Thứ Bảy, 10 tháng 8, 2024

TẬP THƠ CỔ TRUNG HOA. NGUYỄN TRỌNG THUẬN. TUYỂN DỊCH (5)



Trương Kế. Phong Kiều Dạ Bạc. 
  Bản rập năm 1982 tại Hàn San Tự (Trung Quốc). Kt: 68cm x 130cm. 
(Bản minh họa không dính dáng gì đến tập thơ của ông Nguyễn Trọng Thuận).


TẬP SỐ 05.


Mục lục tập sỗ 05:

Bài 81.                                                              Điền gia

Bài 82.                                 Tái hạ khúc

Bài 83.                                                              Khuê oán

Bài 84.                                                    Phong kiều dạ bạc

Bài 85.                                                    Sơn phi dạ tọa

Bài 86.                                                              Xuân viên

Bài 87.                                                         Tòng quân hành

Bài 88.                                                          Thượng nguyên dạ

Bài 89.                                                      Dã lão bộc bối

Bài 90.                                                                Dã cư

Bài 91.             竿                                                   Điếu can

Bài 92.                                          Thính Trương Lập Bản nữ ngâm

Bài 93.                                                       Sơn phòng xuân sự

Bài 94.                                                            Hoàng hạc lâu

Bài 95.                                                            Tiết phụ ngâm

Bài 96.                                                           Đế đô xuân

Bài 97.                                                             Hoài giai nhân

Bài 98.                                                                  Khuê oán

Bài 99.                                                   Hàn địa bách tính ngâm

Bài 100.                                                                Thu hoài

 

                    ------------------------------------------------------------


Bài 81.           田 家

          Điền gia

家 住 箕 山 下          Gia trụ cơ sơn hạ

門 枕 颍 川 濱                    Môn chẩm Dĩnh Xuyên tân

                   Bất tri kim hữu Hán

                   Duy ngôn tích tị Tần

                   Cầm bạn tiền đình nguyệt

                  Tửu khuyến hậu viên xuân

                   Tự đắc trung lâm sĩ

                   Hà thiểm thượng hoàng nhân

      .                                     (Tùy).    Vương-Tích

Dịch:

          Nhà làm ruộng

Nhà làm chân núi Cơ Sơn,

Cửa trông ra biển Dĩnh Xuyên kề gần.

Chỉ nghe xưa tránh loạn Tần,

Bẵng quên nhà Hán đã lần đổi thay.

Bạn cùng đàn hát trăng mây,

Vườn xuân chén rượu tháng ngày tiêu dao.

Rừng sâu kẻ sĩ tự hào,

Hay gì khuất lụy ra vào quyền môn.

                    (Tùy).    Vương-Tích

 

 

Bài 82.                塞 下 曲

                        Tái hạ khúc

            Ẩm mã độ thu thủy

            Thủy hàn phong tự đao

             Bình sa nhật vị một

             Ảm ảm kiến Lâm Thao

              Tích nhật trường thành chiến

             Hàm ngôn ý khí cao

              Hoàng trần túc kim cổ

             Bạch cốt loạn bồng hao

       .                        (Đường). (1)     Vương-Xương-Linh

Dịch:

Khúc hát dưới ải

Ngựa cúi uống nước thu trong suốt,

Gió như dao nước buốt càng ghê.

Cát bằng chiều nhạt nắng hoe.

Lâm Thao thấp thoáng đường về xa xa,

Trận Trường Thành năm xưa còn nhớ,

Ý khí cao ai đã dám đương.

Bụi vàng kim cổ nghĩ thương, (2)

Cỏ gai lẫn lộn nắm xương dập vùi.   

    (Đường). Vương-Xương-Linh

(1)   Đường; 618 – 907

(2)   Bụi vàng = chiến tranh

 

 

Bài 83.                    

                     Khuê oán

閨 中 婦 不 知 愁             Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu

            Xuân nhật ngưng trang thướng thúy lâu

            Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc

婿             Hối giao phu tế mịch phong hầu

     .                        (Đường).    Vương-Xương-Linh

Dịch:

Khuê oán

Thiếu phụ phòng khuê chửa biết sầu,

Ngày xuân trang điểm bước lên lầu.

Bên đường chợt thấy xanh hàng liễu,

Hối để chàng ham cái tước hầu

                (Đường).    Vương-Xương-Linh

 

 

  

Bài 84.               

