Thứ Bảy, 21 tháng 12, 2024

Họa sĩ A Phan (Phan Tự Phước). (1926 - ?). Người theo Tây phái của hội họa người Hoa ở Cholon, Việt Nam.

         Họa sĩ A Phan (Phan Tự Phước). Sinh năm 1926. Tại tỉnh Phước Kiến (Trung Quốc). Chưa rõ năm mất. Ông là một trong những họa sĩ người Hoa du nhập vào Việt Nam vào những năm cuối nửa đầu Thế kỷ 20, theo bước chân của giới trí thức, văn nghệ sĩ chạy loạn cuộc chiến Trung – Nhật và sống ở Cholon.

A Phan (Phan Tự Phước) là một họa sĩ người Hoa có khuynh hướng đi theo trường phái hội họa sơn dầu của phương Tây. Ông đã từng theo học hội họa hàm thụ thông qua chương trình "Ecole ABC de Paris". Một hiệp hội chuyên trách về việc đào tạo từ xa có trụ sở tại Paris (Pháp). Và họa sĩ A Phan đươc giới hâm mộ hội họa ở Cholon xếp ông theo dòng tranh Tây phái. Một trong 4 họa phái của người Hoa trong Cholon. Gồm: Tây phái - Kinh phái - Hỗ Phái và Lĩnh Nam phái.

Với bản tính bảo thủ của người Hoa nên Tây phái không phát triển được và nhất là sau khi họa sĩ Lương Thiếu Hàng du nhập Lĩnh Nam phái vào Cholon đã gây nên một phong trào phát triển rất mạnh mãi cho đến hiện tại (2024).

Tranh của họa sĩ A Phan vẽ rất điêu luyện, rất tinh tế và đẹp cả ở sơn dầu lẫn vẽ theo lối thủy mặc truyền thống Trung Quốc. Ông được nhiều người Việt biết đến từ những thập niên 50/TK.20. Và họa sĩ A Phan cũng đã từng được giới thiệu trong quyển "Niên Giám Văn Nghệ Sĩ và Hiệp Hội Văn Hoa Việt Nam. Năm 1969-1970". Do Phủ Quốc Vụ Khanh Đặc Trách Văn Hóa ấn hành vào năm 1970. Và ông có tên trong danh sách các họa sĩ tham dự kỳ Triển lãm tranh năm Kỷ Hợi (1959).
Một nguồn tin đáng để ta lưu tâm là ở khoảng những năm cuối thập niên 50/TK.20, một số họa sĩ gốc Hoa Kiều ở Cholon theo Tây phái có khuynh hướng dùng sơn dầu pha loãng như mực nho để vẽ trên bố giống như tranh thủy mặc. Tiêu biểu như: Họa sĩ A Phan (Phan Tự Phước) cùng một số họa sĩ Việt Nam rất nổi tiếng trước năm 1975 là Hà Cẩm Tâm, Vũ Huỳnh (Huỳnh văn Phụng), Nguyễn Trí Minh...v...v...



a - Tranh vẽ theo lối thủy mặc truyền thống Trung Quốc bằng sơn dầu pha loãng như mực nho của họa sĩ A Phan.



b - 02 bức vẽ bằng sơn dầu theo họa pháp phương Tây.





c - Một vài tư liệu về họa sĩ A Phan (Phan Tự Phước).






HS. A Phan trong một kỳ triển lãm chung năm 1959.


Tờ bìa quyển catalogue triển lãm tranh năm 1959,


Tranh của một vài họa sĩ Việt Nam dùng sơn dầu pha loãng như mực nho để vẽ.

1 - Họa sĩ Hà Cẩm Tâm.






2 - Họa sĩ Vũ Huỳnh (Huỳnh văn Phụng)







3 - Họa sĩ Nguyễn Trí Minh.


(Nguồn: Cauminhngoc)

(Nguồn: Bộ sưu tập Vũ Đình Hải)

(Nguồn: Bộ sưu tập Vũ Đình Hải)



Lịch sử Tây phái ở Cholon trước năm 1975. 



Theo như nhà nghiên cứu kiêm thư pháp gia Phạm Hoàng Quân thì họa sĩ Lưu Khúc Tiều (hiệu Sài Định, 1900 – 1978), sau khi du học ở Nhật và Pháp, mở lớp dạy vẽ tranh sơn dầu (oil painting) ở Chợ Lớn, hoạt động mỹ thuật này có thể xem là khá sớm trong lịch sử hội hoạ Chợ Lớn, nhưng hoạ phái theo Tây này nhanh chóng lạc lõng. Ngày nay nhiều tiệm sách cũ ở Sài Gòn – Chợ Lớn còn bày bán tập tranh Lưu Khúc Tiều Sài Định họa tập in năm 1971.

Sài Đinh (Lưu Khúc Tiều). Phong cảnh mùa Đông. Sơn dầu/bố, Năm vẽ 1972. (Nguồn: Tranh Gia Định).



Một tác phẩm vẽ theo lối thủy mặc của Lưu Khúc Tiều, hiệu Sài Định năm 1943.




HỌA SĨ KIHOA

   Họa sĩ Ki Hoa (Thái Kim Hoa) là người Hoa sống ở Cholon đã từng tốt nghiệp tại trường Trung Cấp Mỹ thuật Quốc Gia tại Saigon vào năm 1951. Ông khá nổi tiếng về thể loại tranh sơn dầu. Tranh của ông xuất hiện khá nhiều tại miền Nam ở hai Thập niên 50 - 60/ TK.20. Ta cũng có thể xem họa sĩ Ki Hoa là người Hoa cư ngụ tại Cholon đi theo Tây phái như họa sĩ A Phan.

Nhãn dán phía sau lưng bức tranh của họa sĩ Ki Hoa.





Cauminhngoc
21/12/2024