòi cả da thịt đến thảm hại. Một giống chuột người bị ném vào địa ngục chiến tranh va chạm thường xuyên với nỗi chết khiến cho tinh thần lúc nào cũng dáo dác hoảng loạn như loài thú hoang dã bị săn đuổi.


 

                                                     Miền đất chết. (Nguồn: TDGS)

-        Làm sao mà mấy thằng Mẽo nó đạp ông xuống đây vậy? Một giọng nói khàn đục có chút hụt hơi của một người lính TQLC đứng gần. Bị cắt đứt luông suy nghĩ. Tôi lắc lắc cái đầu chả biết trả lời như thế nào cho đúng.

-       Tụi tôi bên Sư đoàn.1BB. Đóng ở mé núi cao bên kia. Tôi giơ tay chỉ về phía xa xa rồi nói tiếp. Chiếc trực thăng bay trước mặt tụi tôi bị nạn. Mấy thằng pilot Mỹ đạp tui tui xuống đây để quay lại cứu mấy người trong chiếc kia. Cố trả lời theo sự mắt thấy tai nghe cho anh bạn TQLC hiểu.

       Tôi vừa dứt lời thì tiếng depart của cối 82.ly ọc tới nghe rất ngọt. Chả thấy ai nói gì. Mọi người đều ngồi thụp xuống. Người thì hai tay bưng lấy đầu như thể đôi bàn tay có thể che được viên đạn cối khi nổ, người thì ngả dựa vào vách giao thông hào với cặp mắt vô hồn phó thác cho trời. Chả ai giống ai. Tiếng xé gió của những quả đạn 82.ly rơi xuống làm tôi lên ruột, nhưng vẫn không kinh hoàng bằng những quả đạn 130.ly mà ngày hôm qua đã dập xuống chúng tôi bên căn cứ Delta.1.

-        Nó bắn chào mừng mấy cha mới tới đó. Người lính TQLC lúc nãy cười nửa miệng nói với tôi. Tiếp theo là cả chục quả thi nhau đổ ập xuống căn cứ làm bụi cát bay tứ tung mù mịt đỏ cả ngọn đồi.

-        Hễ tụi nó thấy trực thăng đáp xuống là tụi nó pháo, bất kể là tiếp tế hay tải thương. Người lính TQLC nói trong màn khói bụi ở một vùng trời bé nhỏ heo hút sộc mùi tử thi rữa nát, quyện mùi thuốc nổ khét lẹt pha lẫn mùi ngai ngái của thân thể lâu ngày không tắm rửa dưới cái nắng nóng như thiêu đốt. Tất cả hòa lẫn nhau bốc thành một mùi không thể tả mà chỉ có đám lính trận mới cảm nhận được. 


               

                 Sức công phá của quả cối 82ly...          (Nguồn: TDGS)


                

                                                            Chung một chiến hào.   (Nguồn: TDGS)

       Tôi nhận thấy những người lính TQLC ở đây có vẻ rất dửng dưng và bình thản. Có lẽ chuyện pháo ở đây xảy ra quá thường xuyên hoặc do chịu đựng mãi thành quen và trở nên chai lỳ. Tôi không thấy họ la lên để báo động cho nhau, có thể không còn hơi sức, cũng có thể chuyện xảy ra ai cũng biết nên khỏi cần đánh động mất công. Rồi đợt pháo kích cũng qua đi. Tôi có hỏi tình hình về nhóm của mình nhưng không ai bị thương.  Riêng bên TQLC có vài người bị thương nên gọi y tá qua băng bó. Tôi nghe một tràng chửi thề rất to biểu lộ sự bực bội bằng giọng Saigòn từ mé bên kia giao thông hào vọng tới …

       Tôi rất lo lắng cho toán của mình. Không biết sẽ ra sao. Không rõ mấy tên Mẽo có quay lại đón không?  Tôi sử dụng máy PRC.25 để gọi về Đại đội nhiều lần nhưng không được. Chả biết tính sao. Tôi móc gói thuốc mời anh lính TQLC thường hay nói chuyện. Hơi thuốc làm dịu bớt sự căng thẳng trong đầu, nhưng không thể át đi mùi tử thi nồng nặc lẫn trong không khí. Đầu óc tôi lúc này rỗng tuếch không có một ý nghĩ nào ra hồn. Trong lòng đầy nỗi bồn chồn và lo lắng. Bầu không khí chùng xuống một cách thảm hại. Mọi người đều biểu lộ qua trạng thái chán chường câm nín sau giây phút sinh tử của đợt pháo kích.

                                                                              *                                                  

         Bẵng đi một quãng thời gian không nhớ là bao lâu. Bất chợt tôi nghe thấy tiếng trực thăng từ xa vọng lại. Một chấm đen nổi bật trên vòm trời xám nhẹ. Tôi nhỏm dậy nhìn lên. Một chiếc trực thăng lẻ loi bay thẳng về phía chúng tôi hướng 12 giờ. Luồng hy vọng tràn trề ào đến. Ào đến như chiếc trực thăng UH.1 đang giảm tốc hạ cái đuôi, cất cái đầu trơ bụng thừ lừ và hai cái càng chè bè lơ lửng từ từ hạ xuống lắc mình chạm đất. Xoáy cát bụi bay rợp trời. Hai người xạ thủ Mỹ trắng cùng giơ tay ngoắc ngoắc trong màn bụi mịt mù. Một cảm giác nhẹ nhõm như mọc thêm cánh. Không thể định hình được tâm trạng vào lúc đó nó như thế nào. Chỉ biết là mình cứ cuống cuồng lên, vội vàng chạy ùa ra chiếc trực thăng theo bản năng và được hai tay xạ thủ ở hai bên cửa phụ giúp lôi phóc chúng tôi lên sàn máy bay thật nhanh gọn. Thời gian quá cấp bách. Tôi chỉ kịp vỗ vai chào tạm biệt người lính TQLC mới quen còn đang đứng tần ngần dưới giao thông hào nhìn theo.