                   Phong kiều dạ bạc

                Nguyệt lạc ô đề sương mãn thiên

                Giang phong ngư hỏa đối sầu miên

                Cô Tô thành ngoại Hàn San tự

                Dạ bán chung thanh đáo khách thuyền

       .                                        (Đường).     Trương-Kế

Dịch:

Đêm đỗ thuyền dưới cầu phong

Trăng tà tiếng quạ trên không,

Mộng sầu sương tỏa bờ phong lửa chài.

Cô Tô vắng vẻ thuyền ai,

Hàn San bỗng gióng chuông hồi nửa đêm.

               (Đường).     Trương-Kế

 

 

Bài 85.               山 扉 夜 坐

                        Sơn phi dạ tọa

                Bão cầm khai dã thất

               Huề tửu đối tình nhân

               Lâm đường hoa nguyệt hạ

              Biệt tự nhất gia xuân

      .                           (Đường).    Vương-Bột

Dịch:

Đêm ngồi tựa cửa trong núi

Ôm đàn trước cửa mở,

Nhắp rượu với tình nhân.

Hoa nở trăng trên nước,

Đầm ấm một nhà xuân.            

            (Đường).    Vương-Bột

 

 

 

Bài 86.            

                    Xuân viên

                 Sơn tuyền lưỡng xứ vãn

                 Hoa liễu nhất viên xuân

                 Hoàn trì thiên nhật túy

                 Cộng tác bách niên nhân

      .                                 (Đường).    Vương-Bột

Dịch:

Vườn xuân

Núi khe ẩn bóng chiều,

Vườn xuân đầy hoa liễu.

Muốn say cả nghìn ngày,

Cộng làm trăm tuổi lão.

         (Đường).    Vương-Bột

 

 

 

Bài 87.          

              Tòng quân hành           

西              Phong hỏa chiếu Tây kinh

             Tâm trung tự bất bình

             Nha chương từ phượng khuyết

             Thiết kỵ nhiễu Long thành

             Tuyết ám điêu kỳ sắc

                 Phong đa tạp cổ thanh

                 Ninh vi bách phu trường

                Thắng tác nhất thư sinh

      .                          (Đường).    Dương-Quýnh

Dịch:

Bài hát tòng quân

Tây kinh khói lửa mịt mù,

Bất bình ngùn ngụt căm thù cháy gan.

Ấn phù xin được ân ban,

Long Thành ngựa sắt băng ngàn dặm khơi.

Tuyết bay cờ nhạt màu phai,

Gió gầm trống giục đổ hồi âm thanh.

Trong tay dù chỉ trăm binh,

Còn hơn để tiếng thư sinh tầm thường.

               (Đường).    Dương-Quýnh

                     

 

          

 Bài 88.          上 元

           Thượng nguyên dạ

星 移 漢 轉 月 將 溦             Tinh di Hán chuyển nguyệt tương vi

            Lộ sái yên phiêu đăng tiệm hi

猶 惜 路 傍 歌 舞 處             Do tích lộ bàng ca vũ xứ

躊 蹰 相 顧 不 能 歸              Trù trù tương cố bất năng qui

     唐.      崔 液                               (Đường).   Thôi-Dịch

Dịch:

Đêm rằm tháng giêng

Trăng lặn sao thưa chuyển Hán hà,

Tan dần đèn đuối khói sương pha.

Bên đường múa hát vui còn tiếc,

Lẩn quẩn nhìn nhau chửa rứt ra.

             (Đường).   Thôi-Dịch

 

 

 

Bài 89.           

                     Dã lão bộc bối

                   Bách tuế lão ông bất chủng điền

                   Duy tri bộc bối lạc toàn niên

                   Hữu thời môn sắt độc tao thủ

()                 Mục tông qui hồng li hạ miên

       .                                          (Đường).      Lý-Kỳ

Dịch:

Ông lão nhà quê cởi trần

Trăm tuổi lão ông nghỉ cấy cày,

Phơi lưng sưởi nắng thú qua ngày.

Gãi đầu bới tóc tay rờ chấy,

Chân giậu+ lim dim ngắm nhạn bay

         (Đường).      Lý-Kỳ

 

   

 

  Bài 90.              

                            Dã cư

               Ngô hữu thập mẫu điền

               Chủng tại Nam Sơn pha

               Thanh tùng tứ ngũ thụ

               Lục đậu lưỡng tam khòa

               Nhiệt tức trì trung dục

便                Lương tiện ngạn sơn ca

               Ngao du tự thủ túc

               Thùy năng nại ngã hà

     .                      (Đường).   Vương-Phạn-Chí

Dịch:

Cảnh sống thôn quê

Dưới sườn núi Nam Sơn,

Ta có mươi mẫu ruộng.

