ỨC TẦN NGA ( Lý Bạch )

憶 秦 娥  (秋 思 ) 

                李 白

簫 聲 咽

秦 娥 夢 㫁 秦 樓 月

秦 樓 月

年 年 栁 色

灞 陵 傷 別

樂 遊 原 上 清 秋 節

咸 陽 古 道 音 塵 绝

音 塵 绝

西 風 殘 照

漢 家 陵 闕

ÂM.

ỨC TẦN NGA  (Thu tứ )

                  Lý Bạch.

Tiêu thanh yết,
Tần Nga mộng đoạn Tần lâu nguyệt.
Tần lâu nguyệt,
Niên niên liễu sắc,
Bá lăng thương biệt.
Lạc du nguyên thượng thanh thu tiết,
Hàm dương cổ đạo âm trần tuyệt;
Âm trần tuyết,
Tây phong tàn chiếu.
Hán gia lăng quyết.

NGHĨA.

Tiếng sáo véo von, thức tỉnh,
 Tần Nga(1)giấc mộng trăng lầu Tần;
Trăng lầu Tần luôn luôn chiếu vào bóng liễu bên cầu.
Bá Lăng (2)nơi làm cho người ta đau đớn vì ly biệt. 
Trên gò lạc Du (3),lúc tiết Thu êm dịu.
Lối cũ về Hàm Dương (4)vắng biệt âm thư.
Vắng âm thư lại thấy cửa lăng nhà Hán, gió tây thổi lạnh, mặt trời chiếu xuyên quai.

Chú giải.

1)- Tần Nga tên Lộng Ngọc công chúa, con Mục công nhà Tần, kết duyên với Tiêu Sử.vì mê điệu ống tiêu chàng thổi.

2)- Bá lăng tức là cầu Bá Kiều ở phía đông Trường An.Đời nhà Hán người ta đưa khách tới cầu ấy bẻ nhánh liễu để tặng biệt.

3)- Lạc Du là gò cao gần Trường An, vua Hán Tuyên Đế lập miếu ở trên,thờng năm giai tiết người du ngoạn đen dâng lễ cúng.

4)- Hàm Dương tên cửa ải ở phía nam Trung Hoa.

ỨC TẦN NGA  ( Thu tứ )

a ) Ức – Tần Nga nghĩa là nhớ nàng Tần Nga. Điệu này sách thì nói do Lý vệ Công đặt, sách thì nói khắc tại núi Vô đương, sách thì nói của Lý Bạch.Không biết sách nào đúng.Nhưng chắc là một từ khúc đời Vãng Dương, điệu này với điệu Bồ tát man đều là rất xưa và là tổ của Từ khúc.

B ) Tả tứ mùa Thu.

Tác giả không rõ.

Toàn bộ phần trên này dựa theo báo France-Asie. Saigon Việt Nam. No 1. Tome I. Septembre 1954. Trang 30 – 31 – 32. Phẩn chữ Hán sử dụng theo http://hannom.huecit.vn/

Hình 01. Mặt trước quyển báo.

Hình 02. mặt sau quyển báo.

DƯỚI ĐÂY LÀ BÀI DỊCH RA THỂ THƠ LỤC BÁT CỦA GIÁO SƯ BỬU CẦM.

Hình 03. Bản dịch và thủ bút của GS. Bửu Cầm.

          NHỚ TẦN NGA.

Tiếng tiêu nức nở u sầu,
Tần Nga mộng tỉnh Tần lâu trăng tà.
Trăng lầu Tần tháng năm qua
Soi màu liễu biếc thướt tha bên cầu.
Bá Lăng ly biệt thương đau.
Lạc du thắng cảnh, khí thâu dịu dàng
Trông về nẻo cũ Hàm Dương,
Âm thư vắng bặt con đường quạnh hiu.
Gió tây gợi nỗi cô liêu.
Cửa lăng nhà Hán ánh chiều thướt tha.
                                       Bửu Cầm.

Nhân dịp mở xem cuốn báo France – Asie. Thấy trong đó có một tờ giấy viết bằng bút chì dịch bài thi “ ỨC TẦN NGA ” của Giáo sư Bửu Cầm. Theo như bút tích để lại trên tờ giấy của Giáo sư, tôi cho là một giây phút nhàn rỗi ông đã dịch bài này. Chưa rõ là dịch năm nào, đã hoàn chỉnh hoặc cho đăng tải trên những phương tiện báo chí nào chưa. Nhưng Giáo Sư đã khuất núi thành ra không biết giải quyết ra sao. Nay tôi xin phép vong hồn Giáo Sư đăng lên cho mọi người thưởng thức để khỏi mai một.

Cauminhngoc.

28/8/2013.