       

Chiếc trực thăng cứu rỗi... (Nguồn: 2ndbde.org)


          
Băn khăn... (Nguồn 2ndbde.org)


     Khoảng cách mỗi lúc một xa. Bóng dáng người đồng đội sơ giao, trong buổi tao ngộ ngắn ngủi đầy bất ngờ nơi tuyến lửa đạn. Nhỏ dần nhỏ dần và lẫn mất trong rẻo đất vàng ệch xa lạ cứ tưởng vô hại. Nhưng đã gieo rắc biết bao nỗi đau thương và chết chóc cho con người (23).     

   Cauminhngoc

Tháng 10 năm 1992. 

(Sửa chữa và bổ sung. Tháng. 3/2024).    

 

Chú thích.


(A) Vào giai đoạn (1970-1975). Cầu Bạch Hổ là cây cầu sắt dành riêng cho xe lửa chạy tuyến Bắc-Nam. Song song với cầu đúc Phú Xuân (hay còn gọi là cầu Mới) và cầu Tràng Tiền phía hạ nguồn.

    "Đã có nhiều tranh cãi về tên gọi "cầu Bạch Hổ". Theo đó, cây cầu đường sắt bắc qua sông Hương hiện nay khi được đưa vào sử dụng năm 1908 vốn mang tên là cầu Dã Viên, là cầu chung đường sắt và đường bộ chứ không mang tên Bạch Hổ[4]. Còn cầu Bạch Hổ vốn là tên của cây cầu nhỏ bắc qua sông Kẻ Vạn trên con đường ven sông Hương đi chùa Thiên Mụ và khu Văn Thánh. Cầu được dựng bằng gỗ dưới đời Gia Long và được đặt tên là Bạch Hổ để đối xứng với cầu Thanh Long bắc qua Ngự Hà ở phía đông Kinh thành. Về sau, vua Minh Mạng cho đổi tên thành cầu Lợi Tế, tuy nhiên người dân vẫn quen gọi là cầu Bạch Hổ. Hiện nay tấm bia "Lợi Tế kiều" bằng đá vẫn còn tồn tại ở đầu cầu. Bản đồ Huế năm 1968do quân đội Hoa Kỳ vẽ vẫn thể hiện rất rõ tên gọi hai cây cầu Bạch Hổ và Dã Viên. Năm 1990, cầu Bạch Hổ bị sập vì quá tải, nên được xây mới bằng bê tông cốt thép[5]. Tuy nhiên lúc này chính quyền lại đổi tên thành cầu Kim Long, còn cầu Bạch Hổ lại trở thành tên của cây cầu đường sắt". (Nguồn Wikipedia tiếng Việt).


  Cầu sắt Bạch Hổ dưới mưa (Chụp từ phía Kim Long. Tháng 3/2024).


            
Cầu Ga (bê tông) và Bạch Hổ (sắt) nằm cạnh nhau (Ảnh chụp.14/3/2024)

          

                                        Cầu sắt Bạch Hổ cho xe lửa (Nguồn: 2ndbde.org)

 (B)  Trong thời gian chờ mưa tạnh. Đám tân binh hết tiền phải nhờ tay Thượng Sĩ quản lý Câu Lạc Bộ nói với Trung Úy. Vững đứng ra bảo đảm cho chúng tôi ký sổ, cuối tháng lãnh lương sẽ trừ vào sổ lương. Có vẻ như Trung úy Vững là thần tượng của tay quản lý CLB Trung Đoàn này nên hắn ta thường hay nhắc đến ông mỗi khi hắn rảnh rỗi ngồi tiếp đám tui tôi. Hắn cho biết là Trung úy Vững rất chịu chơi! Đếch sợ một ai! Vốn xuất thân từ Khóa.1 Đập Đá cùng thời với Tướng Thi, Tướng Có...v...v... Nghe nói khi còn đang theo học tại Trường Sĩ Quan Đập Đá. Tối nào ông cũng chuồn, bơi sang bên kia sông dấu bộ quần áo trong bụi, mặc bộ đồ khác đi chơi, đến gần sáng mới mò về trường. Bản chất trực tính nóng nảy. Ra đơn vị lại ngang ngạnh ba gai ba đồ, bất tuân thượng lệnh nên bị cấp trên ghét đì sói trán. Hễ có khóa học nào trên đưa xuống. Ông đều được đơn vị chủ quản cho đi học. Không ngoài mục đích tống đi cho khất mắt. Vì vậy bằng gì cũng có mà chẳng ai dám dùng ông... sợ gai đâm... thế thôi! Người ta lên Tướng lên Tá hết cả. Rốt cuộc chỉ mỗi mình ông ôm chức Trung Úy muôn năm với một mớ bằng như: Nhảy dù; CTCT Đalat, Sình lầy Mã Lai. Lãnh Đạo Chỉ Huy Cao Cấp...v...v... mà cũng chỉ nghe nói thôi chứ ông đâu có khoe cho ai thấy bao giờ đâu! Không biết cơn gió nào lại đưa ông về làm Trưởng Ban.1 Trung Đoàn.3/1. Tay quản lý CLB cũng bật mí cho biết. Thỉnh thoảng lại có ông Tướng hay Tá đi công vụ, rảnh tạt ngang ghé thăm bạn hiền tặng cho vài chai rượu. Vì ông khét tiếng về khoản này. Thấy ông là thấy mặt trời mọc, nồng năc hơi men nhưng không xỉn. Thế mới hay! Ấy vậy chứ ai cũng nể! Dẫu sao trong quân ngũ ông cũng thuộc loại đàn anh kỳ cựu mà...