Tùng già bốn năm cây,

Đậu xanh vài ba luống,

Nóng xuống ao vui đùa,

Mát ven đồi ca xướng.

Mặc tình ta ngao du,

Ai cấm ta nhàn thưởng.

        (Đường).   Vương-Phạn-Chí

 

 

 

Bài 91.          竿

                 Điếu can

                Triêu nhật liễm hồng yên

竿                 Thùy can hướng lục xuyên

                 Nhân nghi thiên thượng tọa

                 Ngư tự kính trung huyền

                 Tị tiếp thời kinh thấu

                 Sai điếu mỗi ngộ khiên

                Thoan nguy bất lý hạt

                 Đàm tĩnh dục lưu thuyền

                Điếu ngọc quân đồ thượng

                Vi kim ngã vị hiền

                Vị khan phương nhị há

                Tham đắc hội vô thuyên

    .                         (Đường).    Thẩm-Thuyên-Kỳ

Dịch:

Buông câu

Vừng Đông sáng rực ánh hồng,

Buông câu làn biếc thỏa lòng thảnh thơi.

Người như lơ lửng trên trời,

Cá ngờ treo trước gương soi vẫy vùng.

Gác chèo e động nước trong,

Nương cần sợ vướng chà chông dưới kè.

Thác reo át tiếng ngựa xe,

Neo thuyền sóng lặng ham mê luyến tình.

Ngọc nhiều bạn cố tranh giành,

Ít vàng ai cũng biết mình kém thua.

Mồi thơm theo rõi tay đưa,

Mong sao tránh khỏi vào lờ vào nơm.

                 (Đường).       Thẩm-Thuyên-Kỳ




Bài 92.              

            Thính Trương Lập Bản nữ ngâm

           Nguy quan quảng tụ sở cung trang

           Độc bộ nhàn đình trục dạ lương

           Tự bả ngọc thoa xao thế trúc

           Thanh ca nhất khúc nguyệt như sương

      唐.        髙 適                             (Đường).     Cao-Thích

Dịch:

Nghe con gái Trương Lập Bản ngâm

Mũ cao áo rộng dáng cung nga,

Dạo mát bên đình dáng thướt tha.

Thoa ngọc thân tre tay nhẹ nhịp,

Trăng nhường sương tỏa giọng trong ca.

       (Đường).     Cao-Thích

 

 

 

Bài 93.           

              Sơn phòng xuân sự

               Phong điềm nhật noãn đảng xuân quang

               Hí điệp du phong loạn nhập bàng

               Sổ chi môn liễu đê y hãng

               Nhất phiến sơn hoa lạc bút sàng

       .                                        (Đường).        Sầm-Tham

Dịch:

Cảnh xuân trên núi

Gió yên nắng ấm sáng chan hòa,

Ong bướm đua bay loạn khắp nhà.

Liễu rũ móc câu ngoài cửa mở,

Trên nghiên rơi nhẹ một bông hoa.

               (Đường).        Sầm-Tham

 

      

      

Bài 94.          

                 Hoàng hạc lâu

                 Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ

                   Thử địa không dư hoàng hạc lâu

                  Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản

                  Bạch vân thiên tải không du du

                  Tình xuyên lịch lịch Hán dương thụ

                  Phương thảo thê thê Anh Vũ châu

                  Nhật mộ hương quan hà xứ thị

使                   Yên ba giang thượng sử nhân sầu

      .                                       (Đường).          Thôi-Hiệu

Dịch:

Lầu Hoàng Hạc

Hạc vàng người trước cỡi lên mây,

Lầu hạc vàng trơ lại đất này.

Một sớm hạc vàng đi chẳng lại,

Nghìn năm mây trắng vẫn đều bay,

Hán Dương sông lặng cây tăm tắp,

Anh Vũ gò xa cỏ ngập đầy.

Chiều xuống biết đâu là cố quận,

Trên sông khói sóng não lòng thay.

                      *

                   *     *

Người xưa cỡi hạc đi đâu,

Hạc vàng còn lại một lầu đứng trơ.

Hạc đi có lại bao giờ,

Nghìn năm mây trắng vật vờ vẫn bay.

Hán Dương soi bóng hàng cây,

Xa xa Anh Vũ cỏ đầy gò cao.

Chiều tà quê biết nơi nao,

Khói tuôn sóng vỗ xôn xao lòng người.