                                                                   * 

       Khi được điều chuyển về Tiểu Đoàn.3 Trung Đoàn.1/1BB. Tôi có gặp Trung úy Trần Đạo làm cố vấn Ban.3 Tiểu Đoàn. Vị Trung úy này cùng Khóa 17, Trường Võ Bị Đà Lạt với Đại Tá Võ Toàn. Ông này cũng thuộc loại “Bán trời không mời Thiên Lôi”. Cùng học chung Khóa với Võ Toàn. Giờ người ta sắp lên Tướng đến nơi mà mình vẫn còn lẹt đẹt cấp Trung Úy là đủ hiểu!? Khi về dưới trướng. Đại Tá Võ Toàn cũng có ý nâng đỡ. Bằng cách đưa ra làm cố vấn cho các Tiểu Đoàn để học hỏi thêm, trước khi giao nhiệm vụ. Nhưng có vẻ cũng không kiềm tỏa được con ngựa bất kham này... Nghe nói khi còn đang theo học trong Trường Võ Bị ở thời gian huấn nhục bị các Huynh trưởng phạt làm sao đó, ổng ta phát khùng chui vào kho quân khí trộm nguyên mấy bộ mìn claymore quấn quanh ngực đi tìm mấy vị Huynh trưởng để đáp lễ, làm náo đông cả quân trường trong đêm... May mà số mạng to... hoặc là có gốc bự chứ không thì bị bắn hạ toi mạng từ lâu rồi!

(C)  Về việc phải ở đơn vị tác chiến tối thiểu 06 tháng rồi mới được điều chuyển về đơn vị hậu phương đã xảy ra một chuyện khá ly kỳ khi mà Tướng Ngô quang Trưởng đang là Tư Lệnh Sư Đoàn.1 BB. Tướng Trưởng có một đặc điểm mà các thuộc cấp rất e sợ. Đó là! không bao giờ thông báo trước thời khắc và địa điểm ông sẽ ghé thăm. Bất thình lình nhận được cuộc gọi của người Tùy viên, thông báo việc Tướng Trưởng sẽ ghé thăm là đã thấy trực thăng chở ông đáp xuống sau ít phút. Và khi ông đến thăm, bắt buộc tất cả các sĩ quan trong đơn vị phải trong bộ quân phục tác chiến ra dàn chào trình diện. Cho nên các đơn vị trực thuộc khi đó luôn trong tình trạng báo động sẵn sàng không dám lơ là.

      Lần đó ông đáp trực thăng xuống thăm TTHL Sư Đoàn 1. Bất ngờ ông thấy một chàng Chuẩn Úy mới ra trường. Không rõ là cháu hay em vợ gì đó. Chộ mặt đương nhiên người đó phải chào và xung danh tánh cấp bậc cùng số quân. Tướng Trưởng quay qua hỏi vị Trung Tâm Trưởng. Ai điều người này về đây? Vị Trung Tâm ấp úng trả lời do Bà nhà gởi! Tướng Trưởng gay gắt hỏi. Tôi là Tư Lệnh hay bà xã tôi? Và ông nói tiếp “Trong vòng 48 tiếng tôi quay lại nếu còn thấy người này ở đây thì anh sẽ là người ra đi thay thế cho anh ta đó”. Nói xong Tướng Trưởng lên trực thăng đi tiếp... Và có một kết thúc rất buồn là anh chàng Chuẩn Úy đó ra đơn vị chưa quá 06 tháng thì gia đình đã nhận tin báo tử...

  Câu chuyện này được khẩu truyền râm ran khắp nơi... Tôi nghe kể qua người lính già trong Trung Đội. Phải nói là vị Chuẩn Úy quá xui xẻo khi gặp phải Tướng Trưởng. Nếu anh ở đơn vị khác thì đâu đến nỗi... Anh mà vượt qua được cái mốc 6 tháng đó thì... Âu cũng là cái số!


 (1) Tôi cũng được người lính già cho biết là vào những năm trước 1968. Mỗi khi được tăng phái cho quân đội Mỹ rất sướng. Ngoài chuyện ăn uống thỏa thê không kể. Cái khoái nhất là khi họ đi lượm tút đạn 37 ly bằng đồng về bán ve chai kiếm tiền mua thuốc hút. Sau 1968, chuyên đó không còn nữa vì tút đạn đã làm bằng chất tổng hợp bán không ai mua. Các loại tút đạn bằng đồng, người ta đem về tôi thành những bình cắm hoa đủ các hình dáng, rất phổ biến trước năm 1975. Nhất là tút đạn của lựu pháo 105 ly.

(2) Nhiệm vụ thay pin cho các sensor ở hàng rào Mc Namara đều do pháo binh phụ trách. Tổng đài thu nhập tin tức từ các sensor nghe nói được đặt trong căn cứ T-Bone trên dãy Hồn Vượn thuộc quận Nam Hòa. Đứng trên đỉnh có thể quan sát ra đến tận vùng biển Quảng Trị. Nghe nói lúc đầu chí có đặt loại sensor thu nhận tiếng động thôi. Nhưng bị chuột hay động vật đi gần, gây ra báo động giả. Rất hao phí đạn dược. Nên sau này đặt thêm loại sensor thu nhận thêm chất kim loại nữa bên cạnh. Không biết hiệu quả ra sao không được nghe nói đến.  

(2bis) Mãi về sau này khi va chạm nhiều. Tôi mới hiểu rõ được sự nguy hiểm của các loại đạn chạm nổ như loại B.41, cối hoặc pháo...v...v... Với đạn đạo thẳng chỉ một chiều tới. Nếu có chỗ nấp là được an toàn. Nhưng với các loại đạn chạm nổ nó lại khác. Bởi vì khi nổ miểng nó văng tứ phía, có thể ở trên cao dập xuống hoặc tạt ra chung quanh. Đồng thời tiếng rít xé gió khi quả đạn rơi xuống cùng tiếng nổ đinh tai của vài kilo thuôc nổ nó sẽ gây căng thẳng thần kinh và chấn động thân xác đến là khủng khiếp... Nếu không có hầm hố tốt thì khó tránh được chuyện bị sát thương.

(3) Chuyện chỉ xảy ra khi còn hiện diện của quân đội Mỹ. Lúc đó họ vẫn còn đảm trách các vùng sâu và xa trong rừng núi quận Nam Hòa. Nên sau một tháng hành quân dã ngoại trong vùng rừng núi cận đồng bằng, chúng tôi thường được về nghĩ dưỡng khoảng một tuần. Trong thời gian này. Tùy thuộc vào nhu cầu của từng nơi, chúng tôi sẽ được điều đến để giữ an ninh và nhân đó mà kiện toàn lại đơn vị. Đến khoảng gần cuối năm 1971 khi quân đội Mỹ rút thì những chuyện thoải mái này không còn nữa.

(4)   Cây đa nằm bên phải dốc lên cầu Trường Tiền đã bị trốc gốc trong cơn lụt năm 1976. Bên trái là chợ Đông Ba.

(4bis)  Minh Lâu (明楼). Tọa lạc trong Lăng Minh Mạng (Huế). Là một tòa nhà có thiết kế hình vuông. Gồm hai tầng và tám mái nằm trên đồi Tam Đài Sơn và sau lưng là vườn hoa chữ Thọ. Lăng Minh Mạng thiết kế đậm chất Phương Đông cổ kính nhưng không kém phần tươi sáng, thơ mộng.

     Vào những năm trước 1975 vì chiến tranh nên các Lăng Tẩm đều bỏ phế, ít người chăm sóc nên cảnh quan rất luộn thuộm, nhếch nhác chứ không khang trang như bây giờ. 

     

  Cây cầu dẫn vào tòa nhà Minh Lâu // Lăng Minh Mạng. (Ảnh chụp. Tháng 3/2017)



(5)   Tiểu đoàn 3/3/1BB của chúng tôi là đơn vị cuối cùng thuộc Sư Đoàn.1BB còn lại ở Việt Nam. Các Tiểu đoàn 1; 2 và 4 đã nhảy qua Hạ Lào trước. Đến nay đã hơn 2 tuần. Do tình hình chiến sự mỗi ngày càng thêm khốc liệt. Các cứ điểm hỏa lực trực thuộc Trung đoàn.3/3/1BB được thiết lập trên các cao điểm mục đích để yểm trợ cho các mũi hoạt động bên ngoài đều bị đối phương dùng cối 130.ly và hỏa tiễn 122.ly uy hiếp thường xuyên và quyết liệt. Cứ mỗi lần đơn vị cơ hữu đi hoạt động bên ngoài chạm địch gọi về xin pháo binh yểm trợ đều bị đối phương phản pháo lại rất mạnh mẽ và liên tục nên không thể nào yểm trợ được. Cứ hễ trong căn cứ bắn ra một quả bất kể là khói hay nổ đều bị đáp trả bằng cả chục quả cối 130.ly hoặc hỏa tiễn 122.ly, ngóc đầu không nổi. Tự cứu mình không xong thì làm sao có thể yểm trợ cho các đơn vị dã ngoại.

         Một điều thất cách, phản binh pháp rất rõ. Các căn cứ hỏa của ta chọn các cao điểm rồi cho san ủi lập tuyến phòng thủ đỏ ối xa cả chục cây số cũng nhận ra. Địch thấy ta mà ta không thể thấy họ.  Coi như đưa đầu cho đập thì làm sao chịu cho thấu… Với quân đội Mỹ họ làm chuyện này khả dĩ còn có thể, bởi sự yểm trợ của các phương tiện chiến tranh hiện đại rất đa dạng mà họ sở hữu. Điển hình với mỗi một cứ điểm hỏa lực như thế quân đội Mỹ sẽ tạo dựng thêm các cứ điểm khác gần đó để yểm trợ pháo binh lẫn cho nhau. Mỗi khi bị tấn công lực lượng trực thăng chiến đấu sẽ nhanh chóng bay lên yểm trợ rất tích cực. Hàng ngày mỗi cứ điểm đều có một toán trực thăng gồm hai chiếc cobra và một chiếc cán gáo bay sát ngọn cây quần thảo trong vòng bán kính 10 cây số. Chuyện này giúp cho họ phát hiện và tiêu diệt ngay từ trong trứng nước sự chuyển quân hoặc đối phương kéo pháo đến để bắn vào căn cứ. Nhưng khi quân đội của ta mở chiến dịch qua Hạ Lào các phương tiện phòng thủ này hoàn toàn không có. Thử hỏi như vậy thì làm sao có thể bảo vệ an toàn cho các cứ điểm hỏa lực chiến lược.

(6)  Chuẩn úy mới ra trường. Nhưng lính tráng ngoài này hay gọi tăng lên một cấp, như có vẻ muốn làm vui lòng người chỉ huy mình.

 

                                               Bãi tập Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung.

     Học cơ bản quân sự. Tháng 01 đến 03 năm 1970. (Ảnh do Nguyễn văn Chuyên cung cấp). 

    

Những tấm Huy Chương trong những năm 1971 - 1972 và cái Zippo kỷ niệm. Ất Mão 1975.