                  (Đường).          Thôi-Hiệu

 

 

 

Bài 95.                         

                        Tiết phụ ngâm

                Quân tri thiếp hữu phu

                Tặng thiếp song minh châu

綿                 Cảm quân triền miên ý

                Hệ tại hồng la nhu

                Thiếp gia cao lâu liên uyển khỉ

                 Lương nhân chấp kích minh quang lý

                 Tri quân dụng tâm như nhật nguyệt

                 Sự phu thệ nghĩ đồng sinh tử

                  Hoàn quân minh châu song lệ thùy

                  Hận bất tương phùng vị giá thi

       .                                        (Đường).        Trương-Tịch

Dịch:

Bài ca tiết phụ

Chàng biết thiếp có chồng từ đó,

Tặng minh châu gắn bó nữa chi.

Ý ai, ai cũng nể vì,

Áo hồng giấu kín muốn ghi lòng vàng.

Nhưng nhà thiếp kề ngang ngự uyển,

Chồng thiếp hầu trên điện Minh Quang,

Dù chàng thẳng thắn muôn vàn,

Thờ chồng sống chết thề nguyền dám soi,

Trả chàng lã chã châu rơi,

Hận không gặp gỡ cùng ai những ngày.

                     (Đường).        Trương-Tịch

 

 

 

Bài 96.        

                 Đế đô xuân.               

                   Xuân thành vô xứ bất phi hoa

                   Hàn thực đông phong ngự liễu tà

                   Nhật mộ Hán cung truyền lạp chúc

                   Khinh yên tán nhập Ngũ Hầu gia

        .                                           (Đường).        Hàn-Hủ

Dịch:

Xuân ở Đế đô

Rực rỡ muôn hoa điểm khắp thành,

Tháng ba vườn ngự liễu buông cành.

Chiều tàn cung Hán lên đèn đuốc,

Nhà của quan Hầu khói lượn quanh.(1)

(Đường).        Hàn-Hủ

(1)   Ngũ Hầu, quí thích đời Hán Thành Đế

 

 

 

Bài 97.               

                      Hoài giai nhân

                        Khứ niên kim nhật thử môn trung

                       Nhân diện đào hoa tương ánh hồng

                       Nhân diện bất tri hà xứ khứ

                       Đào hoa y cựu tiếu đông phong

       .                                                (Đường).        Thôi-Hộ

Dịch:

Nhớ người đẹp

Năm ngoái ngày này đứng cạnh song,

Hoa đòa má phấn ánh đua hồng.

Người nay chẳng biết đi đâu vắng,

Đà cũ riêng cười với gió đông.

            (Đường).        Thôi-Hộ

 

 

Bài 98.              

                        Khuê oán

                    Diệp lạc đơn câu dịch lộ trường

                    Điểu phi vạn lý đáo hà phương

                    Thu trung nguyệt tỏa giang trường bạch

                     Khuê phụ cô phòng oán viễn tương

                                 (Không thấy ghi tên thi gia)

Dịch:

Khuê oán

Lá rụng đường trường một vó câu,

Cánh chim vạn dặm biết về đâu.

Trăng thu trắng dãi lòng sông thẳm,

Oán ngựa phòng không thiếu phụ sầu.                            

                         

 

 

 

 Bài 99.           

                  Hàn địa bách tính ngâm

                 Vô hỏa trá địa miên

                 Bán dạ giai lập hào

                 Lãnh tiễn hà xứ lai

                 Cức trâm phong tao tao

                Sương xuy phá tứ bích

                Khổ thống bất khả đào

       .                              (Đường).    Mạnh-Giao

Dịch:

Dân nghèo than rét

Nằm đất không lửa sưởi,

Nửa đêm bó gối rên.

Gió buốt từ đâu lại,

Đâm như gai như tên.

Bốn bề sương vách thủng,

Trốn đâu khổ liên miên.

  (Đường).    Mạnh-Giao

 

 

 

 

Bài 100.           

                       Thu hoài

              Thu lai lão cánh bần

               Phá ốc vô môn phi

              Nhất phiến nguyệt lạc sàn

              Tứ bích phong nhập y

      .                              (Đường).    Mạnh-Giao

Dịch:

Cảm thu

Thu sang già càng nghèo,

Nhà dột cửa không cánh.

Một mảnh trăng xuống giường,

Bốn bề áo gió lạnh.

    (Đường).    Mạnh-Giao

    

                                                                (Còn tiếp)