              (01 Dương Liễu + 02 Vàng + 01 Bạc + 01 Đồng và 02 chiến thương)

(7) Theo như lời kể của một người lính thuộc Tr/đội.1/3. Ngay buổi chiều hôm đi giải vây cho Tiểu đoàn.2/3 xong. Chưa kịp di chuyển theo Đại đội thì nghe thấy tiếng súng bắn và tiếng hô “xung phong bắt trói”. Trong lúc hỗn loạn họ chạy tứ tung và bị lạc mất đơn vị vì trời xẩm tối không rõ Đại đội ở và đi hướng nào. Họ phải chui rúc nấp trong rừng lần mò vừa đi vừa nghe ngóng tìm đường về Việt Nam. Họ kể lại là cứ đi theo hướng mặt trời mọc, không nhớ mất bao nhiêu ngày, lương thực đã cạn kiệt, đành vất cả ba lô chỉ còn giữ lại súng đạn phòng thân và nhặt nhạnh, ăn những gì có thể giúp họ qua cơn đói. Cho đến một hôm thấy có một căn cứ mãi từ xa, họ cố gắng đi đến. Khi đến nơi mới biết là căn cứ đã bỏ hoang, không còn một ai ở đó, chỉ thấy đường giao thông hào và những căn hầm bị pháo sụp đổ tan nát, có những khẩu pháo nằm lật ngửa dưới hố. Họ đi quanh căn cứ tìm kiếm hy vọng kiếm được chút gì để ăn. Nhưng hoàn toàn thất vọng. Sau cùng họ nhặt được mấy quả lựu đạn khói, với kinh nghiệm của người lính từng trải, họ đem cất đi chờ có dịp sử dụng. Họ nói khi đó cũng chẳng biết đi đâu giữa ở núi rừng bạt ngàn nên cứ liều mạng nán lại trong căn cứ chờ thời. Hai hôm sau họ thấy một chiếc trực thăng loại thám sát bay qua, họ liền bung trái khói xin cấp cứu và họ đã rất thất vọng vào chiếc trực thăng phát hiện ra họ. Nó bay bay đảo vòng quanh quan sát tình hình một hồi rồi bay đi. Hai người lính của Tr/đội.1/3 quá buồn bã chẳng biết làm sao! Sau khoảng hai, ba tiếng đồng hồ sau họ thấy chính chiếc trực thăng trinh sát đó quay trở lại lượn vòng hạ xuống thấp quăng xuống cho họ hai thùng lương khô. Tay xạ thủ trực thăng người Mỹ ra hiệu cho họ cứ ở yên tại chỗ. Hai người chả hiểu gì nhưng có đồ ăn nên cũng tạm yên tâm không sợ đói. Họ ở căn cứ suốt đêm đó. Sáng hôm sau có một chiếc UH.1 bay đến cùng hai chiếc Cobra. Chiếc UH.1 đáp xuống thả xuống ba người lính Mỹ có trang bị đầy đủ vũ khí, rồi bốc hai người lính đi lạc của Trung đội.1/3 về. Họ có thắc mắc là không rõ mấy người lính Mỹ được thả xuống không biết làm gì.

     Bên phía Đại đội.1/3 cũng có bốn người bị lạc đơn vị ở khu trảng trống có hang đá và mấy bà già người Thượng. Họ không vào trong vì mùi hôi thối của những bà già tiết ra vì sợ. Nhưng không ngờ trong hang có ngách ăn sâu vào trong, đối phương ẩn núp trong đó. Khi cả hai Tiểu đoàn đi qua tận dụng lúc bị cối 82.ly pháo, họ xông ra đánh tập hậu, cũng vẫn khẩu hiệu “xung phong, bắt trói” để khủng bố tinh thần. Lúc hỗn loạn xảy ra, họ cũng chạy tứ tán rồi thất lạc không biết đi đâu. Cuối cùng bốn người bàn nhau cứ đi về hướng mặt trời mọc và nghe tiếng depart của pháo binh mà đi tới. Họ đi ròng rã cả tháng trời mới đến được một đơn vị của lực lượng Dù đóng ở Lao Bảo. Sau đó được chuyển giao về cho đơn vị cũ.

(8) Một tháng Âm lịch có 3 tuần trăng. Thượng tuần (Từ ngày 01 đến 10) // Trung tuần (Từ ngày 11 đến 20) // Hạ tuần (Từ ngày 21 đến ngày cuối tháng. Chỉ có thể là ngày 29 hoặc 30). // Ngày 22/2/1971. Nhằm ngày 27 tháng Giêng. Tân Hợi. Rơi vào trăng Hạ tuần 

(9) Sau lần đi Hạ Lào về Lộc xin chuyển về Sư Đoàn.21 Bộ Binh. Chúng tôi có liên lạc với nhau đôi ba lần qua thư từ rồi bặt tin từ đó.

(10)   Sau này tôi mới biết là trong lúc tôi được lệnh nằm chờ. Quý vị “cấp côi” đã rủ nhau xuống tắm cho đã…

(11)   Sau này. Th/úy. Phú thường nhái giọng Quảng Trị của Th/tá. Hoàng Mão khi than thở với Trung tá. Phong, Tiểu đoàn Trưởng của tôi.

   - Anh ơi! Anh cố giúp tôi với! Quân số của tôi bây giờ tan nát hết rồi! Tinh thần tụi nó xuống thấp kinh khủng, chẳng còn ý chí chiến đấu! Tiếng nói của tôi không còn kilo nào với họ nữa rồi!!!  Một lời thú nhận đau đớn của một đơn vị trưởng khi bị thất thế. Thật thảm hại!

            Đúng là con người ta sống chết cũng có số. Tr/úy Phú cũng thường hay có câu nói ba lơn. “Đi Hạ Lào không chết thì về Việt Nam khó mà chết được!”. Anh được đặc cách lên Tr/úy. Sau trận Hạ Lào và A Tây. Cuối năm 1971. Khi Đại úy Mùi được điều động qua Tiểu đoàn 4/3 làm Tiểu đoàn Phó. Do rất thân thiết với Tr/úy Phú nên Đại úy. Mùi đã xin thuyên chuyển anh theo luôn và được chấp thuận. Khoảng Tháng 10 năm 1972. Chiến sự ở vùng Tây Nam Huế đã tạm ổn. Nên việc sử dụng xe cơ giới để vận chuyển là điều tất yếu. Và hàng ngày vào mỗi buổi sáng đều có một Trung đội bộ binh đóng ở Bastogne làm nhiệm vụ đi mở đường, dọn dẹp mìn bẫy trên đoạn đường từ Bastogne về Birmingham và từ Birmingham sẽ có một đơn vị khác mở đường về đến phà Tuần. Mục đích để bảo đảm an ninh cho việc đi lại giữa các đơn vị tiền tuyến với Hậu cứ.

      Câu chuyện bị đối phương phục kích do Ch/úy Liêm. Người duy nhất còn sống sót kể lại cho tôi nghe khi anh được tăng phái làm Tiền sát viên cho Đại đội. Sau khi chiếm lại được vùng Bastogne. Vì ngọn Checkmate rất cao được xem như đài quan sát của khu vực từ Bastogne và vào trong sâu về hướng Tây. Nên Trung đoàn.3/1 đã cho đặt một đơn vị Tiền sát trực thuộc Pháo đội.14 trên ngọn Checkmate để trực tiếp quan sát và theo dõi toàn bộ khu vực này. Nhóm Tiền sát có xe jeep riêng để sử dụng vào việc công vụ. Nên thường xuyên có chuyến đi về trong ngày giữa trạm quan sát Checkmate với Hậu cứ Pháo đội.14 ở Hiệp Khánh.

       Vào buổi sáng định mệnh hôm đó. Thay vì chờ cho toán mở đường làm việc xong rồi mới được đi. Do phải đi bộ rà mìn bẫy trên đường nên thường là phải sau 9 giờ sáng mới xong. Chắc vì nôn nóng muốn về sớm nên cả nhóm không đợi báo đoạn đường đã an toàn mà khởi hành sớm luôn. Trên xe gồm 06 người: Tài xế; Tr/úy pháo binh và Tr/úy Phú ngồi phía trước. Ch/úy Liêm ngồi giữa 2 người Trung sĩ thuộc Pháo đội.14 đi công tác ngồi hai bên ở ghế sau. Đến đoạn đường cách Bastogne chừng 3; 4 cây số về hướng Birmingham thì xe bị phục kích bằng một quả B.40. Tất cả mọi người trong xe đều tử nạn. Riêng Ch/úy Liêm ngọng (vì anh nói hơi lắp bắp) bị hất văng ra đường. Anh vùng dậy chạy thục mạng vào động tranh để trốn. Đối phương có bắn theo một băng AK nhưng không trúng. Cuối cùng Liêm ta chỉ bị trầy sơ sơ ở trán vì bị lau sậy cắt rách da. Và chính anh chàng Liêm này cũng không hiểu nổi chuyện thoát chết quá hy hữu của mình. Tất cả năm mạng. Ba người ngồi phía trước và hai người ngồi bên cạnh hắn đều tử nạn ngay tại chỗ. Chỉ có hắn ngồi ở giữa băng ghế sau là sống sót. Cái chết của Tr/úy Phú quả là số mạng. Hôm đó anh đi ké về Huế chơi và tính chiều sẽ lên lại đơn vị nhưng không ngờ...

(12)  Tất cả những người lính từ các tỉnh thành ở miền Nam được bổ sung ra Vùng I hoặc Vùng II. Đều được gọi chung là dân Saigon. Đa phần những người lính này là thành phần trốn quân dịch hoặc đào ngũ bị tống ra. Nhưng cũng chừng vài kỳ hành quân, khi có dịp về nghỉ dưỡng quân là họ đều biến mất. Tôi đã từng nghe họ than vãn là ở Vùng I này quá cực khổ và đói khát, không giống như vùng đồng bằng miền Nam. Hình như là họ có đường dây chuyên lo về chuyện đào ngũ này. 

(13)   Vào lúc đó tôi chỉ nghe thấy có tiếng súng. Còn toàn bộ sự việc sau này nghe qua lời kể của một người lính ở Đại đội.1/3.

    Còn chuyện chỉ với một cái chốt cỏn con mà bị bom đạn dập tơi tả mà cán binh họ vẫn không hề hấn gì. Bởi vì họ đã tìm ra chiến thuật "Đất trống hào không" để khắc chế chiến thuật "Tiền pháo hậu xung" của quân Mỹ và VNCH.

     Diễn tiến từng bước của chiến thuật “Đất trống, hào không” khá đơn giản. Tùy theo thế đất mà chọn chỗ cắm chốt. Rất ít khi đối phương chọn đỉnh vì dễ bị xác định để hỏa tập. Họ luôn chọn vị trí ở lưng chừng núi và tùy theo trục tiến của đối phương. Chốt thường chỉ có 03 người đảm trách. Sau khi củng cố vị trí chiến đấu xong. Họ luôn luôn tạo dựng một con đường thoát hiểm ở ngay phía sau lưng, như cái xương sống chạy từ chốt xuống đến hầm trú ẩn ở cách xa vị trí phòng thủ  để tránh được bom đạn một cách tốt nhất và có thể giúp họ nhanh chóng quay trở lại lên vị trí chiến đấu để tranh tiên. 

      Theo đúng bài bản. Một khi thấy quả đạn khói bắn đúng vào vị trí phòng thủ. Biết mình sẽ trở thành mục tiêu, họ nhanh chóng rời chốt, luồn theo con đường thoát hiểm có sẵn chạy thẳng một mạch xuống hầm trú ẩn ở một nơi thuận lợi nào đó, chờ cơn hỏa tập ào ạt trút vào mảnh đất (Chốt) không người chấm dứt. Họ sẽ chủ động chạy vọt lên củng cố lại vị trí và sẵn sàng đón lỏng chờ. Một khi thấy đối phương lọt ổ. Một quả B.40 hoặc B.41 được bắn ra và liền đó là vài loạt AK. Tiếng nổ lớn mạnh bất thình lình của quả B.40 và loạt đạn AK bồi tiếp trực diện. Chiến thuật này giúp họ tránh được sự tiêu hao quân số và làm cho đối phương kinh ngạc không rõ họ tồn tại bằng cách nào suốt một thời gian dài. Mãi đến mùa Hè 1972. Đại Tá Võ Toàn. Trung đoàn Trưởng Trung đoàn.1/1 BB. Đã tìm hiểu nắm được cốt lõi chiến thuật “Đất trống hào không”. Nên ông đã dùng chiến thuật “Trận địa cối 81” để bẻ gãy. (Muốn hiểu rõ hơn xin đọc “Mặt trận Tây Nam Huế mùa Hè năm 1972” của cùng người viết sẽ rõ hơn).

 (14)    Hầm chữ “A”. Để thực hiện cho kiểu hầm này. Trước hết phải đào một cái hố có chiều ngang, dài và sâu tùy theo nhu cầu. Thường thường là 150 x 200 x 250cm.  Sau đó chặt cây rừng loại có đường kính cỡ 15, 20cm. Dài chừng 3 mét. Số lượng nhiều hay ít tùy theo chiều dài của cái hố. Lần lượt thọc chân cắm vào hai góc cạnh đáy, sâu xuống lòng đất cỡ 20cm thành hai hàng, phía trên vít hai đầu túm chụm vào nhau hình chữ “X”, rồi gác lên một đòn dông và buộc chặt lại với nhau cho thật chắc như kiểu lợp mái nhà, nhìn từ miệng hầm giống như chữ “A”. Sau đó lấy lá rừng phủ lên một lớp mỏng để cho đất không bị lọt xuống. Cuối cùng dùng lớp đất mới đào phủ kín tất cả đắp thành ụ rồi cho cắm cây ngụy trang. Luôn chừa trống một hay hai đầu để làm công sự chiến đấu… Với loại hầm chữ “A” này chống lại các loại cối 60ly hoặc 81.ly hiệu quả đến 6,7 chục phần trăm.

(15) Vài tháng sau trận Hạ Lào về. Hạ sĩ Nhất Tự đã hy sinh trong một buổi chiều định mệnh khi anh đi làm nhiệm vụ đặt bẫy lựu đạn ở chung quanh để bảo vệ Trung đội đang hoạt động dã ngoại ở vùng đồi trọc gần căn cứ Tiger.

(16)   Gunship là loại trực thăng UH.1H. Được trang bị thêm hai dàn rocket và hai khẩu đại liên M.60. Hay một khẩu đại liên 6 nòng. Bắn bằng điện ở hai nên hông. Và quân đội Mỹ đã bàn giao loại UH.1D lại cho quân đội VNCH vào năm 1971 khi quân đội Mỹ rút khỏi Việt Nam.

(17)   Cũng nhờ cái máy chụp ảnh này mà Hạ sĩ nhất Nề được một xuất phép về Việt Nam, sau khi hiến tặng cho vị Đại đội Trưởng. Một xuất phép ở Hạ Lào vào thời khắc này mà đổi bằng một cái máy chụp hình là quá hạnh phúc. Nếu hơn thế nữa chắc chắn ai cũng muốn được việc.

(18) Trong bài này người viết chỉ nói khái quát về bản đồ và địa bàn chưa thể nói đến các phần liên quan khác. Nếu muốn đi sâu phài học một khóa. Có “bèo” thì cũng cả tuần lễ...

     Có hai cách sử dụng bản đồ và địa bàn khi đi ngoài thực tế mà chúng tôi thường áp dụng. Đi theo phương giác và Đi theo địa hình trên bản đồ.

   Nên nhớ! Dù đi theo phương giác hay địa hình bản đồ. Bắt buộc phải tuân thủ một điều cơ bàn: là phải để bản đồ xuống mặt đất ở vị trí bằng phẳng. Sau đó. Đặt cạnh thước địa bàn nằm song song với trục Bắc bản đồ, rồi xoay sao cho: Sợi chỉ trên mặt kính địa bàn nằm đè lên cái kim nam châm có mũi tên lân tinh luôn chuyển động chỉ về hướng “Bắc từ”. Tiếp tục xoay cho đến khi cả 3 đều chỉ đúng về hướng Bắc (North) (Xem hình a dưới).

*      Đi theo phương giác:  Giữ nguyên bản đồ. Nhấc địa bàn lên. Đặt cạnh trái thẳng của địa bàn có vạch giống như cái thước. Lấy mốc là điềm khởi hành và điểm đến đã chấm sẵn trong bản đồ. Xê dịch sao cho hai điểm cùng nằm trên một trục thẳng cạnh địa bàn. Khi này ta xem sợi chỉ trên mặt kính chỉ số bao nhiêu. Thì đó là phương giác phải đi. Nên nhớ nếu đi theo phương giác ở trong rừng núi rất cực khổ vì địa hình phức tạp phải leo đồi vượt thông thủy...v...v...

*   Đi theo bản đồ: Dù có đi theo bản đồ thì vần phải tuân thủ điều cơ bản mọi thứ đều phải đúng với hướng "Bắc từ". Bắt buộc phải biết điểm xuất phát và điểm đến ở đâu để nắm phương giác chủ. Sau đó mới dựa theo bản đồ mà đi. Nhưng phải chấm từng chặng, từng chặng trên bản đồ mục đích định vị, để tìm phương giác cho mỗi đoạn mà bẻ theo cho đúng hướng khỏi bị đi lạc (Xem Hình b dưới). Đi theo bản đồ thì đỡ mệt hơn vì đi theo cao độ tương đối gần nhau không quá chênh lệch ... nhưng dễ bị đi lạc nếu không cứng về chuyện xác định điểm đứng...

a - Điều cơ bản phải lưu ý: Địa bàn và bản đồ đều phải thống nhất cùng chỉ về một hướng duy nhất là "Bắc từ" trên địa bàn.

         
                 Hình a. Tất cả đều chỉ về hướng Bắc (North)

     
                     

b -  Đi theo phương giác

        

          Hình b. Sự khác biệt giữa đi theo phương giác và theo địa hình bản đồ.


(19)   Phù hiệu của Trung đoàn.2/1BB là con Hà Mã, nên các đơn vị bạn thường quen gọi là Trung đoàn Hà Mã. Chịu trách nhiệm vùng địa đầu giới tuyến Bến Hải. Từ sau hàng rào điện tử Mc. Namara vào đến mạn Bắc sông Thạch Hãn, giáp giới với Trung đoàn.1/1BB. Cuộc di tản của Trung đoàn.2/1BB ra khỏi Hạ lào là một nỗi kinh hoàng. Là sự hoảng loạn đầy máu và nước mắt. Những cái chết do tranh nhau lên máy bay đến chuyện ôm càng trực thăng rồi rơi như sung rụng và còn nhiều tình huống kinh hoàng khác nữa không thể tưởng nổi trong cuộc tháo chạy. Một nỗi đau. Một nỗi ám ảnh cho những người lính viễn chinh Sư đoàn.1BB nói chung và cho Trung đoàn.2/1BB nói riêng không bút mực nào tả xiết. Và cuối cùng là sự tan rã cùng Sư đoàn.3BB. Ở vùng địa đầu giới tuyến năm 1972.

(20)   Khi gặp nguy hiểm đến tính mạng. Con người tự nhiên có khuynh hướng khấn vái thần linh Phật Trời phù hộ cho tai qua nạn khỏi, không nghĩ gì khác ngoài bản thân mình. Cho nên việc này làm tôi nhớ lại. Vào những năm Saigon thường hay bị pháo kích. Tôi có nghe được một câu chuyện khá lý thú, không biết phải phân giải như thế nào cho đúng.

      Có một bà đi chùa lễ Phật hai tay chắp trước mặt, mắt chăm chăm nhìn vào chánh điện, đôi chân không ngớt di chuyển qua lại như thể muốn Đức Phật ngự trên tòa phải thấy được mặt mình mới chịu. Sau một hồi, như thể đã chọn được vào vị trí vừa ý. Bà ta rối rít vái lạy miệng không ngớt lẩm nhẩm van vái khá to câu: “Nam mô a di đà Phật. Chết Đông, chết Tây. Đây đừng chết!?”. Một câu khấn nguyện nghe chối tai, không có Phật Thánh nào chứng cho được.

        Chuyện này chúng tôi có bàn luận. Và cho rằng đó cũng là chuyện vị kỷ thường tình của con người. Biết nói sao cho đúng. Một câu quá chối tai! Ai nghe qua cũng cảm thấy khó chịu! Nhưng với một ví dụ sau đây để cùng suy gẫm.

         Khi thấy trời sắp đổ mưa một số người buôn bán ban ngày thường hay có câu cửa miệng: “Lạy Trời có mưa thì mưa buổi tối. Đừng mưa ban ngày để con buôn bán!”. Nếu vậy thì những người buôn bán ban đêm họ sẽ nghĩ sao? Hay họ cũng lại khấn khứa van vái cầu xin. “Xin Trời Phật! Có mưa thì mưa ban ngày. Đừng mưa ban đêm để con mua bán được đắt hàng! Tóm lại câu nói của bà đi chùa cầu Phật so với câu cửa miệng của những người buôn bán có khác nhau? Hay cùng ý tưởng nhưng chỉ khác ở câu nói? Vậy phải giải quyết sao đây?

(21)   Sau này khi về đến đơn vị mới biết Thiếu úy. Phú Đại đội Phó là nhóm người đi trên chiếc UH.1D bị nạn đó. Anh cho biết. Đang bay ngon trớn tự nhiên chiếc trực thăng rung lên dữ dội. Anh cứ tưởng mình xong đời đến nơi rồi. Nhưng nhờ hai tay pilot Mỹ điều khiển đáp từ từ xuống vạt tranh giữa vùng đồi núi chập chùng không biết ở đâu và cũng chẳng biết phải làm gì. May thay! Chừng mươi phút sau có chiếc UH.1D trống trơn đáp xuống đón cả toán chở về căn cứ Nguyễn Huệ an toàn. Và tôi cũng kể cho anh chuyện chúng tôi thấy chiếc đi trước phụt khói mà đâu biết có anh ở trên đó. Như vậy là UH.1D đã thả bọn tôi xuống một căn cứ của TQLC để quay lại đón nhóm của Thiếu úy Phú. Đại đội Phó của tôi...  

(22)  Theo lời những người lính TQLC trên căn cứ cho biết. Thường ngày đối phương cứ pháo làm 3, 4 cữ, gần như thành thông lệ riết thành ra quen, chẳng còn sợ nữa. Giống như thảy lỗ trúng ai nấy chịu. Chỉ có điều khi nghe tiếng depart thì lo mà kiếm chỗ mà né vậy thôi. 

(23)  Sau Chiến dịch Lam Sơn 719. Có thể nói là tinh thần chiến đấu của Quân đội VNCH bị xuống cấp rất thê thảm. Bắt nguồn từ các lực lượng chủ lực nồng cốt như: Sư đoàn Dù; Sư đoàn TQLC; Biệt Động Quân và Sư đòan.1BB. Đã bị đánh tơi tả ở Hạ Lào. Điển hình là Sư Đoàn.3BB. Thành lập cuối năm 1971. Lấy Trung đoàn.2 thiện chiến nhất của Sư đoàn.1BB làm nòng cốt đã tan rã ngay vào mùa Hè năm 1972. Bởi vì đã mất nhuệ khí kể từ trận Hạ Lào.


Tài liệu tham khảo.

- Google.

- Wikipedia tiếng Việt. 

- 2ndbde.org

- Theo dấu giày sô.... v... v...

- Bản đồ Huế. Tỷ lệ: 1:500.000; Tờ số 6. Bộ 12 tờ.

- Bản đồ ở nguồn: Wikipedia; Flickr; Battlecry và Vietnammilitary.com